Η πολιτική και η γεωπολιτική θεμελιώδεις παράγοντες για την κατανόηση της ανάπτυξης της οικονομίας
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, τα Ιστορικά Αρχεία της Alpha Bank και της Τράπεζας της Ελλάδος ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μία επιστημονική συνάντηση με τίτλο «200 Χρόνια Ελληνικής Οικονομίας: Μεταξύ Κράτους και Αγοράς», που τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Οι εργασίες της επιστημονικής συνάντησης ξεκίνησαν χθες, 2 Δεκεμβρίου 2021, στο Ναύπλιο, με τη συμμετοχή σημαντικών οικονομολόγων, ιστορικών, πολιτικών επιστημόνων και κοινωνιολόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Διευθυντής του Κέντρου Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος, Παναγιώτης Παναγάκης και ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επικεφαλής του Ιστορικού Αρχείου της Alpha Bank, Κώστας Κωστής.
Κεντρικός ομιλητής κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών του Συνεδρίου ήταν ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου Şevket Pamuk με θέμα την οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας κατά τον 19ο και 20ο αιώνα σε συγκριτική προοπτική. Σύμφωνα με τον Καθηγητή, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζονται συνήθως, η τουρκική οικονομία γνώρισε ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους από το μέσο όρο του αντίστοιχου ρυθμού των αναπτυσσόμενων χωρών.
«Σε όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Τουρκία ακολούθησε μία πορεία σύγκλισης με τις ανεπτυγμένες οικονομίες, ενώ ειδικότερα, σε σύγκριση με την Ελλάδα, οι δύο χώρες ακολούθησαν παράλληλες πορείες στους ρυθμούς ανάπτυξής τους, τόσο κατά τον 19ο όσο και κατά τον 20ο αιώνα, με την Ελλάδα να υπερέχει διαχρονικά, με εξαίρεση δύο χρονιές, το 1944 και 1945», επεσήμανε ο κ. Pamuk. Τέλος, υπογράμμισε ότι αν περιοριστούμε μόνο στους οικονομικούς παράγοντες, δύσκολα θα μπορούσαμε να δώσουμε μία επαρκή εξήγηση των τάσεων της οικονομικής ανάπτυξης στην Τουρκία, καθώς οι πολιτικοί παράγοντες παίζουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Αλογοσκούφης, με θέμα ομιλίας τις κρίσιμες αλληλεπιδράσεις στην ιστορία της ελληνικής οικονομίας μεταξύ των ιδεών, των κοινωνικών συσχετισμών, των θεσμών και των διεθνών συγκυριών που επικρατούσαν σε κάθε περίοδο. Ο κ. Αλογοσκούφης έκανε λόγο για τρεις μείζονες ιστορικές περιόδους στην ιστορία του ελληνικού κράτους, που προσδιορίζονται από επί μέρους παράγοντες: την περίοδο που ξεκινάει από τις απαρχές του ελληνικού κράτους μέχρι την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (1898), την περίοδο από το 1899 μέχρι το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου και τέλος το διάστημα από το 1950 μέχρι σήμερα.
«Προκειμένου να κατανοήσουμε τους ιστορικούς κύκλους της ελληνικής οικονομίας, χρειαζόμαστε πολύ περισσότερες μεταβλητές από όσες μπορεί να μας δώσει η οικονομική επιστήμη. Οι γεωπολιτικές συνθήκες παίζουν αποφασιστικό ρόλο, όπως επίσης και οι πολιτικοί θεσμοί», υπογράμμισε ο Καθηγητής. Τρίτος ομιλητής ήταν ο Κώστας Κωστής, ο οποίος μίλησε για την πολιτική οικονομία του ελληνικού κράτους κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Σύμφωνα με τον κ. Κωστή, «οι μελέτες που έχουμε για την ιστορία του ελληνικού κράτους είναι ξεπερασμένες, καθώς δεν διαλέγονται με τη διεθνή βιβλιογραφία στο θέμα αυτό».
Ο καθηγητής Κωστής επεσήμανε ότι οι μελέτες της ιστορικής κοινωνιολογίας διεθνώς μας επιτρέπουν να δούμε το ελληνικό κράτος από μία καινούργια οπτική, χωρίς να προσφεύγουμε σε παρωχημένα σχήματα.
«Τα ίδια υποδείγματα διαμόρφωσης των κρατών μάς επιτρέπουν να αξιολογήσουμε τις επιδόσεις του ελληνικού κράτους όχι σύμφωνα με τις δικές μας επιθυμίες, αλλά με βάση τους στόχους που έθετε το ίδιο το κράτος. Υπό την οπτική αυτή, δύσκολα θα μπορούσε να θεμελιωθεί μία άποψη που θέλει την Ελλάδα ένα κράτος που αδυνατούσε να πετύχει τους στόχους του», τόνισε χαρακτηριστικά. Οι εργασίες του συνεδρίου συνεχίζονται σήμερα, 3 Δεκεμβρίου, με πλειάδα ομιλητών και κορυφώνονται το Σάββατο, 4 Δεκεμβρίου με τις κεντρικές ομιλίες του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Alpha Bank κ. Βασίλη Ράπανου και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα.
Η επιστημονική συνάντηση μεταδίδεται ζωντανά από το κανάλι της Alpha Bank στο YouTube.
