To φυσικό αέριο αποτελεί το αγαθό με τη μεγαλύτερη ζήτηση στον κόσμο την τρέχουσα περίοδο. Παράλληλα, είναι ένας βασικός μοχλός του παγκόσμιου πληθωρισμού, σημειώνοντας άλματα τιμών που είναι ακραίες ακόμη και με βάση τα πρότυπα των ταραγμένων αγορών σήμερα – αυξημένες περίπου κατά 700% στην Ευρώπη από την αρχή του περασμένου έτους, ωθώντας την ήπειρο στο χείλος της ύφεσης. Βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας εποχής αντιπαράθεσης μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, που πρωταγωνιστεί, ωθώντας τα σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής να γίνει μοιάζει ζήτημα δευτερεύουσας σημασίας.
Εν ολίγοις, το φυσικό αέριο ανταγωνίζεται πλέον το πετρέλαιο ως το καύσιμο που διαμορφώνει τη γεωπολιτική. Ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε την κρίση φυσικού αερίου σε ένα νέο επίπεδο, αφαιρώντας ένα κρίσιμο κομμάτι της προσφοράς. Η Ρωσία μειώνει τις παραδόσεις στην Ευρώπη — η οποία επιχειρεί να διακόψει την εξάρτησή της από τη Μόσχα ούτως ή άλλως. Ο αγώνας για την κάλυψη αυτού του κενού μετατρέπεται σε παγκόσμιο ζήτημα, καθώς οι χώρες αγωνίζονται να εξασφαλίσουν σπάνια φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα στο βόρειο ημισφαιρίο.
Το νέο πετρέλαιο;
Η Γερμανία αναφέρει ότι οι ελλείψεις φυσικού αερίου θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια κατάρρευση παρόμοια με αυτή της Lehman Brothers, καθώς η οικονομική δύναμη της Ευρώπης αντιμετωπίζει την άνευ προηγουμένου προοπτική οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές να ξεμείνουν από ρεύμα. Ο κύριος αγωγός Nord Stream που μεταφέρει ρωσικό αέριο στη Γερμανία πρόκειται να κλείσει στις 11 Ιουλίου για δέκα ημέρες συντήρησης και υπάρχει αυξανόμενος φόβος ότι η Μόσχα να μην τον ανοίξει ξανά. Οι ηγέτες της Ομάδας των Επτά αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν τα κέρδη της Ρωσίας στο φυσικό αέριο, που βοηθούν στη χρηματοδότηση της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία — υποστηρίζοντας νέες επενδύσεις LNG. Οι φτωχότερες χώρες που κατασκεύασαν ενεργειακά συστήματα για την παροχή φθηνού φυσικού αερίου, παλεύουν τώρα να ανταπεξέλθουν οικονομικά.
«Διανύουμε τη δεκαετία του 1970 που σχετίζεται όμως τώρα με το φυσικό αέριο», λέει ο Kevin Book, διευθύνων σύμβουλος της ClearView Energy Partners LLC, μιας ερευνητικής εταιρείας με έδρα την Ουάσιγκτον. «Ο κόσμος σκέφτεται τώρα το φυσικό αέριο όπως κάποτε σκεφτόταν το πετρέλαιο και ο ουσιαστικός ρόλος που παίζει το φυσικό αέριο στις σύγχρονες οικονομίες και η ανάγκη για ασφαλή και ποικιλόμορφο εφοδιασμό έχουν γίνει πολύ ορατοί» πρόσθεσε.
Πολλές χώρες έχουν στραφεί στο φυσικό αέριο ως μέρος της μετάβασης σε καθαρότερη ενέργεια, καθώς επιδιώκουν να καταργήσουν σταδιακά τη χρήση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας και σε ορισμένες περιπτώσεις η πυρηνική ενέργεια. Μεγάλοι παραγωγοί – όπως οι ΗΠΑ, που ανέβηκαν γρήγορα στις τάξεις των εξαγωγέων LNG για να ανταγωνιστούν το Κατάρ – βλέπουν ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση. Σαράντα τέσσερις χώρες εισήγαγαν LNG πέρυσι, σχεδόν διπλάσιες από ό,τι πριν από μια δεκαετία. Αλλά το εν λόγω καύσιμο είναι πολύ πιο δύσκολο να μεταφερθεί σε όλο τον πλανήτη συγκριτικά με το πετρέλαιο, επειδή πρέπει να υγροποιηθεί σε μέρη όπως το εργοστάσιο Freeport στο Τέξας.
Η τρέχουσα κρίση
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και την Ασία αυξήθηκαν περισσότερο από 60% τις εβδομάδες από τότε που το Freeport αναγκάστηκε να κλείσει προσωρινά, μια περίοδος που παρατηρήθηκαν επίσης περαιτέρω περικοπές προμήθειας από τη Ρωσία. Αντίθετα, στις ΗΠΑ, οι τιμές του καυσίμου μειώθηκαν σχεδόν κατά 40% – επειδή η διακοπή σημαίνει ότι περισσότερο φυσικό αέριο θα παραμείνει διαθέσιμο για οικιακή χρήση.
Το γεγονός είναι πως υπήρχαν ήδη πολλά σημάδια ακραίας “στενότητας” στην αγορά. Ο πόλεμος και ο Covid μπορεί να επηρεάζουν κάθε προϊόν, από το σιτάρι μέχρι το αλουμίνιο και τον ψευδάργυρο, αλλά όλα αυτά δεν συγκρίνονται με την αστάθεια των παγκόσμιων τιμών του φυσικού αερίου. Στην Ασία, τα καύσιμα είναι τώρα περίπου τρεις φορές πιο ακριβά από ένα χρόνο πριν. Στην Ευρώπη, η εκτίναξη των τιμών του, είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους ο πληθωρισμός μόλις έφτασε σε νέο ρεκόρ.
Το φυσικό αέριο παραμένει φθηνότερο στις ΗΠΑ — αλλά ακόμη και εκεί, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης είχαν υπερδιπλασιαστεί φέτος πριν από το κλείσιμο του Freeport. Με τους βασικούς πολιτικούς συμμάχους από τη Γερμανία έως την Ουκρανία να ζητούν απεγνωσμένα να αγοράσουν αμερικανικό φυσικό αέριο, οι Αμερικανοί κατασκευαστές προειδοποιούν ότι περισσότερες πωλήσεις στο εξωτερικό θα σημαίνουν υψηλότερο κόστος στο εσωτερικό. Η αντίδραση της αγοράς στη φωτιά στο Freeport δείχνει μια «σαφή σχέση μεταξύ των εξαγωγών LNG και των πληθωριστικών επιπτώσεων στις εγχώριες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας», λέει ο Paul Cicio, πρόεδρος των Industrial Energy Consumers of America.
Για να καλυφθεί όλη η νέα ζήτηση θα απαιτηθεί ένα τεράστιο κύμα επενδύσεων. Αυτή η διαδικασία είναι ήδη σε εξέλιξη και έλαβε ώθηση στη συνάντηση της περασμένης εβδομάδας των μεγαλύτερων οικονομιών του δυτικού κόσμου, όπου οι ηγέτες της G-7 δεσμεύτηκαν να στηρίξουν τις δημόσιες επενδύσεις σε έργα φυσικού αερίου – λέγοντας ότι είναι «απαραίτητες ως απάντηση στην τρέχουσα κρίση».
Με πληροφορίες από το Bloοmberg
