Στη στρατηγική της Alpha Bank και ευρύτερα στον ρόλο των ελληνικών τραπεζών στο θέμα της ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG, αλλά και στην ευθύνη που καλούνται να αναλάβουν για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο CEO του Ομίλου Alpha Bank, κ. Βασίλης Ψάλτης, από το πάνελ “ESG Business Transformation Strategy and Funding” του συνεδρίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που πραγματοποιείται σήμερα.
Σημαντική πρόκληση η μετάβαση στο ‘net zero’ – απαιτούνται μεγάλες προσαρμογές στα επιχειρηματικά μοντέλα
Αναφορικά με τη μετάβαση σε μία οικονομία μηδενικών εκπομπών (net zero), ο κ. Ψάλτης έκανε λόγο για την αλληλεπίδραση τεσσάρων παραγόντων που διαμορφώνουν τη στρατηγική ESG των Τραπεζών: τις εποπτικές απαιτήσεις, την αξία που δίνει η αγορά σε εταιρείες που ευαισθητοποιούνται για το περιβάλλον, το εθνικό συμφέρον, και την ανάγκη στήριξης της επιχειρηματικότητας.
Συγκεκριμένα, τόνισε ότι οι εποπτικές απαιτήσεις των τραπεζών μπορούν να οδηγήσουν από μόνες τους σε νέα στρατηγική χρηματοδοτήσεων, καθώς, «εμπλουτίζουν τη σκέψη των διοικήσεων και των εργαζομένων με εργαλεία κατανόησης και ποσοτικοποίησης των προκλήσεων που είναι μπροστά μας, και τη χρηματοοικονομική μας ανάλυση με νέες μεταβλητές και χρονικούς ορίζοντες αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων».
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, υπογράμμισε πως σε πολλούς κλάδους οι πραγματικές λύσεις που θα χρειαστούν για τη μετάβαση είναι σε πρώιμο ή και εμβρυακό στάδιο. «Έχουμε μπροστά μας στόχους και πιθανώς μια λογική βάση για το σημείο εκκίνησης, αλλά σε πολλούς κλάδους δεν υπάρχει ολοκληρωμένο πλάνο μετάβασης και επίτευξης των στόχων. Αυτό ισχύει ακόμα και για στρατηγικούς κλάδους όπως η ενέργεια, όπου τα σημερινά σενάρια, περιέχουν μεγάλα κενά που πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν, για να γίνουν υλοποιήσιμα», ανέφερε ο κ. Ψάλτης, παραλληλίζοντας την πρόκληση αυτή με εκείνη των κόκκινων δανείων για τις τράπεζες, όπου χρειάστηκε «πολύς χρόνος για να βρεθούν οι λύσεις, να εδραιωθούν και τέλος να θεσμοθετηθούν, πριν πάμε μπροστά».
Οι τράπεζες, ως ο αυστηρότερα εποπτευόμενος τομέας της οικονομίας, είναι εύλογο να επωμισθούν μεγάλο μέρος της ευθύνης του συντονισμού της αντίδρασης του – δυτικού τουλάχιστον – επιχειρηματικού κόσμου στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, διαμορφώνοντας μία στρατηγική χρηματοδότησης που να είναι συμβατή με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ένα βιώσιμο αναπτυξιακό υπόδειγμα, αναλαμβάνοντας τον πιστωτικό κίνδυνο για επενδύσεις με αυτά τα χαρακτηριστικά», σημείωσε ο κ. Ψάλτης, προσθέτοντας ότι, την ίδια στιγμή, οφείλουν να διαχειριστούν και χρηματοδοτήσεις που έχουν ήδη διαθέσει σε κλάδους που βρίσκονται αντιμέτωποι με μεγαλύτερες προκλήσεις μετάβασης. «Το τραπεζικό σύστημα οφείλει να συνθέσει ορισμένα κομμάτια του πάζλ που δεν είναι ακόμη σαφή, όπως, για παράδειγμα, του πώς ισορροπεί τις εποπτικές απαιτήσεις με τα πλάνα μετάβασης, του πώς αξιολογεί την αξιοπιστία των πλάνων μετάβασης, του πώς γίνεται αρωγός των ενεργειών μετάβασης των πιο ρυπογόνων κλάδων, και του πώς συνθέτει τις απαιτήσεις των πελατών του σε σχέση με τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Θέτοντας τον οδικό χάρτη για την ομαλή μετάβαση στο net zero, ο κ. Ψάλτης ανέφερε πως «βραχυπρόθεσμα, η πρώτη πρόκληση, ειδικά για τις ΜΜΕ, είναι η μέτρηση των ρύπων» και ότι «η πραγματική όμως πρόκληση, που εμφανίζεται μέσο- και μακροπρόθεσμα είναι η μείωση των εκπομπών Αερίου του Θερμοκηπίου. Ο οδικός χάρτης διαφέρει σε κάθε κλάδο και απαιτεί την υλοποίηση πολύ πιο μακροχρόνιου σχεδιασμού από το σύνηθες 3ετές πλάνο».
