Το πιο επικίνδυνο εδώ και δεκαετίες, είναι το παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον, σύμφωνα με την Eurasia Group, η οποία –μέσω του Bloomberg- προβλέπει τους 10 μεγαλύτερους κινδύνους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κόσμο το 2019.
- Κακοί σπόροι
Οι φορείς χάραξης πολιτικής παγκοσμίως, απασχολούνται τόσο πολύ με την αντιμετώπιση –ή με την αποτυχία αντιμετώπισης- των καθημερινών κρίσεων που προκύπτουν από έναν κόσμο χωρίς δυναμική ηγεσία, που επιτρέπουν τη γέννηση μιας ευρείας σειράς μελλοντικών ρίσκων, χωρίς σοβαρές συνέπειες. Οι προοπτικές για θεσμικά όργανα όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός εμπορίου, καθώς και για την σινό-αμερικανική σχέση και αυτή μεταξύ της Ρωσίας και των γειτόνων της, είναι αρνητικές.
- ΗΠΑ-Κίνα
Επικρατεί εδώ και καιρό η άποψη, σε Ουάσιγκτον και Πεκίνο, ότι ο καλύτερος τρόπος για τη διαχείριση της αντιπαλότητάς τους, ήταν να προσπαθήσουν να διατηρήσουν τη σχέση όσο πιο φιλική γίνεται –για όσο πιο μεγάλο διάστημα γίνεται. Αυτό έχει αλλάξει, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, η οποία υιοθετεί μια ανοιχτή συγκρουσιακή προσέγγιση υπό την θητεία του Donald Trump, εν τω μέσω μιας πολύμηνης εμπορικής διαμάχης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Αναμείνατε περισσότερες διαφωνίες στους τομείς της τεχνολογίας, της οικονομίας και της ασφάλειας.
- Κυβερνοπόλεμος
Αυτή η χρονιά αναμένεται να είναι καθοριστική για τον ανταγωνισμό στον κυβερνοχώρο. Για πρώτη φορά, οι ΗΠΑ θα καταβάλλουν σοβαρές προσπάθειες να καθιερώσουν μια πραγματική αποτροπή, προβάλλοντας την κυβερνο-ισχύ τους με πολύ πιο διεκδικητικούς τρόπους. Αυτή η επίδειξη ισχύος δεν είναι μόνο απίθανο να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό σύστημα παγκόσμιας αποτροπής, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα.
- Ευρωπαϊκός λαϊκισμός
Όταν η ΕΕ διεξάγει τις κοινοβουλευτικές εκλογές τον Μάιο, οι ευρωσκεπτικιστές από τα αριστερά και τα δεξιά θα κερδίσουν περισσότερες έδρες από ποτέ άλλοτε. Στο παρελθόν, ακραία κόμματα κέρδισαν έδαφος με το να απευθύνουν κατηγορίες στις Βρυξέλλες για εσωτερικά τους προβλήματα. Τώρα κερδίζουν στήριξη με το να αγνοούν κανόνες της ΕΕ. Η άνευ προηγουμένου επιρροή αυτών των νέων κομμάτων θα υπονομεύσει την ικανότητα της Ευρώπης να λειτουργεί.
- Οι ΗΠΑ στο εσωτερικό
Θα είναι μια χαοτική χρονιά για την αμερικανική εσωτερική πολιτική. Ενώ παραμένουν χαμηλές οι πιθανότητες ο Trump να απειληθεί και να απομακρυνθεί από την εξουσία, η πολιτική αστάθεια θα είναι εξαιρετικά υψηλή.
- Ο χειμώνας της καινοτομίας
Η Eurasia προβλέπει μια μείωση του διαθέσιμου οικονομικού και ανθρώπινου κεφαλαίου για την προώθηση της τεχνολογικής εξέλιξης. Κυρίως για τρεις παράγοντες: οι ανησυχίες για την ασφάλεια οδηγούν τα κράτη να μειώσουν την έκθεσή τους σε ξένους προμηθευτές, οι ανησυχίες για το privacy προκαλούν τις κυβερνήσεις να ρυθμίσουν πιο αυστηρά πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία των πολιτών, και οι οικονομικές ανησυχίες οδηγούν τις χώρες να βάζουν εμπόδια στην προστασία των αναδυόμενων τεχνολογικών πρωταθλητών.
