Για «ιστορική οικονομική κρίση» προειδοποίησε η αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, καθώς απηύθυνε χθες Κυριακή έντονη προτροπή στο Κογκρέσο των ΗΠΑ να αυξήσει το όριο δανεισμού, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει κίνδυνος να ενσκήψει «ιστορική οικονομική κρίση».
Όπως ήταν αναμενόμενο αυτή η πολιτική κόντρα για την αύξηση ή όχι των δαπανών (και φυσικά και του χρέους) στις ΗΠΑ, έχει κρυώσει τις διαθέσεις στις αγορές, επηρεάζοντας την Ευρώπη αλλά και το ΧΑ.
Την περασμένη εβδομάδα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών υπολόγισαν πως το ομοσπονδιακό κράτος των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας «κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου».
Σε άρθρο της το οποίο δημοσιεύθηκε στις σελίδες γνώμης της εφημερίδας The Wall Street Journal, η κυρία Γέλεν υπενθυμίζει ότι «οι ΗΠΑ ουδέποτε κήρυξαν στάση πληρωμών». Εάν το έπρατταν τώρα, «πιθανόν θα προκαλούσαν ιστορική οικονομική κρίση. Η στάση πληρωμών θα μπορούσε να προκαλέσει ανάφλεξη των επιτοκίων, μεγάλη πτώση των τιμών των μετοχών και άλλα οικονομικά προβλήματα», είπε η υπουργός του Τζο Μπάιντεν.
Το όριο του χρέους, που μόνο το Κογκρέσο έχει το προνόμιο να αυξάνει, τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Αυγούστου.
Το ομοσπονδιακό κράτος των ΗΠΑ πρακτικά απαγορεύεται να προχωρήσει στην έκδοση νέων ομολόγων για τη χρηματοδότησή του αν το τρέχον όριο (28,4 τρις δολάρια) δεν αυξηθεί.
Η αύξηση του πλαφόν δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους γίνεται συχνά αντικείμενο πολιτικών μπρα-ντε-φερ στο Κογκρέσο. Από τη δεκαετία του ’60, έχει αυξηθεί ή παγώσει κάπου ογδόντα φορές.
Η κυρία Γέλεν περιέγραψε στο άρθρο της μια αλληλουχία οικονομικών καταστροφών σε περίπτωση που δεν αυξηθεί το όριο δανεισμού των ΗΠΑ ώστε να μπορέσουν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Μέσα σε μερικές ημέρες, «εκατομμύρια Αμερικανοί θα αντιμετωπίσουν έλλειψη μετρητών. Σχεδόν 50 εκατομμύρια ηλικιωμένοι δεν θα λαμβάνουν πλέον τη σύνταξή τους και οι στρατιώτες δεν θα λαμβάνουν τον μισθό τους», έγραψε.
Η χώρα θα έβγαινε «πολύ εξασθενημένη» από μια τέτοια «κρίση», επέμεινε.
Μολονότι οι ΗΠΑ ουδέποτε κήρυξαν στάση πληρωμών – «ούτε μια φορά», υπογραμμίζει η κυρία Γέλεν –, το 2011 η χώρα είχε φθάσει «στο χείλος κρίσης».
Επί των ημερών της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα, το πολιτικό αδιέξοδο στο Κογκρέσο είχε εξωθήσει τον οίκο αξιολόγησης Standard and Poor’s να κατεβάσει από τη βαθμίδα «AAA» το αξιόχρεο του αμερικανικού δημοσίου, προκαλώντας σοκ στις αγορές.
Το να «καθυστερήσει περαιτέρω» η αύξηση του ορίου δανεισμού των ΗΠΑ από το Κογκρέσο «δεν είναι ανεκτό», πρόσθεσε η κυρία Γέλεν. «Οι τελευταίοι 17 μήνες έθεσαν σε δοκιμασία την οικονομική δύναμη της χώρας μόλις. Μόλις τώρα βγαίνουμε από την κρίση. Δεν πρέπει να βυθιστούμε σε νέα κρίση, η οποία μπορεί να αποφευχθεί», κατέληξε.
Το χρονοδιάγραμμα στο tapering της Fed
Στο μεταξύ οι αγορές περιμένουν το χρονοδιάγραμμα της Fed για τη διακοπή του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Κάτω από τις συνθήκες που προκαλεί το πρόβλημα της αύξησης των δαπανών του δημοσίου στις ΗΠΑ, οι επενδυτές ανησυχούν.
Οι αναλυτές δεν αποκλείουν η κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να δώσει την επόμενη εβδομάδα ένα αρχικό χρονοδιάγραμμα για την πορεία που θα ακολουθήσει για τη σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει για την τόνωση της ανάπτυξης.
Ο πρόεδρος της Fed Τζέρομ Πάουελ, έχει δηλώσει πρόσφατα ότι το tapering θα μπορούσε να ξεκινήσει φέτος, αλλά οι επενδυτές περιμένουν περισσότερες διευκρινίσεις για τη στάση που θα κρατήσει η Fed και ίσως έχουν περισσότερα στοιχεία αυτή την εβδομάδα.
Στοιχεία για τον πληθωρισμό που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στις ΗΠΑ έδειξαν ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν με χαμηλότερο των εκτιμήσεων ρυθμό και κάποιοι ακόμα ελπίζουν να καθυστερήσει το tapering.
Νίκος Κωτσικόπουλος