Τόνισε, επίσης, ότι απαιτούνται μεγάλες προσαρμογές στα επιχειρηματικά μοντέλα, που περιλαμβάνουν το electrification, την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της αναβάθμισης υποδομών, κτηρίων και συσκευών σε νεότερες πιο οικονομικές, τις μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ και νέες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας, ταυτόχρονες δράσεις περιορισμού της κατανάλωσης για ενέργεια σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας μέχρι να εξασφαλιστεί η παραγωγή (τουλάχιστον μέχρι το 2030), τη χρήση καθαρότερων καυσίμων, π.χ. υδρογόνου και την υλοποίηση τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα.
Σημαντική η θέση της Alpha Bank στη χρηματοδότηση επενδύσεων σε καθαρές μορφές ενέργειας
«Στην Alpha Bank, ήδη από πέρυσι μέσω του επιχειρηματικού μας σχεδίου ‘Project Tomorrow’ και της αναπτυξιακής αύξησης κεφαλαίου που ολοκληρώσαμε, έχουμε καθορίσει το πλαίσιο για την παροχή βιώσιμης χρηματοδότησης με συγκεκριμένους κανόνες και κριτήρια, εναρμονισμένα τόσο με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, όσο και με τους ρυθμιστικούς κανόνες της Ε.Ε.», σημείωσε ο κ. Ψάλτης, κάνοντας ειδική μνεία στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, χαρακτηρίζοντάς το «ως μία μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, να στηρίξει την επιχειρηματικότητα στους κλάδους με το μεγαλύτερο επενδυτικό βάρος μετάβασης σε ενεργειακό μίγμα χαμηλού άνθρακα, ενώ παράλληλα μάς επιτρέπει να παρέχουμε εξειδικευμένες λύσεις στους κλάδους αυτούς, ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες μετάβασης και βιωσιμότητας».
«Η Αlpha Bank έχει σημαντική θέση στη χρηματοδότηση επενδύσεων σε καθαρές μορφές ενέργειας, έχοντας ηγηθεί τα τελευταία έτη σε χρηματοδοτήσεις έργων ΑΠΕ, για αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκούς σταθμούς και έργα βιοαερίου, σε κοινοπρακτική ή διμερή βάση, συνολικής δυναμικότητάς άνω του 1 GW που αντιπροσωπεύουν χορηγήσεις περίπου Ευρώ 1 δισ.», τόνισε.
Παρατήρησε δε, ότι, πέραν από τον καθοριστικό ρόλο των εποπτικών αρχών στη διαμόρφωση της ατζέντας βιωσιμότητας, σήμερα «υπάρχουν πολύ ισχυρά χρηματοοικονομικά κίνητρα για τις ίδιες τις εταιρίες να αναπτύξουν επιχειρηματικά μοντέλα με έμφαση στη βιωσιμότητα, καθώς έτσι εξασφαλίζουν χαμηλότερο κόστος δανεισμού και άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές, και αυτή τη στιγμή έχουμε πάνω από 400 επενδυτικούς οίκους που διαχειρίζονται άνω USD 2.6 τρισ. κεφαλαίων να έχουν θέσει στόχο να αποεπενδύσουν από κλάδους ορυκτών καυσίμων». Επίσης, ανέδειξε τη σημασία σύγκλισης κυβέρνησης, τραπεζών και επιχειρήσεων της χώρας στο «να σταθμίσουν την ταχύτητα της πορείας μετάβασης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη με την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, σε όλη αυτήν την κρίσιμη περίοδο και εν μέσω γεωπολιτικών αναταράξεων».
Το ESG αλλάζει τους κανόνες της τραπεζικής χρηματοδότησης
Αναφερόμενος στη δυναμική που έχουν αναπτύξει τα θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης στις ατζέντες τόσο των εταιρειών όσο και των ενδιαφερόμενων μερών, ο κ. Ψάλτης παρατήρησε ότι «το ESG μεταβάλλει πλήρως την αντίληψή μας για τον ρόλο της επιχειρηματικής δραστηριότητας». Ειδικότερα, όσον αφορά στις περιβαλλοντικές προεκτάσεις του ESG – το ‘E’ – δήλωσε ότι «είναι ξεκάθαρο ότι οι τράπεζες πρέπει να δουλέψουν χέρι-χέρι με τις επιχειρήσεις» και πως για τους κλάδους όπου δεν υπάρχει χαρτογραφημένος δρόμος για τη μετάβαση, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν πιο μεγάλο χώρο να κινηθούν, αλλά και εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σημείωσε δε, χαρακτηριστικά, πως «τα σύγχρονα κριτήρια αξιολόγησης μίας επιχείρησης που ανάβουν το πράσινο φως για την τραπεζική της χρηματοδότηση δεν είναι μόνον οικονομικά, και περιλαμβάνουν την περιβαλλοντική αειφορία της λειτουργίας της, την εφαρμογή σύγχρονων κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης και το αποτύπωμα της επιχειρηματικής της δραστηριότητας στο κοινωνικό σύνολο», παράγοντες που οι τράπεζες εξετάζουν προσεκτικά σήμερα.
