Tο πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ για τη μείωση των κόκκινων δανείων, έχει απτά αποτελέσματα δήλωσε ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός και επισήμανε τη μείωση 32 δισ. ευρώ των κόκκινων δανείων, κατά την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του προγράμματος,
- “χωρίς να επιβαρυνθεί ούτε ένα ευρώ ο Έλληνας φορολογούμενος”.
Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου για την κύρωση της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εξυγίανσης (SRF), ο κ. Ζαββός ανέφερε ότι με την παράτασή του ο «Ηρακλής» στοχεύει στη μείωση τουλάχιστον 32 δις. ευρώ εναπομεινάντων μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να επιτευχθεί ήδη από το τρέχον έτος μονοψήφιο ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, και πάντως εντός του 2022, τα ΜΕΔ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να συγκλίνουν στον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Αναφερόμενος στα νέα ΜΕΔ από την πανδημική κρίση, ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών είπε ότι τα δείγματα από τον επόπτη των συστημικών τραπεζών (ΕΚΤ/SSM), αλλά και από τις ίδιες τις τράπεζες είναι για ποσό που δεν ξεπερνάει τα 4 – 5 δις ευρώ και άρα είναι απολύτως διαχειρίσιμο.
Ο κ. Ζαββός τόνισε ότι ο «Ηρακλής» λειτουργεί με την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών και δεν έχει επιβαρύνει ούτε ένα ευρώ τον Έλληνα φορολογούμενο.
Όπως πρόσθεσε, τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Κυβέρνησης, εγγυοδοτικά και άλλα (ενδεικτικά ανέφερε, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα έχει χορηγήσει δάνεια 8 δις. ευρώ μέσα σε 18 μήνες έναντι μόλις κάποιων εκατομμυρίων ευρώ σε ολόκληρη την τετραετία της προηγούμενης κυβέρνησης) , παράλληλα με τη στήριξη που προσφέρουν στην πραγματική οικονομία – επιχειρήσεις και νοικοκυριά -, στηρίζουν και το τραπεζικό σύστημα, λειτουργώντας ως ανάχωμα στη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων.
Νομοσχέδια για τον ESM και το SRF
Αναφερόμενος στα συζητούμενα σχέδια νόμου που αφορούν την κύρωση δύο συμφωνιών, αφενός μεν της Διεθνούς Συμφωνίας για την Τροποποίηση της Συνθήκης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και αφετέρου για την Τροποποίηση της Συνθήκης που αφορά το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και ιδιαίτερα τη δυνατότητα αμοιβαιοποίησης των πόρων του, ο κ. Ζαββός είπε ότι πρόκειται για κοινοτικούς νόμους που συνιστούν ένα σημαντικό βήμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και που αφορούν στη χρηματοπιστωτική ευστάθεια και του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Εξηγώντας στην Οικονομική Επιτροπή της Βουλής, το υπόβαθρο των νομοσχεδίων με τα οποία επισπεύδεται η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) να στηρίξει το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF), ο κ. Ζαββός ανέφερε τα εξής:
Οι 3 πυλώνες της Τραπεζικής Ένωσης
Η Τραπεζική Ένωση του 2012 ορίστηκε γύρω από 3 πυλώνες:
Ο πρώτος ήταν η υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) που βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα.
Ο δεύτερος είναι ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης (SRM), ο οποίος υιοθετήθηκε στα μέσα της περασμένης δεκαετίας και έχει τη δυνατότητα, να αναλαμβάνει εξυγιάνσεις συστημικών τραπεζών. Σε σχέση με την Ελλάδα στη δικαιοδοσία του μηχανισμού αυτού υπάγονται οι 4 συστημικές τράπεζες. Η περίπτωση εξυγίανσης των άλλων μη συστημικών τραπεζών υπάγεται στην αρμοδιότητα της Αρχής Εθνικής Εξυγίανσης Τραπεζών, η οποία βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Ο τρίτος πυλώνας της Τραπεζικής Ένωσης, ο οποίος δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασφάλισης των Καταθέσεων.
– Με τον κανονισμό του SRM (Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης) ρυθμίστηκαν δύο βασικά θέματα. Αφενός, υιοθετήθηκε το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB), αφετέρου το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF).
Χρηματοδότηση μέσω εισφορών
Tο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF) χρηματοδοτείται μέσω εισφορών που καταβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα των κρατών μελών και οι πόροι του Tαμείου χρησιμοποιούνται, οσάκις χρειαστεί, σε περιπτώσεις εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων. Για το λόγο αυτό προβλεπόταν ότι η συνεισφορά των πιστωτικών ιδρυμάτων των κρατών – μελών θα αμοιβαιοποιούνταν σταδιακά κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου, από το 2016 μέχρι το 2023, ενώ το Ταμείο θα ήταν πλήρως αμοιβαιοποιημένο από το 2024 και μετά.
Η ημερομηνία αυτή έρχεται πλέον αρκετά νωρίτερα και προβλέπεται ότι ο κοινός μηχανισμός ασφαλείας για το ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης (SRF) πρέπει να είναι πλήρως λειτουργικός ήδη από το 2022 (σ.σ. στην κύρωση αυτής της συμφωνίας αφορά το νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή).
Αυτό αποφασίστηκε στο Eurogroup του περασμένου Νοεμβρίου, με τη συμφωνία για τη μεταφορά και αμοιβαιοποίηση των εισφορών στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, αλλά και του λεγόμενου Back Stop του ESM (δηλ. της πρόωρης ενεργοποίησης, από το 2022, της δυνατότητας του ESM να χρηματοδοτεί το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης για την εξυγίανση των τραπεζών).
H δυνατότητα Back Stop του ESM (οιονεί δημοσιονομικού βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) είναι η μεγαλύτερη βελτίωση που υποστηρίζει την τραπεζική ένωση, καταμερίζοντας παράλληλα περισσότερο τα βάρη κάποιας κρίσης μέσω των κρατών – μελών της Ε.Ε.
Μία ακόμη βελτίωση στη λειτουργία των χρηματοδοτικών μέσων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, αφορά στην αλλαγή σε σχέση με το προληπτικό πιστωτικό όριο που δίνεται υπό όρους στα κράτη – μέλη, το λεγόμενο «Precautionary Conditioned Credit Line (PCCL). Πλέον η προσφυγή κάποιου κράτους – μέλους στην πιστωτική αυτή γραμμή, δεν συνοδεύεται από μνημόνιο κατανόησης (ΜoU), αίροντας, έτσι, το «στίγμα» και το αντικίνητρο για τα κράτη – μέλη να προσφύγουν στον μηχανισμό, εφόσον το χρειάζονται.
Μείωση συστημικών κινδύνων
Βασική προϋπόθεση για την επιτάχυνση της εφαρμογής ήταν να διαπιστωθεί πραγματική πρόοδος στη μείωση των συστημικών κινδύνων. Μία από τις χώρες στις οποίες εξετάσθηκε το πρόγραμμα αντιμετώπισης των συστημικών κινδύνων (δηλ. η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων) ήταν η Ελλάδα.
Η Ελληνική Κυβέρνηση έλαβε εύσημα από τους Ευρωπαίους εταίρους, ακόμα και τους πιο δύσκολους, για το πρόγραμμα μείωσης των κόκκινων δανείων το οποίο είχε υιοθετήσει και υλοποιήσει, μειώνοντας σημαντικά τους συστημικούς κινδύνους.
