Γράφει ο Θεόδωρος Γιαμιάς
- “ΑΝ δεν κοιτάξεις τον εαυτό σου, ένα χρόνο πίσω, ώστε να μπορείς (με σιγουριά) να πεις “ΟΑΟΥ … πόσο ‘’χαζός’’ ήμουν πέρυσι” , τότε μάλλον δεν έμαθες τίποτα στο έτος που πέρασε”…
RAY DALIO
Υπάρχει μια σειρά διαδικασιών μια συγκεκριμένη ψυχολογία , συμπεριφορά και αντιμετώπιση της αγοράς από τους επιτυχημένους traders , που κάνει τελικά τη διαφορά. Αυτή την εβδομάδα θα δούμε τα κυριότερα σημεία της.
- Οι επιτυχημένοι traders είναι πολύ υπομονετικοί με τα trades που πάνε καλά αλλά αντιθέτως απίστευτα ανυπόμονοι με αυτά που δεν πάνε καλά …
Συνήθως οι περισσότεροι ερασιτέχνες όταν κερδίζουν αρχίζουν να γίνονται ανυπόμονοι για να διασφαλίσουν ένα κέρδος, με αποτέλεσμα να βγαίνουν νωρίς και να χάνουν αυτό που λέγεται “κυρίως πιάτο”…
Συνήθως ένα απότομο γύρισμα της αγοράς ή μια απότομη πτώση της μετοχής στην οποία έχουν επενδύσει, είναι ικανό γεγονός για να τους θέσει εκτός μάχης . Για να δουν στη συνέχεια την μετοχή να ανακάμπτει και απλά να συνεχίζει χωρίς αυτούς …
Αντίθετα οι επαγγελματίες, αν ένα trade δεν πάει καλά, κόβουν τις ζημιές τους εξαιρετικά γρήγορα , σε αντίθεση με την πλειοψηφία των ερασιτεχνών που περιμένει ‘’να γυρίσει λίγο’’ η αξία , με αποτέλεσμα να βαλτώνουν και ‘’ακινητοποιούνται’’ τόσο χρονικά όσο και κεφαλαιακά
2. Συνειδητοποιούν ότι είναι σημαντικότερο να βγάζουν λεφτά από το να είναι σωστοί
Δεν διακατέχονται από κανένα δογματισμό δεν προσκολλώνται σε “αποφάσεις” που πήραν κάποια στιγμή. Δέχονται την ετυμηγορία της αγοράς.
Κατά τη διάρκεια της ζωής μας είμαστε υποχρεωμένοι να λαμβάνουμε αποφάσεις συνέχεια για πολλά θέματα έτσι και στο χρηματιστήριο όταν επενδύουμε λαμβάνουμε συνέχεια αποφάσεις. Η διαφορά είναι ότι η αγορά δεν ενδιαφέρεται για τις δικές μας αποφάσεις … απλά παίρνει τις δικές της..
Αυτό σημαίνει ότι όταν ένα trade δεν πάει καλά αλλά εμείς επιμένουμε διότι “η εταιρεία είναι φθηνή ή καλή” ή οτιδήποτε , ξεχνούμε ένα βασικό νόμο :
- Η αγορά μπορεί να παραμείνει παράλογα φθηνή ή ακριβή για πολύ περισσότερο χρόνο από όσο εμείς μπορούμε να αντέξουμε…
3. Γνωρίζουν εκ των προτέρων γιατί μπαίνουν σε ένα trade ποιος είναι ο στόχος και πως θα αντιδράσουν αν δεν πάει καλά
ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ, είναι η λέξη κλειδί. Την αγορά είναι γνωστό ότι δεν μπορεί να την προβλέψει κανείς , έτσι αν δεν υπάρχει πλήρες σχέδιο εισόδου – παραμονής – εξόδου , τα πράγματα θολώνουν και το αποτέλεσμα δεν έρχεται
4. Ακολουθούν το σύστημά τους χωρίς ενδοιασμούς ή ψυχολογικές μεταπτώσεις … Αν για παράδειγμα έχουν τρία ή τέσσερα trades στη σειρά χαμένα , δεν τους απασχολεί καθόλου και απλά θα εκτελέσουν και το επόμενο βάσει του συστήματός τους .
Σε αντιδιαστολή οι μη επιτυχημένοι μετά από δύο τρία ή τέσσερα χαμένα κλονίζονται ΔΕΝ εκτελούν πχ το πέμπτο το οποίο συνήθως είναι και αυτό που θα τους έδινε όλες τις ζημιές πίσω μαζί με ένα καλό κέρδος .