- Συνασπισμός των απρόθυμων
Η εκλογή του Trump ήταν ένα πλήγμα για τη δέσμευση των τελευταίων δεκαετιών από πλευράς ΗΠΑ, να προστατεύουν την παγκόσμια τάξη. Έκτοτε, ο Trump έχει συγκεντρώσει κάποιους συνταξιδιώτες –έναν συνασπισμό ηγετών παγκοσμίως που είναι απρόθυμοι να υποστηρίξουν αυτές τις αρχές, και ορισμένους από αυτούς να είναι πρόθυμοι ακόμη και να “σπάσουν” το σύστημα. Αυτοί οι ηγέτες θα έχουν όλο και περισσότερο αρνητική επιρροή στη διεθνή τάξη.
- Μεξικό
Ο νέος πρόεδρος της χώρας, Andres Manuel Lopez Obrador, ξεκινάει τη θητεία του με έναν βαθμό εξουσίας και ελέγχου του πολιτικού συστήματος, που δεν έχει παρατηρηθεί στο Μεξικό από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Για τον AMLO, το να ξαναγίνει το Μεξικό μεγάλο και πάλι, σημαίνει να πάει πίσω στη δεκαετία του 1960 και 970 –με περισσότερες δαπάνες, πιο παρεμβατικές και χαμηλής ποιότητας πολιτικές. Μέχρι τώρα, το Μεξικό ήταν σε έναν διαφορετικό πολιτικό και οικονομικό κύκλο από ό,τι η υπόλοιπη Λατινική Αμερική, με μια χαμηλότερη κατηγορία πολιτικού ρίσκου. Αυτό τον χρόνο, θα μοιάζει πολύ περισσότερο με τους νότιους γείτονές του.
- Ουκρανία
Ο πρόεδρος Vladimir Putin βλέπει την Ουκρανία ως ζωτικής σημασίας για τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Οι κοινοί ιστορικοί, πολιτικοί και πολιτιστικοί δεσμοί τους έχουν καθορίσει τις ενέργειες της Ρωσίας πολύ πριν από την επανάσταση του Maidan το 2013-2014 στην Ουκρανία. Ο Putin εκτιμά ότι η Ρωσία θα πρέπει να έχει μεγάλο λόγο για το μέλλον του Κιέβου. Αλλά αυτό θα αποτελέσει πρόβλημα στις προεδρικές εκλογές του Μαρτίου και στις επακόλουθες κοινοβουλευτικές εκλογές, στις οποίες η ρωσική παρέμβαση –είτε για την υποστήριξη είτε για την υπονόμευση συγκεκριμένων υποψηφίων- αποτελεί βεβαιότητα.
- Νιγηρία
Η Νιγηρία αντιμετωπίζει τις πιο έντονα αμφίρροπες εκλογές από το 1999, όταν η χώρα έκανε τη μετάβαση στην δημοκρατία. Ένας υποψήφιος είναι ο πρόεδρος Muhammadu Buhari, ένας ηλικιωμένος και ανήμπορος ηγέτης που στερείται ενέργειας, δημιουργικότητας ή πολιτικής ικανότητας για να κουνήσει τη βελόνα στα πιο δύσκολα προβλήματα της Νιγηρίας. Ο άλλος είναι ο πρώην αντιπρόεδρος Atiku Abubakar, ο οποίος εδώ και καιρό αντιμετωπίζει κατηγορίες για διαφθορά, τις οποίες αρνείται.
*Brexit
Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Theresa May, δεν έχει σχεδόν καμιά πιθανότητα να περάσει την μη δημοφιλή συμφωνία της για την αποχώρηση από την ΕΕ, όταν θα την θέση προς ψήφιση αυτό τον μήνα. Αυτό υπόσχεται ένα ταραχώδες 2019 στην Ευρώπη. Για το Eurasia Group, το Brexit είναι “αστερίσκος” διότι τρία χρόνια μετά από το δημοψήφισμα, σχεδόν όλες οι πιθανές εκβάσεις του Brexit παραμένουν δυνατές.
