Σημαντικές ήταν οι επιπτώσεις που επέφερε η πανδημία του COVID 19 στο εργασιακό μοντέλο, που εφαρμόζουν 7 στις 10 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά (ποσοστό 75%). Οι επιπτώσεις αφορούσαν, κατά κύριο λόγο, την εξ αποστάσεως εργασία, την οποία το 65% των εταιρειών υιοθέτησε για πάνω από το 80% των εργαζομένων, κατά τη διάρκεια του lockdown.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την έρευνα της εταιρείας Στρατηγικών Λύσεων Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού People for Business, με θέμα «Μετά την Πανδημία: Νέα Εποχή, Νέο Μοντέλο Εργασίας», που πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα από τις 26 Ιουνίου 2020 έως τις 7 Ιουλίου 2020 και στην οποία συμμετείχαν 252 CEOs και ανώτατα διοικητικά στελέχη επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (ξένες πολυεθνικές 48%, ελληνικές 47%) από τρεις κλάδους της οικονομίας:
– Παροχή υπηρεσιών (48,72%)
– Παραγωγή/Μεταποίηση (20,61%)
– Εμπορία (30,77%)
με μέσο όρο αριθμού εργαζομένων τους 180.
Στόχος της έρευνας είναι να αποτυπώσει τα νέα δεδομένα που προέκυψαν στην αγορά εργασίας και τις επιχειρήσεις, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως:
– Το νέο μοντέλο εργασίας που καθιέρωσε η εξ αποστάσεως εργασία, ήρθε, για να μείνει;
– Ποιε είναι οι κατάλληλες δεξιότητες που πρέπει να διαθέτουν οι εργαζόμενοι, για να αντεπεξέλθουν στο νέο ψηφιακό περιβάλλον;
– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του νέου ψηφιακού ηγέτη;
Μοντέλο εργασίας
Το εργασιακό μοντέλο, που εφαρμόζουν 7 στις 10 εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, επηρεάστηκε σημαντικά από την πανδημία.
Μικρότερες ήταν οι επιπτώσεις για το 22% των επιχειρήσεων, ενώ για το 3% δεν υπήρξε καμία αλλαγή. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών, αν και οι περισσότερες από αυτές δεν ήταν προετοιμασμένες, υιοθέτησαν άμεσα το μοντέλο της εξ αποστάσεως εργασίας, κατά τη διάρκεια του lockdown.
Ειδικότερα:
– Το 65% των εταιρειών εφάρμοσε την τηλεργασία για πάνω από το 80% των εργαζομένων.
– Το 14% των εταιρειών εφάρμοσε την τηλεργασία για το 50-80% των εργαζομένων.
– Το 11% των εταιρειών εφάρμοσε την τηλεργασία για το 20-40% των εργαζομένων.
– Το 10% των εταιρειών εφάρμοσε την τηλεργασία για λιγότερο από το 20% των εργαζομένων.
Αμέσως μετά την άρση του lockdown, η εικόνα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της PfB, φαίνεται να έχει αλλάξει, χωρίς, όμως, να θυμίζει σε τίποτα την προ-covid-19 εποχή.
Συγκεκριμένα:
– 4 στις 10 επιχειρήσεις διατήρησαν την εξ αποστάσεως εργασία για το 20% των εργαζομένων τους.
– 3 στις 10 επιχειρήσεις διατήρησαν την εξ αποστάσεως εργασία για το 50-80% των εργαζομένων τους.
– 1 στις 10 επιχειρήσεις διατήρησαν την εξ αποστάσεως εργασία για το 60-80% των εργαζομένων τους.
– 1 στις 10 επιχειρήσεις διατήρησαν την εξ αποστάσεως εργασία για πάνω από το 80% των εργαζομένων τους.
Παράλληλα, περισσότερες από τις μισές εταιρείες – 6 στις 10 – δήλωσαν ότι στη μετά covid-19 εποχή και, με αφορμή το νέο μοντέλο της εξ αποστάσεως εργασίας, θα αναπροσαρμόσουν τα συστήματα μέτρησης απόδοσης των εργαζομένων τους, με ιδιαίτερη έμφαση σε Key Performance Indicators.
