10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, 27 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης: ο τουρισμός είναι ένας από τους τομείς κλειδιά για την οικονομία της Ευρώπης. Οι επαγγελματίες φοβούνται ότι η θερινή τουριστική σεζόν θα είναι η χειρότερη στη Ιστορία, παρά τις προσπάθειές τους να προσαρμοσθούν.
Για την Ελλάδα, άγνωστος παράγοντας παραμένει το τουριστικό ρεύμα από τα εξωτερικό, αν και οι παροντικές συνθήκες καταδεικνύουν ότι οι Ευρωπαίοι τουρίστες προσανατολίζονται στην πλειονότητά τους στον “εσωτερικό” τουρισμό.
Καταλυτικό ρόλο θα διαδραματίσει και το κατά πόσο διατεθειμένες είναι οι ευρωπαϊκές χώρες να “ανοίξουν” τα σύνορά τους, επιτρέποντας μαζικά τα ταξίδια στο εξωτερικό, με βάση βέβαια και τις εξελίξεις στο “μέτωπο” της πανδημίας. Ως εκ τούτου, με ενδιαφέρον αναμένεται και η απόκριση των αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες φαίνεται πως θα ξεκινήσουν τις πτήσεις με εξαιρετικά αυστηρά μέτρα υγιεινής. Για παράδειγμα η Emirates – την οποία δεν αποκλείεται να “μιμηθούν” οι ευρωπαϊκές εταιρείες- έχει προβλέψει η Emirates, η οποία θα έχει κενές θέσεις μεταξύ μεμονωμένων επιβατών ή οικογενειών, ενώ δεν θα επιτρέπει αποσκευές καμπίνας σε πτήσεις.
Ένα από τα πιο σημεντικά μέτρα που εξετάζεται για την αντιστάθμιση των ζημιών που προκλήθηκαν στον τουρισμό λόγω covid-19 είναι και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέχρι τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο επικεφαλής της TUΙ Γερμανίας Μάρεκ ‘Αντριουστσακ στη γερμανική Die Zeit: «Στην Ελλάδα τα κρούσματα είναι λιγότερα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για αυτό η ελληνική κυβέρνηση θέλει να βάλει μπροστά τον τουρισμό όσο το δυνατόν συντομότερα. Συζητούμε για το πώς θα διασφαλιστούν οι τουρίστες σε κάθε ξενοδοχείο, για το πώς θα φροντίσουν τους φιλοξενούμενους – ακόμη και κατά την περίπτωση που υπάρξουν κρούσματα».
Τι θα γίνει λοιπόν στην Ευρώπη; Θα υπάρξουν θερινές διακοπές;
Στην Γαλλία, πρώτο τουριστικό προορισμό στον κόσμο, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε ότι είναι «πολύ νωρίς για να πούμε αν θα υπάρξουν διακοπές» αυτό το καλοκαίρι. Ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την εσωτερική αγορά Τιερί Μπρετόν προειδοποίησε από την πλευρά του ότι «ορισμένες ζώνες θα ανοίξουν στους τουρίστες και άλλες όχι», ανάλογα με την υγειονομική κατάσταση.
Γενικά, πολίτες και αρχές φαίνεται ότι προσανατολίζονται προς «τοπικού χαρακτήρα διακοπές». Σύμφωνα με πολλές έρευνες, η μεγάλη πλειονότητα των Γάλλων θα παραμείνει στην Γαλλία για τις θερινές διακοπές.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μεγάλο «προμηθευτή» τουριστών στην Ευρώπη, «οι κρατήσεις για το καλοκαίρι έχουν μειωθεί σημαντικά», σύμφωνα με τον εκπρόσωποι της ABTA, της βρετανικής ένωσης επαγγελματιών του τουρισμού, οι οποίος ωστόσο πιστεύει ότι «όταν θα αρθούν οι περιορισμοί, η ανάγκη για ταξίδια, για συναντήσεις με τους οικείους ή για διακοπές θα εμφανισθεί και πάλι».
