γράφει ο Θεόδωρος Γιαμιάς
- Ποτέ μια μετοχή δεν είναι τόσο ψηλά ώστε να μη συμφέρει να την αγοράσεις , και ποτέ δεν είναι τόσο χαμηλά ώστε να μη συμφέρει να την πουλήσεις
Jesse Livermore
Αυτή την εβδομάδα θα δούμε το πρώτο μέρος μιας ανάλυσης που σκοπό έχει την κατανόηση των βασικών αρχών και κανόνων που αφορούν την τέχνη του επαγγελματικού trading
Aς δούμε πρώτα τους ‘’μύθους’’
- ’’Για να γίνω κερδοφόρος trader πρέπει να γνωρίζω πολύ καλά οικονομικά’’.
Είναι μύθος ότι η γνώση πολύ καλών οικονομικών εξασφαλίζει την επιτυχία στο χρηματιστήριο , είναι πολλά τα παραδείγματα κορυφαίων οικονομολόγων που χρεοκόπησαν τα funds που τους εμπιστευθήκαν , ενώ μόνο η περίπτωση μιας από τις κορυφαίες χρεοκοπίες όλων των εποχών (του LTCM hedge fund) με ηγέτη τον J. Meriwhether & directors τους Merton & Scholes , βραβευμένους με Νόμπελ Oικονομίας το 1997 , δεν αφήνει καμία αμφιβολία για αυτό. Βεβαίως χρειάζεται να γνωρίζουμε οικονομικά αλλά αυτό δεν θα μας εξασφαλίσει το εισιτήριο της επιτυχίας.
- ’’Πρέπει να γνωρίζω άριστη τεχνική ανάλυση’’
Πολλές χιλιάδες ανθρώπων που ασχολούνται (χωρίς επιτυχία) με το χρηματιστήριο χρησιμοποιούν πολύ ακριβά συστήματα τεχνικής ανάλυσης . Η γνώση τεχνικής ανάλυσης χρειάζεται ,αλλά θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν μπορεί να μας προσφέρει πάνω από 40-50% στις πιθανότητες επιτυχίας σε ένα trade .
- ’’ Πρέπει να έχω μεγάλο κεφάλαιο ‘’
Επίσης μύθος : Το μεγάλο κεφάλαιο (ειδικά στην αρχή) μπορεί να είναι εως και μειονέκτημα… πάλι η ιστορία διδάσκει ότι δεν είναι τα χρήματα που θα σε κάνουν πετυχημένο , αλλά η νοοτροπία που θα αναπτύξεις και οι ικανότητες που θα αποκτήσεις.
- ’’ Πρέπει να κάθομαι πάνω από τον υπολογιστή ώρες ατελείωτες’’
Επίσης μύθος : Το πόσο χρόνο θα δαπανήσεις μπροστά στο μόνιτορ θα το καθορίσει το στυλ που έχεις επιλέξει (να επενδύεις) και μόνο.
Βασικές αρχές
Η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που ξεκινούν να ασχοληθούν με το trading , ασυνείδητα πιστεύουν ότι είναι ένας εύκολος τρόπος πλουτισμού , όμως δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα , είναι πολύ εύκολο να κάνει ο οποιοσδήποτε ένα ή και περισσότερα ‘’νικηφόρα’’ trades (και ακριβώς αυτό είναι το δόλωμα για όλους) , είναι όμως απίστευτα δύσκολο να είναι ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΑ νικηφόρος ώστε να μπορεί να παράγει εισόδημα …. και να έχει μια συνεχόμενα ανοδική καμπύλη στο κεφαλαιό του. Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος , είναι σημαντικό η εκτέλεση του trade να γίνεται χωρίς δισταγμό , αναποφασιστικότητα , και εσωτερικές συγκρούσεις (με τον εαυτό μας). Δηλαδή να μην εκτελούμε συναλλαγές ‘’υπό καθεστώς φόβου” . Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το να μάθει κάποιος να κάνει συναλλαγές χωρίς φόβο είναι θέμα σωστής εκπαίδευσης και είναι μια από τις σημαντικότερες διαφορές του επαγγελματία από τον ερασιτέχνη.
