Από σήμερα, ξεκινά στη χώρα μας η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του COVID-19.

• Βασική παράμετρος για τη λήψη απόφασης άρσης του lockdown αποτελεί παγκοσμίως η «επανεκκίνηση» της Οικονομίας.

Τις πλέον πρόσφατες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της οικονομίας και των επιχειρήσεων σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο μπορείτε να βρείτε στο τελευταίο report του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Επίσης, τις καθοριστικές αλλαγές που αναμένουμε στο επίπεδο της εσωτερικής εταιρικής  επικοινωνίας με τους εργαζόμενους, τις καταγράψαμε στο προηγούμενο report μας. Οι εταιρείες που εν τέλει θα εντυπωθούν στη συνείδηση αλλά και στη μνήμη του κοινού είναι αυτές που θα έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους εργαζομένους τους. Η τρέχουσα κρίση είναι η πρώτη στα παγκόσμια χρονικά κατά την οποία οι εργαζόμενοι έχουν τόση δύναμη. Και αυτή τη δύναμη την αντλούν κυρίως μέσα από τα social media.

Στο παρόν report, έκτο κατά σειρά, θα επικεντρωθούμε στα χαρακτηριστικά τα οποία καλούνται να επιδείξουν οι οργανισμοί και οι ηγέτες τους προκειμένου να τοποθετηθούν αξιόπιστα και αποτελεσματικά στη νέα πραγματικότητα.

• Η «επανοικοδόμηση» της λειτουργίας της εταιρείας διαφέρει κατά πολύ από την παροχή των υπηρεσιών της όπως τη γνωρίζαμε προ της πανδημίας.
• Απαιτούνται στρατηγικές αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα διαφορετικά η επιστροφή ενέχει το ρίσκο να είναι χρονοβόρα και οι οικονομικές αρνητικές συνέπειες να αποδειχθούν ακόμη εντονότερες.

Στο πλαίσιο αυτό, οι πολυεθνικές εταιρείες καλούνται να δώσουν περισσότερη ελευθερία κινήσεων στο προσωπικό τους κατά τόπο. Και η -ανά τόπο- αναδιάρθρωση του οργανισμού οφείλει να λαμβάνει υπ’ όψιν ότι ενδεχομένως να κληθεί να αντιμετωπίσει εκ νέου περιορισμούς λόγω της πανδημίας. Κατά συνέπεια, ο νέος προγραμματισμός οφείλει να είναι τέτοιος ώστε να περιορίζει τις αρνητικές συνέπειες μίας τέτοιας πραγματικότητας.

Στόχος κάθε οργανισμού υπό τις νέες συνθήκες είναι η ανθεκτικότητα και η βιωσιμότητά του. Ο σχεδιασμός της «επανεκκίνησής» του φυσικά είναι μία διαδικασία ξεχωριστή για τον καθένα, με δεδομένα τα ειδικά χαρακτηριστικά τους. Υπάρχουν ωστόσο τρεις βασικοί πυλώνες που κάθε ηγεσία ενδείκνυται να συνυπολογίζει:

• Ηγεσία με οδηγό την επιστήμη και με προσέγγιση ανθρωποκεντρική: Η κρίση του COVID -19 έχει καταστήσει δύο συμπεράσματα πολύ ξεκάθαρα: Πρώτον, τα επιστημονικά δεδομένα και η επιστημονική έρευνα είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση και την επίλυση των πιο δύσκολων προκλήσεων του κόσμου. Και δεύτερον, η εμφάνιση των προκλήσεων αυτών αποτελεί κίνδυνο για το μέλλον της ανθρωπότητας. Η λειτουργία κάθε οργανισμού οφείλει να μην αγνοεί τις παραμέτρους αυτές.
• Κλειδί η δημιουργία ανθεκτικότητας: Η κρίση του COVID -19 κατέστησε οδυνηρά σαφές πόσο ευάλωτη είναι η ανθρωπότητα σε εξωγενή σοκ. Το να είναι προετοιμασμένες και οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις για αυτά και να έχουν ένα σχέδιο αντιμετώπισης, δημιουργεί ανθεκτικότητα. Τα ανθεκτικά συστήματα είναι σε θέση να επανέρχονται γρήγορα μετά την κάμψη που επιφέρει ένα σοκ και αποφεύγουν διαταραχές, καταστροφές και απώλειες ζωών. Οι επιχειρήσεις που κατασκευάζουν ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού, για παράδειγμα, μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν και να παραδίδουν αγαθά μετά από φυσικές καταστροφές ή ακόμα και κοινωνικές / πολιτικές αναταραχές σε μια περιοχή. Τέτοια πλάνα ανθεκτικότητας κλήθηκαν να καταστρώσουν οι επιχειρήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
• Επένδυση στην καινοτομία: Εάν υπάρχει ένα αποτελεσματικό όπλο που οι εταιρείες ρίχνουν στη μάχη για να καταπολεμήσουν τις επιπτώσεις της κρίσης του COVID -19, αυτό είναι η καινοτομία. Η άμεση αντίδραση από επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης ήταν χαρακτηριστική. Από την αρχή της κρίσης, εκατοντάδες εταιρείες έχουν αξιοποιήσει τις δεξιότητές τους και το ταλέντο των εργαζομένων τους για να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις του της πανδημίας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην συνεχίζουν να εφαρμόζουν την ίδια συνταγή καινοτομίας για να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο μέλλον.