«Η 4η βιομηχανική επανάσταση έγινε πραγματικότητα πιο γρήγορα από όσο είχαμε φανταστεί. Η πανδημία μας ανάγκασε να υιοθετήσουμε νέα μοντέλα εργασίας πολύ πιο γρήγορα – μοντέλα που λειτουργούν, αλλά στο κατάλληλο πλαίσιο. Βασική προϋπόθεση είναι το ξεκάθαρο πλαίσιο απόδοσης, ώστε και οι δύο πλευρές – εργοδότης και εργαζόμενοι – να γνωρίζουν ξεκάθαρα τι περιμένουν και πότε, ώστε να αμείβεται το αποτέλεσμα και όχι η προσπάθεια. Ανάγκη που έχει μεγαλύτερη αξία τώρα από ποτέ, που η εργασία με φυσική παρουσία δεν είναι δεδομένη», επισημαίνει η Έλενα Κατσίνα, Director People & Culture της People for Business.
Νέες δεξιότητες
Η πανδημία, όμως, φαίνεται να επηρεάζει και το οργανωτικό μοντέλο λειτουργίας των εταιρειών, καθώς το 60% σκέφτεται να προχωρήσει σε αλλαγές. Την ίδια στιγμή, στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, που διαμορφώνεται, με την αύξηση της χρήσης της τεχνολογίας, προκύπτουν και μία σειρά από νέες δεξιότητες για τους εργαζόμενους.
Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι:
– η ικανότητα εργασίας χωρίς επίβλεψη (67,16%)
– ο προσανατολισμός στο αποτέλεσμα (49,25%)
– η συνεργασία (47,7%)
– η επικοινωνία, (38,81%)
– η διαχείριση πληροφορίας (28,36%)
Ως προς τις ανάγκες σε νέες προσλήψεις:
– Το 53,73% των εταιρειών δηλώνει ότι δεν θα προκύψουν νέες θέσεις εργασίας το επόμενο διάστημα
– Το 20,9% των εταιρειών έχει αποφασίσει να εστιάσει σε νέες προσλήψεις
– Το 35,82% των εταιρειών έχει αποφασίσει να εστιάσει σε εσωτερικές μετακινήσεις
– Το 19,4% των εταιρειών έχει αποφασίσει να εστιάσει σε αντικαταστάσεις
– Το 14,93% των εταιρειών θα προβεί σε μειώσεις προσωπικού.
Για όσες, όμως, εταιρείες προβούν σε νέες προσλήψεις, οι τομείς στους οποίους θα προκύψουν ανάγκες φαίνεται να είναι:
– Εμπορική διεύθυνση (16,42%)
– Ανώτερη διοίκηση (12%)
– Διεύθυνση παραγωγής (10,45%)
Ηγεσία
Η νέα κανονικότητα στην αγορά εργασίας, όπως ήταν αναμενόμενο, έχει διαμορφώσει νέα μορφή ηγεσίας.
Ο ηγέτης της ψηφιακής εποχής είναι απαραίτητο να διαθέτει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
– Διαχείριση αλλαγών (57,14%)
– Ενσυναίσθηση (49,21%)
– Στρατηγική σκέψη (42,86%)
– Ψηφιακές δεξιότητες (39,68%)
– Αντοχή (Resilience) (36,51%)
– Λήψη αποφάσεων και διαχείριση κρίσεων (28,57%)
– Καινοτομία και δημιουργικότητα (26,98%)
Πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι το 54% των εταιρειών έχει ξεκινήσει να προετοιμάζει την επόμενη γενιά ηγετών, σε αντίθεση με το 28,5% που δεν έχει ακόμα κάνει κάποια ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή.
Τέλος, τα εργαλεία που αξιοποιούν οι εταιρείες για την προετοιμασία της επόμενης γενιάς ηγετών είναι:
– Ευέλικτο σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης (30,16%)
– Δομημένο πλάνο διαδοχής (23,81%)
– Κέντρα ανάπτυξης δεξιοτήτων (20,63%)
«Στην εποχή της τεχνολογίας και των έξυπνων μηχανών, η ανθρώπινη προσέγγιση είναι η σημαντικότερη δεξιότητα ηγεσίας. Ο ηγέτης με το ανθρώπινο πρόσωπο, με δυνατά σημεία και αποφασιστικότητα, αλλά και με αδυναμίες, ο ηγέτης που εμπιστεύεται τους ειδικούς και αναζητά την κατάλληλη βοήθεια, ο ηγέτης που εμπνέει, αλλά και κατανοεί, είναι ο ηγέτης που κερδίζει την επόμενη ημέρα. Στη νέα εποχή, η ηγεσία δεν είναι ταυτόσημη της εξουσίας, αλλά της ικανότητας να αντιλαμβάνομαι γρήγορα τι συμβαίνει, τι αλλάζει – να λειτουργώ με ενσυναίσθηση και να έχω αντοχή, ώστε να αποφασίζω με λογική», ανέφερε η Ρεβέκκα Πιτσίκα, CEO της People for Business.