Πώς θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση τα τουριστικά επαγγέλματα;
«Διαπιστώνουμε ότι ορισμένοι δημοφιλείς προορισμοί αρχίζουν να ανακοινώνουν σχέδια ανάκαμψης», εξηγεί ο εκπρόσωπος της ABTA, «αλλά θα χρειασθεί να υπάρχουν οι κατάλληλες υγειονομικές συνθήκες», κυρίως για να επιτρέπεται η κοινωνική αποστασιοποίηση. Αυτό ισχύει για τον τομέα των αερομεταφορών, ο οποίος έχει πληγεί σοβαρά από το κλείσιμο των συνόρων.
Στις πολύ τουριστικές περιοχές, τίθενται τα ίδια ερωτήματα: με ποιον τρόπο θα αισθανθούν ασφαλείς οι τουρίστες.
Στην Ισπανία, η πόλη της Γάνδια σχεδιάζει να επιστρατεύσει επόπτες και να απαγορεύσει την πλαζ στα παιδιά ορισμένες ώρες ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός. Ο εξωτερικός χώρος των εστιατορίων θα μεγαλώσει και το μενού θα αναζητείται στο smartphone για να αποφεύγονται οι κατάλογοι που περνούν από χέρι σε χέρι. Η αλυσίδα ξενοδοχείων RoomMate Hotels σχεδιάζει να εγκαταστήσει χαλάκια εμποτισμένα με χλωρίνη ώστε να απολυμαίνονται οι σόλες των παπουτσιών και τα ροδάκια των βαλιτσών κατά την άφιξη των πελατών, που θα θερμομετριούνται και θα εφοδιάζονται με μάσκες, απολυμαντικό τζελ και γάντια.
Ολοι οι επαγγελματίες ζητούν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επεξεργάζονται εναρμονισμένους σε ευρωπαϊκό επίπεδο κανόνες για την υποδοχή τουριστών, ανακοίνωσε χθες ο Τιερί Μπρετόν. Θα είναι έτοιμοι τις προσεχείς ημέρες.
Ποιες θα είναι οι οικονομικές επιπτώσεις;
Επειτα από οικονομικές κρίσεις, «ο τουρισμός πάντοτε ξαναξεκινούσε , διότι οι οικονομικοί παράγοντες προσαρμόζονται στις κρίσεις που αντιμετωπίζουν. Σε κάθε περίπτωση θα χρειασθεί μεγάλη προσπάθεια προσαρμογής», λέει ο Johan Vincent, ειδικός σε θέματα Τουρισμού στην Σχολή Ανωτάτων Τουριστικών Σπουδών της Ανζέρ.
Μία προσπάθεια προσαρμογής που θα χρειασθεί επενδύσεις, την ώρα που ο τομέας βρίσκεται εκτός λειτουργίας εδώ και μήνες. Στην Ισπανία, δεύτερο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως, ο αριθμός των ξένων τουριστών κατέγραψε πτώση κατά 64,3% τον Μάρτιο σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους και η εργοδοτική ξενοδοχειακή ένωση θεωρεί ότι η μείωση θα είναι της τάξεως του 60% σε ετήσια βάση.
Η Ευρώπη πρέπει να εφαρμόσει ένα Σχέδιο Μάρσαλ για τον τουρισμό, δήλωσε ο Τιερί Μπρετόν. Οι 27 διαπραγματεύονται ένα γιγάντιο ταμείο ανάκαμψης, λέει ο ευρωπαίος επίτροπος, «ύψους 1.000 έως 2.000 δισεκατομμυρίων ευρώ».
Ομως οι επιπτώσεις θα είναι αντίστοιχες σε όλες τις χώρες;
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν χθες στην δημοσιότητα, οι συνέπειες θα είναι βαρύτερες για τις χώρες η οικονομία των οποίων εξαρτάται περισσότερο από τον τουρισμό, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Κροατία και σε μικρότερο βαθμό την Γαλλία.
