Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας γνώρισε το 2021 μια άνευ προηγουμένου αύξηση, ωθώντας σε επίπεδα ρεκόρ τις τιμές και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα αυτό, μια τάση που αναμένεται ότι θα διατηρηθεί, αν ο τομέας δεν προχωρήσει ταχύτερα σε βαθιές αλλαγές, προειδοποιεί σήμερα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA).
Τροφοδοτούμενη από την οικονομική ανάκαμψη και κλιματικές συνθήκες πιο έντονες απ’ ό,τι το 2020, η ζήτηση αυξήθηκε το 2021 περισσότερο από 6%, ξεπερνώντας το άλμα που καταγράφηκε το 2010 κατά την ανάκαμψη μετά τη χρηματοοικονομική κρίση. Σε απόλυτους αριθμούς, πρόκειται για μια πρωτοφανή ετήσια αύξηση, με περισσότερες από 1.500 επιπλέον τεραβατώρες, υπογραμμίζει η IEA στην έκθεσή της για την αγορά ηλεκτρισμού.
Η παραγωγή ηλεκτρικού από άνθρακα (+9%) και από αέριο (+2%) κορυφώθηκε, παρά την ισχυρή αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (+6%).
Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε ρεκόρ εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από τον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας – αυξήθηκαν κατά 7% ενώ μειώνονταν εδώ και δύο χρόνια. Ο άνθρακας κάλυψε πάνω από το μισό της επιπλέον ζήτησης, εξαιτίας της ισχυρής ανόδου των τιμών του αερίου.
Ο δείκτης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας που παρακολουθεί τις τιμές χονδρικής στις κύριες αγορές σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2020 (+64% σε σχέση με τον μέσο όρο των ετών 2016-2020). Στην Ευρώπη, οι μέσες τιμές του τελευταίου τριμήνου είχαν σχεδόν τετραπλασιαστεί σε σχέση με την περίοδο 2015-2020. Ισχυρή αύξηση διαπιστώνεται επίσης στην Ιαπωνία και την Ινδία και πιο μέτρια στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επηρεάζονται λιγότερο από τις διαταραχές στην προσφορά αερίου.
Όμως «αν δεν υπάρξουν ταχύτερες δομικές αλλαγές στον τομέα, η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικού τα τρία επόμενα χρόνια μπορεί να επιφέρει επιπλέον αστάθεια στην αγορά και τη διατήρηση αυξημένων εκπομπών», προειδοποιεί η IEA.
«Οι εκπομπές που συνδέονται με την ηλεκτρική ενέργεια αναμένεται να μειωθούν κατά 55% έως το 2030, σύμφωνα με το σενάριό μας για ουδετερότητα άνθρακα το 2050. Όμως αν δεν υπάρξουν ισχυρά μέτρα από τις κυβερνήσεις, αναμένεται να παραμείνουν στο ίδιο επίπεδο με το σημερινό τα τρία επόμενα χρόνια», προειδοποιεί ο διευθυντής του θεσμού Φατίχ Μπιρόλ.
«Αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις οφείλουν να ενεργήσουν τώρα για να εξουδετερώσουν τον αντίκτυπο στους πιο ευάλωτους και να επιτεθούν στις υποκείμενες αιτίες. Περισσότερες επενδύσεις στις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα (στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην πυρηνική ενέργεια, στην ενεργειακή αποδοτικότητα) και η ανάπτυξη εύρωστων και έξυπνων δικτύων μπορούν να μας βοηθήσουν να βγούμε από τις σημερινές δυσκολίες», υπογράμμισε.
Περίπου το ήμισυ της αύξησης της ζήτησης πέρυσι προήλθε από την Κίνα (+10%), στην οποία σημειώθηκαν, όπως και στην Ινδία, διακοπές της ηλεκτροδότησης που συνδέονται με την έλλειψη άνθρακα.
