του Λουκά Παπαϊωάννου
Η παραβολή των μωρών παρθένων, ταιριάζει απόλυτα στο να κατανοήσουμε τι συμβαίνει για άλλη μια φορά στον κόσμο των αγορών.
Η θεολογική προειδοποίηση για συνεχή εγρήγορση & επαγρύπνηση για την σωτηρία των πιστών, έχει απόλυτη εφαρμογή και για την σωτηρία των χαρτοφυλακίων των εμπλεκομένων στις αγορές.
Και για άλλη μια φορά στην παγκόσμια οικονομική ιστορία οι Μωρές παρθένες έκαναν την εμφάνιση τους, οδυρόμενες ότι δεν ήξεραν, δεν κατάλαβαν, δεν υπολόγισαν σωστά, γενικά δεν..
Πρώτες και καλύτερες οι Κεντρικές τράπεζες που προσπαθούν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα από μια 25-ετή άσωτη διαχείριση πόρων, μηδενικών επιτοκίων και άστοχων αποφάσεων.
Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις που εκμεταλλευόμενες τα μηδενικά επιτόκια δανεισμού, σπατάλησαν χρόνο και χρήμα υπερδανειζόμενες και τώρα θα δρέψουν τους οδυνηρούς καρπούς των πτωχεύσεων.
Καταναλωτές που ξέχασαν τι θα πει αποταμίευση και κατανάλωναν χωρίς αύριο, αγνοώντας παντελώς τι σημαίνει επενδύω στην πραγματική οικονομία, αλλά μέχρι και ο κουρέας της γειτονιάς μου ήξερε τα πάντα για τα κρυπτονομίσματα και τα NFT’s..
Τα σημάδια ήταν εδώ και καιρό παρόντα και με την αρθρογραφία μας έχουμε προειδοποιήσει αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν. Αλλά η πλειοψηφία επιδεικτικά τα αγνοούσε. Αρκούσε μια αφορμή για να αποδειχθεί η ρήση του W. Buffet “όταν έρχεται η άμπωτη φαίνεται η γύμνια του Βασιλιά»
Δυστυχώς για τις μωρές παρθένες, οι αφορμές ήρθαν μαζεμένες, όπως η Πανδημία, ο Ρώσο-ουκρανικός πόλεμος και η ενεργειακή κρίση, για να φανεί άλλη μια φορά ότι η αγελαία συμπεριφορά των αγορών δημιουργεί τεράστιες ζημιές, που με την σειρά τους εξ αντανακλάσεως παρασέρνουν και την πραγματική οικονομία στην άβυσσο, σε μια ανατροφοδοτούμενη κρίση πολλαπλών επιπέδων, στην όποια το ερώτημα δεν είναι αν θα γράψεις ζημιές αλλά πόσες ζημιές θα γράψεις.
Αυτά που ζούμε σήμερα, υψηλό πληθωρισμό, ενεργειακή κρίση, γεωπολιτική αστάθεια και πανδημικά επεισόδια, οι πρόγονοι μας τα είχαν ζήσει, αλλά εμείς ως άλλες μωρές παρθένες θεωρούσαμε δεδομένο ότι στο διηνεκές θα ζούσαμε με μηδενικά επιτόκια, μηδενικό πληθωρισμό, χαμηλές τιμές ενέργειας (ή και δωρεάν λόγω ανανεώσιμων πηγών) και ειρήνη στην Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Επιπλέον η εξαΰλωση τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τις αγορές κρυπτονομισμάτων σε συνδυασμό με την απώλεια στις αγορές ομολόγων & μετοχών δημιουργεί εκρηκτικό μίγμα με απρόβλεπτες συνέπειες για την σταθερότητα των αγορών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα..
Όσο αναφορά τον Ελληνικό μικρόκοσμο μας, μετά από σχεδόν 20 χρόνια κρίσης και ενώ βλέπαμε φώς στο τούνελ, ξαφνικά καλούμαστε να διαχειριστούμε σύνθετες κρίσεις χωρίς να μπορούμε να δώσουμε εμείς τις λύσεις. Το θετικό είναι ότι ένεκα των προηγούμενων κρίσεων έχουμε συσσωρεύσει ρευστότητα για αντέξουμε για 2-3 έτη, ευελπιστώντας ότι δεν θα τραβήξουν χρονικά « οι σεισμοί , οι λιμοί & οι καταποντισμοί» στην διεθνή οικονομία και το φως που βλέπαμε δεν ήταν το τραίνο που ερχόταν…
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ό Έλληνας έχει ασθενή μνήμη και συχνά υποκύπτει στα ίδια λάθη. Αν στο σενάριο μας συμπεριλάβουμε και τυχόν πολιτική αστάθεια από πρόωρες εκλογές, όσο και αν διαψεύδεται από την κυβέρνηση, αλλά και η διαχρονικά αυξανόμενη γεωπολιτική ένταση με τον γείτονα, επιβάλλεται να λάβουμε, αν δεν είχαμε ήδη λάβει, αυξημένα μέτρα προστασίας (ρευστότητας), εκμεταλλευόμενη μια τεχνική ανοδική αντίδραση (bear market rally).
Όσο για τις επιχειρήσεις και καταναλωτές που πλήττονται ήδη, θα πληγούν ακόμα περισσότερο από τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση των επιτοκίων που αναπόφευκτα θα συνεχίζουν να αυξάνουν, δημιουργώντας νέα προβλήματα σε τράπεζες, επιχειρήσεις & τα κρατικά ταμεία. Επιπλέον η αύξηση του κόστους χρήματος & των Α’ Υλών θα πιέσει τα λειτουργικά κέρδη & θα επαναξιολογήσει τα επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων & κρατών, καθυστερώντας ή ακυρώνοντας μεγάλο μέρος τους, με ότι αυτό συνεπάγεται για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Συμπερασματικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην παραβολή υπήρξαν και οι καλά προετοιμασμένες παρθένες, που κέρδισαν μια θέση στο δείπνο με τον Κύριο και την σωτηρία τους. Προσωπικά δεν πιστεύουμε σε εσχατολογικά σενάρια αλλά σε μια μονότονη επανάληψη της ιστορίας, η οποία μας έχει διδάξει ότι οι μεγαλύτερες ευκαιρίες δημιουργούνται σε καιρό κρίσεων.
Εκτιμούμε ότι η σωστή επιλογή τίτλων αλλά και η σωστή χρονική επιλογή εισόδου, τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές περιβάλλον, σε συνεργασία με τους επενδυτικούς μας συμβούλους, θα δημιουργήσει σημαντικές υπεραξίες για τους προετοιμασμένους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα…
Λουκάς Παπαιωάννου
Economist / Corporate Advisor
