Τους λόγους για τους οποίους η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης δεν ακολουθείται από ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων αναλύει στο Εβδομαδιαίο Οικονομικό της Δελτίο η Alpha Bank.
Ειδικότερα, η Alpha Bank εξηγεί πως πρώτον, η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητος το 2017 οφείλεται κυρίως στην αύξηση της επενδυτικής και όχι της καταναλωτικής δαπάνης. Τούτο σημαίνει ότι η αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή δεν οφειλόταν στην ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης από τα νοικοκυριά καθώς η πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2017 ήταν σχεδόν μηδενική (+0,1%), αλλά στην αύξηση της φορολογίας στην κατανάλωση και την άνοδο των τιμών ενέργειας. Το 2017, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 1,1%, ενώ ο ίδιος δείκτης, υποθέτοντας σταθερούς φορολογικούς συντελεστές και εξαιρουμένης της επιπτώσεως των τιμών ενέργειας, μειώθηκε οριακά κατά 0,1%.
Παράλληλα, υπογραμμίζει πως τους πρώτους μήνες του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή κατέγραψε οριακή αύξηση 0,3%, έναντι μεγαλύτερης αυξήσεως κατά 1,5% στο πρώτο τρίμηνο του 2017. Η υποχώρηση αυτή αποδίδεται πρωτίστως στο αποτέλεσμα επίδρασης βάσεως, καθώς (α) τους πρώτους μήνες του 2017 είχε σημειωθεί νέα αύξηση στη φορολογία σε ορισμένες κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών ενώ το 2018 διατηρήθηκε στο ίδιο επίπεδο και (β) το 2018 παρατηρείται μέχρι τώρα μικρότερη αύξηση της τιμής του πετρελαίου σε σχέση με την περυσινή.
Το 2018, σύμφωνα με την πρόσφατη πρόβλεψη του ΔΝΤ (World Economic Outlook, Απρίλιος 2018), ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθεί σε 0,7% (χαμηλότερα έναντι του 2017). Στη μικρότερη αυτή αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή εκτιμάται ότι θα συμβάλει η προβλεπόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου (+15,3%), δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση προσδοκάται ότι θα παραμείνει υποτονική και δεν αναμένονται σημαντικές αυξήσεις στη φορολογία αγαθών και υπηρεσιών.
Δεύτερον, ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ συνεχίζει να υπολείπεται εκείνου του δυνητικού ΑΕΠ, με αποτέλεσμα το παραγωγικό κενό να παραμένει αρνητικό στην Ελλάδα (Γράφημα 3).
Το παραγωγικό κενό αντανακλά την ένταση των πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία, καθώς όταν το παραγωγικό κενό είναι θετικό, οι τιμές αρχίζουν να αυξάνονται ως αποτέλεσμα της ενισχυμένης ζητήσεως. Στην Ελλάδα, ωστόσο, παρά την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας το 2017, το παραγωγικό κενό παρέμεινε αρνητικό και σύμφωνα μάλιστα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, θα παραμείνει αρνητικό και το 2018, στο -2,5%. Συνεπώς, η πραγματική οικονομία θα συνεχίσει να αυξάνεται με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με το δυνητικό ΑΕΠ, και ως εκ τούτου οι τιμές θα επηρεάζουν την υποτονική ζήτηση.
