Γνωρίζατε ότι ένα μεμονωμένο iPhone περιέχει οκτώ διαφορετικά σπάνια μέταλλα;
Από smartphone και ηλεκτρικά οχήματα έως ακτίνες Χ και πυραύλους καθοδήγησης, αρκετές σύγχρονες τεχνολογίες δεν θα ήταν αυτές που είναι χωρίς σπάνια μέταλλα, καθώς επίσης και ως στοιχεία σπάνιων γαιών ή απλώς «σπάνιες γαίες». Το σίγουρο είναι πως αυτή η συγκεκριμένη ομάδα που περιλαμβάνει 17 στοιχεία είναι κρίσιμη για έναν αριθμό βιομηχανιών ευρείας κλίμακας.
Αν και υπάρχουν αποθέματα μετάλλων σπάνιων γαιών σε όλο τον κόσμο, η πλειοψηφία τόσο της εξόρυξης όσο και του διυλιστηρίου λαμβάνει χώρα στην Κίνα. Το παραπάνω γράφημα από το CSIS China Power Project παρακολουθεί τις εξαγωγές μετάλλων σπάνιων γαιών της Κίνας το 2019, παρέχοντας μια ματιά στην κυρίαρχη παρουσία της χώρας στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.
Οι κορυφαίοι προορισμοί εξαγωγής σπάνιων γαιών της Κίνας
Περίπου το 88% των εξαγωγών σπάνιων γαιών της Κίνας το 2019 πήγε σε πέντε μόνο χώρες, οι οποίες βρίσκονται ανάμεσα στις μεγαλύτερες τεχνολογικές και οικονομικές δυνάμεις του κόσμου.
Η Ιαπωνία και οι Η.Π.Α. είναι μακράν οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν συλλογικά περισσότερα από τα δύο τρίτα των εξαγωγών σπάνιων γαιών της Κίνας
Το Lanthanum, που βρέθηκε σε υβριδικά οχήματα και smartphone, ήταν η μεγαλύτερη εξαγωγή σπάνιων γαιών της Κίνας κατ ‘όγκο, ακολουθούμενο από το μέταλλο «δημήτριο». Σε όρους δολαρίου, το terbium ήταν το πιο ακριβό – δημιουργώντας 57,9 εκατομμύρια δολάρια από μόλις 115 μετρικούς τόνους εξαγωγών.
Γιατί έχει σημασία η κυριαρχία της Κίνας;
H ζήτηση για σπάνια μέταλλα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030 καθώς οι χώρες αναζητούν μια αξιόπιστη αλυσίδα εφοδιασμού.
Το εικονικό μονοπώλιο της Κίνας σε μέταλλα σπάνιων γαιών όχι μόνο της δίνει στρατηγικό πλεονέκτημα σε πολύ εξαρτημένες χώρες όπως οι ΗΠΑ – που εισάγει το 80% των σπάνιων γαιών από την Κίνα – αλλά καθιστά επίσης την αλυσίδα εφοδιασμού πιο αξιόπιστη από ποτέ.
Μια συγκεκριμένη περίπτωση προέρχεται από το 2010, όταν η Κίνα μείωσε τις ποσοστώσεις εξαγωγής σπάνιων γαιών κατά 37%, γεγονός που εν μέρει είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών των σπάνιων γαιών παγκοσμίως.
Η προκύπτουσα διακοπή της αλυσίδας εφοδιασμού ήταν αρκετά σημαντική για να ωθήσει την ΕΕ, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία να ξεκινήσουν από κοινού μια υπόθεση επίλυσης διαφορών μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ο οποίος αποφασίστηκε εναντίον της Κίνας το 2014.
Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των τιμών οδήγησε σε εισροή κεφαλαίων στη βιομηχανία εξόρυξης σπάνιων γαιών, χρηματοδοτώντας περισσότερα από 200 έργα εκτός της Κίνας. Ενώ αυτή η έκρηξη εξερεύνησης ήταν βραχύβια, ήταν επιτυχής στην έναρξη της παραγωγής σε άλλα μέρη του κόσμου.
«Σπάζοντας» το μονοπώλιο των «σπάνιων μετάλλων» της Κίνας
Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες είναι αποτέλεσμα διαρκούς εξέλιξης των βιομηχανικών πολιτικών από τη δεκαετία του 1980, που κυμαίνονται από εκπτώσεις φόρου έως περιορισμούς στις εξαγωγές. Προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από την Κίνα, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία έχουν θέσει ως προτεραιότητα τη διαφοροποίηση των πηγών τους μετάλλων σπάνιων γαιών.
Οι ΗΠΑ έχουν προσθέσει μέταλλα σπάνιων γαιών στη λίστα των κρίσιμων ορυκτών και ο απερχόμενος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε πρόσφατα εκτελεστική εντολή για να ενθαρρύνει την τοπική παραγωγή. Από την άλλη πλευρά του κόσμου, η Ιαπωνία καταβάλλει προσπάθειες για να μειώσει το μερίδιο της Κίνας στις συνολικές εισαγωγές σπάνιων γαιών σε λιγότερο από 50% έως το 2025.
Η αύξηση της εξόρυξης σπάνιων γαιών εκτός της Κίνας έχει μειώσει το παγκόσμιο μερίδιο εξόρυξης της Κίνας, από 97,7% το 2010 σε 62,9% το 2019. Αλλά η εξόρυξη είναι απλώς ένα κομμάτι του παζλ
Τελικά, η μεγάλη πλειονότητα της διύλισης σπάνιων γαιών, περίπου το 80%, κατοικεί στην Κίνα. Επομένως, ακόμη και σπάνιες γαίες που εξορύσσονται στο εξωτερικό αποστέλλονται στην Κίνα για τελική επεξεργασία. Μολονότι δημιουργούνται νέες εγκαταστάσεις διύλισης στη Β.Αμερική για την αντιμετώπιση αυτού, εντούτοις η πρόκληση έγκειται στη διαχείριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επεξεργασίας σπάνιων γαιών.
Visual Capitalist