(Και σε αυτό το σημείο αρχίζει πια η ψυχολογία και γίνεται ο νο1 παράγοντας αποτυχίας
5. Χρησιμοποιούν απλά συστήματα τεχνικής ανάλυσης. Στηρίζονται κυρίως στο price action και σε ζώνες τιμών.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γνωρίζουν τις τεχνικές , μεμονωμένα μπορεί να χρησιμοποιούν και elliot waves και fibonacci retracements κτλ αλλά σχεδόν ποτέ δεν θα δεί κάποιος γράφημα επιτυχημένου trader το οποίο να είναι ‘’χαμένο σε γραμμές’’
6. Εχουν απίστευτη υπομονή και δεν μπαίνουν στην αγορά αν δεν βρούν κάτι που να ταιριάζει στο σύστημά τους. Μπορούν ωστόσο ταυτόχρονα να γίνουν εξαιρετικά επιθετικοί όταν βρούν κάτι καλό. Αντίθετα οι περισσότεροι ερασιτέχνες θεωρούν ότι πρέπει κάθε μέρα να κάνουν κινήσεις διότι πιστεύουν ( χωρίς να το καταλαβαίνουν) ότι όπως στην εργασία τους πάνε κάθε μέρα έτσι και στο trading αν δεν το κάνουν αυτό μάλλον είναι ένδειξη “τεμπελιάς”…
7. Στις χρηματαγορές καμία μέρα δεν είναι ίδια με την προηγούμενη , και δεν θα είναι ίδια με την επόμενη. Οι επιτυχημένοι έχουν μάθει να λειτουργούν “άνετα” εκτός του ‘’επιπέδου άνεσης’’ κάτι το οποίο είναι τελείως αντίθετο με ότι εκπαιδεύει το σύστημα κάθε άνθρωπο , έχουν μάθει λοιπόν να προσαρμόζουν τις τακτικές τους τα συστήματά τους και την συμπεριφορά τους ακαριαία ανάλογα με τις απαιτήσεις που δημιουργεί η αγορά κάθε νέα μέρα .
8. Δεν ψάχνουν για tops & bottoms , τους ενδιαφέρει μόνο η τάση … Η προσπάθεια εύρεσης πυθμένων και κορυφών το μόνο που ικανοποιεί είναι τον εγωισμό ενός trader που βεβαίως είναι ο χειρότερος εχθρός του.
9. Μένουν επιδεικτικά μακρία από ‘’ειδήσεις και media’’. Οι ειδήσεις και τα media δεν έχουν σκοπό να δώσουν χρήματα στους traders , ο σκοπός τους είναι να βγάλουν χρήματα από διαφήμιση και πληρωμένα άρθρα , άρα κάποιων άλλων τα συμφέροντα εξυπηρετούνται -όχι τα δικά τους- και αυτό το γνωρίζουν καλά οι επιτυχημένοι traders, παρακολουθούν όμως εξαιρετικά στενά τις εταιρικές ανακοινώσεις και ‘’τον βηματισμό’’ των εταιρειών που τους ενδιαφέρουν.
10. Δεν σκέφτονται με όρους ‘’φτηνής και ακριβής αγοράς’’… Αν μια μετοχή έχει 1 δολάριο δεν σημαίνει ότι είναι φθηνή , μπορεί μετά από ένα διάστημα να έχει 10 λεπτά δηλ 90% ζημιά …. Αντίθετα μπορεί να κοστίζει σήμερα 200$ , αν μετά από ένα διάστημα κοστίζει 500 ή 800 τότε σήμερα είναι πολύ φθηνή , στο χρηματιστήριο τα πάντα είναι θέμα ποσοστών.
11. Δεν σταματούν ποτέ να εξελίσσονται , μαθαίνουν κάθε μέρα καινούργια πράγματα , διαβάζουν πάρα πολύ. Ενσωματώνουν συνέχεια μικροβελτιώσεις στον τρόπο που αντιμετωπίζουν την αγορά , η αγορά αλλάζει κάθε μέρα , είναι ένας ζωντανός οργανισμός , παλιοί παίκτες φεύγουν και νέοι εισέρχονται στο σύστημα. Η τεχνολογία δημιουργεί νέες δυνατότητες και νέα δεδομένα , έτσι λοιπόν είναι αδύνατον να προχωρήσει κάποιος κερδοφόρα στηριζόμενος σε γνώσεις και δεδομένα του χθες.
Την επόμενη εβδομάδα θα δούμε μερικά ακόμη χαρακτηριστικά και συνήθειες που εφαρμόζουν όσοι επιτυχημένα ασχολούνται με το trading σε μια προσπάθεια να γίνουμε χρήσιμοι στο αναγνωστικό κοινό.
{Ο κ. Θεόδωρος Γιαμιάς είναι Γενικός Διευθυντής της Kyros Financial Group www.kfg.com.gr}