ΣΚΕΠΤΟΜΑΙ ΣΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ
Σημαίνει να είμαι συνεπής και να έχω την ικανότητα να παράγω εισόδημα συνεχόμενα , αν δεν μπορώ να το πετύχω αυτό και έχω μεγάλα «draw- downs» δεν παθαίνω μόνο οικονομική ζημιά , αλλά (και αυτό είναι πιο άσχημο) συνηθίζω να χάνω και πιστεύω (ασυνείδητα) ότι δεν μπορώ να τα καταφέρω και μπαίνω σε φαύλο κύκλο.
ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ
*Μια συγκεκριμένη μεθοδολογία που έχει τεστάρει ξέρει ότι λειτουργεί και έχει ένα μετρήσιμο αποτέλεσμα (πχ 60/40 ή 70/30) win ratio. Στην συνέχεια κοιτάζει τα αποτελεσματά του , όσο πιο μακριά βρίσκονται από το αποτέλεσμα που του δίνει η μεθοδολογία του αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δουλέψει να κλείσει το λεγόμενο ‘’profit gup’’, και πως βελτιώνω τα αποτελεσματά μου; Μαθαίνοντας καλύτερα την αγορά; Όχι … μαθαίνοντας καλύτερα τον εαυτό μου και τις τεχνικές που χρησιμοποιώ.
Συνειδητοποίησε : Δεν χρειάζεται και δεν μπορείς να ξέρεις τι θα γίνει στη συνέχεια στην αγορά για να βγάλεις χρήματα , οτιδήποτε μπορεί να συμβεί , εσύ απλά πρέπει να είσαι έτοιμος να το εκμεταλλευθείς και να αντιδράσεις ανάλογα.
Οι περισσότεροι σκέφτονται κάπως έτσι : Πρεπέι να κάνω ανάλυση να βρώ και να εκτελέσω μόνο τα καλά trades χωρίς να κάνω ζημιές , γιατί οι ζημιές μου δημιουργούν πρόβλημα … σωστό; Λάθος …. Το τι θα αποφασίσεις είναι θέμα ανάλυσης αλλά το trade είναι θέμα εκτέλεσης και πιθανοτήτων , αν προσπαθείς μέσω της ανάλυσης να αποφύγεις τις ζημιές , απλά θα γράφεις ζημιές!
Πολλές φορές ο trader εκτελεί trades που ποτέ δεν σχεδίασε , και σχεδιάζει trades που ποτέ δεν θα εκτελέσει , ο λόγος είναι σχεδόν πάντα ένας , έλλειψη πειθαρχίας να μείνει στο πλάνο του και στη μέθοδό του. Οσο περισσότερο γνωρίζει την φύση της αγοράς ο ερασιτέχνης τόσο πιο εύκολα ανοίγει ‘’θέσεις’’ , ο επαγγελματίας αντίθετα ανοίγει πιο δύσκολα διότι γνωρίζει τους κινδύνους και ξέρει να περιμένει μέχρι να του ‘’δώσει’’ η αγορά κάτι που ταιρίάζει στη μέθοδό του ….
- Δεν θα κάνεις επιτυχημένες συναλλαγές προβλέποντας την αγορά διότι απλά δεν μπορείς, κανείς δεν μπορεί , μπορείς όμως να αντιδράς σωστά στα μηνύματα που στέλνει η αγορά και να πράτεις αναλόγως , αν βάσει της μεθόδου που χρησιμοποιείς ξέρεις ότι στα επόμενα 20 trades τα 12 θα είναι κερδοφόρα , πρέπει να τα εκτελέσεις όλα βάσει των προδιαγραφών που έχεις θέσει και στο τέλος θα έχεις το αποτέλεσμα που χρειάζεσαι , άν όμως περιμένεις ότι το πρώτο ή το δεύτερο ή το τρίτο κλπ πρέπει να είναι κερδοφόρο , τότε είσαι στον λάθος δρόμο ….. γιατί απλά δεν μπορείς να γνωρίζεις ΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ 20 αυτά trades θα είναι τα κερδοφόρα …. εσύ πρέπει με συνέπεια να μείνεις στο πλάνο σου .