Οι καταναλωτές έχουν αλλάξει προτεραιότητες και χαρακτηριστικά

Μία από τις βασικότερες αλλαγές που καλούνται να λάβουν υπ’ όψιν οι ηγεσίες είναι ότι το κοινό στο οποίο απευθύνονταν προ της κρίσης έχει αποκτήσει και θα διατηρήσει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Οι καταναλωτικές του συνήθειες αλλά και τα κριτήριά του καθορίζονται σημαντικά από τις συνθήκες της πανδημίας. Συνεπώς, θα προτείναμε σε κάθε οργανισμό να προχωρήσει σε ειδικές έρευνες αναφορικά με τις νέες συνήθειες και πρακτικές των συγκεκριμένων καταναλωτών στους οποίους απευθύνεται. Υπάρχουν ωστόσο και ορισμένα δεδομένα που αφορούν στο σύνολο των νέων χαρακτηριστικών των καταναλωτών:

·       Η κρίση του COVID -19 ενίσχυσε το άγχος και την αβεβαιότητα των καταναλωτών. Επιπροσθέτως ενισχύθηκε και ο φόβος της απώλειας της εργασίας τους. Αυτό συνεπάγεται μείωση της πρόθεσης κατανάλωσης που θα διαρκέσει και μετά το τέλος των περιοριστικών μέτρων.

·       Από την άλλη πλευρά οι καταναλωτές θα έχουν μεγαλύτερη συναίσθηση αναφορικά με το τί, γιατί και πώς καταναλώνουν. Η κρίση προκαλεί αύξηση της συνειδητής κατανάλωσης, με τους ανθρώπους να ενθαρρύνονται να αγοράζουν διαδικτυακά και συχνά από κοντινά καταστήματα ώστε να εξασφαλίζονται έγκαιρες παραδόσεις.

·       Πολλοί καταναλωτές βλέπουν τα brands ως πυλώνα σταθερότητας σε δύσκολες στιγμές. Αναζητούν σε αυτά την άνεση ή την ασφάλεια που μπορεί να μην βρίσκουν πάντα σε άλλους τομείς. Επομένως, τα brands που εστιάζουν στην προβολή μιας αίσθησης ηρεμίας και σιγουριάς προκαλούν πιο θετικούς συναισθηματικούς δεσμούς.

·       Η περίοδος που επιχειρείται η επανεκκίνηση της οικονομίας είναι εποχή που οι καταναλωτές είναι περισσότερο ανοικτοί στην επικοινωνία των brands. Προσεκτική διαφήμιση, χωρίς ακρότητες και με δυνατότητα άμεσης απόσυρσής της σε περίπτωση που οι περιορισμοί επανέλθουν ενδείκνυται και την προτείνουμε.

·       Η σημασία της προσωπικής φροντίδας έχει ενισχυθεί. Ανοίγονται σημαντικές ευκαιρίες για brands που εστιάζουν στις υπηρεσίες υγείας, το well-being, τη φυσική άσκηση. Η υγιεινή διατροφή θα ενισχυθεί ως συνήθεια, με το μαγείρεμα στο σπίτι να παίρνει μερίδιο από το κλασσικό delivery. Ταυτόχρονα, ο κοινωνικός διάλογος σχετικά με την ισορροπία στην κατανομή του χρόνου μας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής θα ενισχυθεί.

·       Οι καταναλωτές γίνονται πλέον περισσότερο απαιτητικοί. Και ταυτόχρονα οι απαιτήσεις τους πιο απλές και ξεκάθαρες. Η πανδημία του COVID -19 π.χ. κατέστησε σαφή την απαίτηση για σταθερή πρόσβαση σε σοβαρή πληροφόρηση. Επίσης, η διαφάνεια είναι αναγκαία προϋπόθεση καταναλωτικής επιλογής, ειδικά σε τομείς όπως η ασφάλεια των τροφίμων ή των αγαθών που παραλαμβάνουμε μέσω ταχυμεταφορών. Μπορεί να το αντιληφθεί κάποιος και ως εξής: Όπως οι Αρχές ζητούν υπευθυνότητα από τους πολίτες έτσι και οι πολίτες ζητούν υπευθυνότητα από τους stakeholders της καθημερινότητάς τους. Όχι μόνο από τις κυβερνήσεις αλλά και από τα brands.

·       Τέλος, οι οργανισμοί οφείλουν να λαμβάνουν υπ’ όψιν ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας αλλά και ο φόβος της μετάδοσης του COVID -19 έχει δώσει σημαντικό χώρο στην καθημερινή μας απομόνωση. Αυτό προκαλεί έντονο άγχος. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για έκρηξη του μετα-τραυματικού stress, το οποίο έχει συνέπειες όχι μόνο στη συμπεριφορά αλλά και στις καταναλωτικές συνήθειές μας.