Για τη Μελβούρνη «ταξιδεύουν» 1500 κιλά λεβαντίνης από τα Νέα Σίλατα νομού Χαλκιδικής, ενώ αιθέριο έλαιο λεβάντας φαίνεται να βρίσκει εξαγωγική διέξοδο, εν μέσω πανδημίας, όχι μόνο στην Αυστραλία αλλά και σε χώρες της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Οι εξαγωγές αυτή την περίοδο περιορίζονται στα 300 έως 1500 κιλά και μπορεί να δίνουν ανάσα επιβίωσης στους παραγωγούς, ωστόσο οι αποθήκες με τα αποθέματα λεβάντας σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική παραμένουν ασφυκτικά γεμάτες, αφού μόλις οι μισοί (50 από τους 100) έμποροι «κλείνουν» δουλειές με βιομηχανίες του εξωτερικού. Ήδη, πολλοί Έλληνες παραγωγοί λεβάντας έχουν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση καλλιέργειας, ενώ αναμένεται ν’ ακολουθήσουν ακόμη περισσότεροι.
Τα παραπάνω ανέφεραν, ο επικεφαλής του νεοσύστατου Συνεταιρισμού Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών Χαλκιδικής στα Νέα Σίλατα, Χρήστος Παρασκευαΐδης, ο οποίος διαθέτει και αποστακτήριο δυναμικότητας δύο τόνων/ώρα, καθώς και ο καλλιεργητής λεβάντας στο Μεσημέρι Θεσσαλονίκης, Γιώργος Τσακαλίδης, ένας εκ των μετόχων της εταιρείας Gresense που λειτουργεί αποστακτήριο στο Λάκκωμα, ενώ διαθέτει και φυτώριο.
«Σήμερα, με την κατάσταση που έχει διαμορφώσει η πανδημία του κορονοϊού στην αγορά, με τις εταιρείες να υπολειτουργούν και τις διεθνείς εκθέσεις να έχουν κατεβάσει ρολά, μοιάζει σχεδόν μηδαμινή η έντονη ανησυχία των προηγούμενων χρόνων σχετικά με την πτώση τιμής/κιλό», σημείωσε ο κ. Παρασκευαΐδης. Πρόσθεσε, δε, ότι «η εξαγωγή 1500 κιλών λεβαντίνης στην τιμή των 25 ευρώ/κιλό προς Αυστραλία την περασμένη εβδομάδα, αποτέλεσε ένεση ρευστότητας και ανακούφιση για τους παραγωγούς, οι οποίοι στο σύνολό τους βρίσκονται σε δεινή θέση, έχοντας στις αποθήκες αδιάθετο προϊόν άνω των πέντε τόνων αιθέριου ελαίου λεβάντας, από το 2019».
Οι παραγωγοί λεβάντας στα χωριά Κρήνης, Πετραλώνων, Γωνίας, Σωζόπολης, Νέας Καλλικράτειας και Λακκώματος καλλιεργούν περισσότερα από 2000 στρέμματα με λεβάντα κι ενώ η τάση καταγραφόταν ανοδική, ωστόσο πολλοί καλλιεργητές «τράβηξαν χειρόφρενο».
Με εξαγωγές «300 και 500 κιλών αιθέριου ελαίου λεβάντας που πραγματοποιούμε την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού και μάλιστα σποραδικά και περιορισμένα, και με αδιάθετο προϊόν άνω των 50 τόνων από το 2019, καθίσταται σαφές ότι η επιβίωσή μας πλήττεται, τη στιγμή που τα έξοδα τρέχουν», επισήμανε, από την πλευρά του, ο κ. Τσακαλίδης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Κι ενώ πριν από την πανδημία οι παραγωγοί λεβάντας διαπραγματεύονταν με εμπόρους από Βουλγαρία, Ρουμανία, Γαλλία, Κύπρο και Αγγλία, σήμερα σχεδόν δεν υπάρχει επικοινωνία, σύμφωνα με τον καλλιεργητή λεβάντας.
Η προοπτική της αγοράς και οι στόχοι για το 2023
Μπορεί η καλλιέργεια λεβάντας να βρίσκεται «στα σπάργανα» ακόμη στην Ελλάδα, ωστόσο η χώρα μας διεκδικεί μεγάλο μερίδιο καθώς -σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ- από το 2018 μέχρι σήμερα έχει διπλασιάσει την καλλιέργεια, από 15.630 στρ. το 2018, σε 32.410 στρ. το 2020. Βάσει υπολογισμών δε, τα έσοδα από την παραγωγή αιθέριων ελαίων στην Ελλάδα θα ανέρχονται σε περίπου 25,1 εκατ. δολ. έως το 2023, αν και με την πανδημία του κορονοϊού ο στόχος αυτός έχει μετατεθεί.
Η λεβάντα είναι θαμνώδες φυτό με το ύψος του να φτάνει ως περίπου τα 80εκ., με στενά γκριζοπράσινα φύλλα και τα λιλά ανθάκια στην κορυφή του. Λίγες ώρες μετά τη συγκομιδή η λεβάντα οδεύει προς απόσταξη, παράγοντας αιθέριο έλαιο. Φυτεύεται την περίοδο Νοεμβρίου – Ιανουαρίου, ενώ η συγκομιδή ολοκληρώνεται τον Ιούλιο.
Με βάση έρευνα του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, πάνω από το 70% (90 τόνοι) της παραχθείσας ποσότητας ελαίου λεβάντας της καλλιεργητικής περιόδου 2019 πανελλαδικά, και όλη η ποσότητα της περιόδου 2020 (130 τόνοι) παραμένει απούλητη στις αποθήκες, εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης που έχει επηρεάσει το διεθνές εμπόριο.
Επιπλέον έχει παρατηρηθεί πτώση της τιμής του ελαίου κατά 50% ( από 90-110 ευρώ/λίτρο το 2019, σε 35 – 50 ευρώ/λίτρο το 2020), κάτι που αναμένεται να κλιμακωθεί, εξαιτίας της υποβάθμισης του προϊόντος που παραμένει στις αποθήκες.
Οι παραγωγοί λεβάντας στην Ελλάδα προκειμένου να ανταπεξέλθουν στα ετήσια έξοδα συντήρησης της πολυετούς καλλιέργειας λεβάντας, που υπολογίζεται στα 306 ευρώ/στρέμμα, ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να τους εντάξει σε μέτρο για έκτακτη οικονομική στήριξη «Έκτακτη προσωρινή στήριξη στους γεωργούς, των τομέων που πλήττονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19». Υπολογίζεται ότι το ελάχιστο ποσό επιδότησης που απαιτείται για να εξισορροπηθεί η απώλεια του εισοδήματος των παραγωγών λεβάντας είναι 300 ευρώ/στρέμμα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αξία για τα έλαια της λεβάντας ανήλθε το 2017 σε περίπου 33,76 δισ. δολάρια, από 26,24 δισ. δολάρια το 2014, με την Ευρώπη να θεωρείται η μεγαλύτερη αγορά, μετά τις Η.Π.Α. και την Κίνα. Η λεβάντα καλλιεργείται σε πολλές χώρες, με κυρίαρχες στην παραγωγή και εξαγωγή αιθέριου ελαίου λεβάντας τις Βουλγαρία και Γαλλία που μαζί κατέχουν τα 2/3 της παγκόσμιας παραγωγής. Η Βουλγαρία το 2017 καλλιέργησε 45.000 στρέμματα και παρήγαγε 200 τόνους αιθέριου ελαίου λεβάντας, ενώ η Γαλλία 25.000 στρέμματα και 109 τόνους.