POSSIBILITIES & RISK MANAGEMENT
Πρέπει να γνωρίζεις τις πιθανότητες να συμβεί κάτι έναντι κάποιου άλλου αποτελέσματος , πρέπει να έχεις προκαθορισμένο το ratio win/lose τουλάχιστον στο 3 προς 1 και να έχεις προκαθορίσει το ποσοστό κεφαλαίου ανα συναλλαγή πχ 5 ή 10% …. τα παραπάνω είναι θεμελιώδη , το win lose ratio σημαίνει ότι αν μια μετοχή πχ την αγοράζω 5$ και έχω stop loss στο 4,5 θα πρέπει το profit target να είναι τουλάχιστον στο 6,5 σε άλλη περίπτωση το trade δεν είναι καλά σχεδιασμένο.
ΓΕΝΙΚΑ
Οι επαγγελματίες : Εχουν μια μέθοδο , σχεδιάζουν ένα πλάνο για να εκμεταλευτούν τη μέθοδό τους , έχουν συγκεκριμένα risk parameters , money management (position size) , profit objective , επίσης έχουν καθορίσει το προσωπικό τους στυλ , άλλη μεθοδολογία και στάση έναντι της αγοράς χρειάζεται αν είσαι scalper , intraday player , swing trader ή investor.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι επιτυχημένοι χρειάστηκε πρώτα να χρεοκοπήσουν να κατανοήσουν τα παραπάνω μέσα από τα λάθη τους , να παραμείνουν πιστοί λόγω της πραγματικής εκτίμησής για τον χώρο , ενώ στην συνέχεια επέστρεψαν και μεγαλούργησαν …. Βέβαια δεν χρειάζεται πάντα να γίνεται αυτό , σήμερα υπάρχει η γνώση , το mentoring και οι άνθρωποι που μπορούν να ‘’είναι εκεί εφόσον ο μαθητής θέλει’’ .
SELF SABOTAGING BELIEFS
Για το τέλος του πρώτου μέρους αυτής της αναφοράς στις βασικές αρχές του επαγγελματικού trading , άφησα κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό : Ολοι μέσα μας έχουμε έχουμε μια άποψη του ποιοί είμαστε , τι αξίζουμε σαν άνθρωποι , και πόσο ψηλά μπορούμε να φτάσουμε , ανεξαρτήτως του τι δείχνουμε προς τα έξω , μέσα μας είμαστε πολλές φορές κάτι το τελείως διαφορετικό και μάλιστα πολύ καλά κρυμμένο …. όμως θα πρέπει να γνωρίζει ο οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με τις αγορές , ότι αυτό που πιστεύουμε για τον εαυτό μας αντανακλάται στις κινήσεις μας στην αγορά …. δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές περιόδοι πολύ δυνατών επαγγελματιών έχουν ‘’συμπέσει’’ με περιόδους που είτε χώρισαν είτε έχασαν αγαπημένο πρόσωπο είτε συνέβη κάτι, οτιδήποτε τους χάλασε την ηρεμία σκέψης που χρειάζεται να έχεις, όταν επενδύεις στις αγορές …Πεποιθήσεις , αντιλήψεις για το χρήμα και τη ζωή γενικότερα , θρησκευτικού τύπου δογματισμοί , οτιδήποτε δρα ασυνείδητα στο πίσω μέρος του μυαλού μας μπορεί να μας κάνει πολύ μεγάλη ζημιά και να κάνουμε χρόνια να το αντιληφθούμε ….
Βιβλιογραφία παρόντος άρθρου
Trader in the zone // Discipline trader
Author : Douglas Mark
{O κ. Θ. Γιαμιάς είναι Γενικός Διευθυντής του Kyros Financial Group
