Του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
H τροπολογία Βρούτση, αποσυνδέει το έγκυρο κάθε απόλυσης εργαζομένου από την αιτιολόγησή της. Ανοίγει τον δρόμο για υψηλότερες αποζημιώσεις για τις αναιτιολόγητες απολύσεις…
Τον περασμένο Μάϊο, λίγο πριν τις κρίσιμες -όπως αποδείχθηκε- ευρωπαϊκές και περιφερειακές εκλογές, σε μια επίδειξη πρωτοφανούς υπουργικού ακτιβισμού, η τότε Υπουργός Εργασίας εισηγήθηκε και τελικά η κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε, μια νομοθετική παρέμβαση που μοναδικό στόχο είχε να χαϊδέψει τα αυτιά ορισμένων συνδικαλιστικών μειοψηφιών.
Το νομοσχέδιο περί «αιτιολογημένης απόλυσης» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε πανικό σε κάθε μικρομεσαία ή μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας αφού έθετε αυθαίρετα, σοβαρά και αλλεπάλληλα νομοθετικά και διοικητικά εμπόδια στις επιχειρήσεις στον τρόπο διαχείρισης του προσωπικού τους.
Τον Ιανουάριο του 2016, ο Υπουργός Εργασίας Κατρούγκαλος υπέγραψε μετά Βαΐων και κλάδων, την περιβόητη Χάρτα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Με απλά λόγια, στο άρθρο 24 αυτής της Χάρτας προβλέπονται δύο ειδών απολύσεις εργαζομένων:
- Αιτιολογημένη Απόλυση χωρίς Αποζημίωση
- Αναιτιολόγητη Απόλυση με Αποζημίωση.
Αυτό το καθεστώς ισχύει άλλωστε στην συντριπτική πλειοψηφία των κρατών της Ευρώπης, σε όλες πλην δύο, η μία ήταν η Ελλάδα, από τον Μάϊο του 2018 μέχρι χθες.
Η κυρία Αχτσιόγλου νομοθέτησε αυθαίρετα και χωρίς διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς, τη συγχώνευση αυτών των δύο κατηγοριών.
Κάθε απόλυση -έλεγε το προεκλογικό κατασκεύασμα ΣΥΡΙΖΑ – πρέπει να έχει επαρκή αιτιολόγηση, να αποζημιώνεται και επιπλέον να υποστηρίζεται γραπτώς στο δικαστήριο, τον ΕΦΚΑ και την ΕΡΓΑΝΗ.
Επομένως όποιος εργοδότης απολύει έναν εργαζόμενο, φέρει αυτός το βάρος της απόδειξης των αιτίων. Είναι δηλαδή ο Εργοδότης υποχρεωμένος να αποδείξει την έλλειψη ικανότητας, την κακή συμπεριφορά ή την λειτουργική αναγκαιότητα της απόλυσης.
Προφανώς όλες οι απολύσεις θα κατέληγαν στα δικαστήρια.
Ο καθένας αντιλαμβάνεται τι σημαίνει αυτό για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης αλλά και των επιχειρήσεων.
- Άμεσο αποτέλεσμα του νόμου Αχτσιόγλου ήταν η άνθιση των εταιρειών «ενοικίασης εργαζομένων» που απάλλασσαν τις επιχειρήσεις από όλες αυτές τις χρονοβόρες, δαπανηρές και κυρίως αντιπαραγωγικές διαδικασίες.
Στην αγορά δημιουργήθηκαν απίστευτες συνθήκες εργασιακής ζούγκλας. Οι εργοδότες απαιτούσαν την μαζική μετατροπή σχέσεων εργασίας σε ορισμένου χρόνου, σε συμβάσεις έργου και σε υπεργολαβίες που τελικά θα οδηγούσαν σε σημαντική ενίσχυση της «μαύρης», αδήλωτης, εργασίας.
Επιπτώσεις για τους Εργαζόμενους
Εφόσον, για να είναι έγκυρη η καταγγελία μιας σύμβασης ήταν υποχρεωτική η αναγραφή του λόγου της απόλυσης, όταν η αιτιολόγηση αφορά στο πρόσωπο του εργαζομένου αυτός διαπομπεύεται υποχρεωτικά από τον εργοδότη του.
Στο κείμενο κάθε καταγγελίας σύμβασης εργασίας, το οποίο αναγκαστικά περιέρχεται και εις γνώσιν τρίτων (π.χ. σε δικαστικούς επιμελητές, δικηγόρους, γείτονες σε περίπτωση θυροκόλλησης, πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος ή στους συναδέλφους) αναγράφεται ρητά ότι ο συγκεκριμένος εργαζόμενος δεν αποδίδει, δεν είναι κατάλληλος για τη θέση εργασίας ή ότι η συμπεριφορά του δημιουργεί προβλήματα.
Προφανώς το κείμενο αυτό θα ακολουθεί τον εργαζόμενο σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του.
Αυτομάτως προκύπτουν διαπληκτισμοί και αντιπαλότητες μεταξύ των ίδιων των εργαζομένων, δεδομένου ότι σε περιπτώσεις καταγγελιών που ανάγονται στο πρόσωπο του εργαζομένου, τα επικαλούμενα από τον εργοδότη περιστατικά ή αξιολογικές κρίσεις θα καλούνται να τα υποστηρίξουν ενόρκως συνάδελφοι του απολυθέντος εργαζομένου.
Όλα αυτά χωρίς πραγματική αιτία.
Η χθεσινή τροπολογία Βρούτση ήρθε να επαναφέρει την αγορά στα φυσιολογικά μέτρα.
Στην Ελλάδα έχουμε από την εποχή του Ελευθέριου Βενιζέλου σύστημα προστασίας βασισμένο στην αποζημίωση, ως αντικειμενικό οικονομικό αντιστάθμισμα (που καταβάλλεται ακόμη και αν η καταγγελία οφείλεται σε υπαιτιότητα ή παράβαση των υποχρεώσεων του απολυομένου). Ταυτόχρονα, υπάρχει νομική και δικαστική προστασία ελέγχου του λόγου διακοπής της σχέσης εργασίας. Η προστασία αυτή είναι Συμβατή με τον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη -όπως έκρινε και η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου 1512/2018.
Γι’ αυτό καταργήθηκε χθες το περιβόητο άρθρο 48. Οι δικαστικές διαφορές από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας πρέπει να επιλύονται άμεσα. Με σύντομες προθεσμίες, που έχουν σκοπό να μην παρατείνεται η εκκρεμότητα, ιδίως από τις αμφισβητήσεις για το κύρος της απόλυσης.
Γι’ αυτό καταργήθηκε το άρθρο 58, σύμφωνα με το οποίο αναστέλλεται η τρίμηνη αποσβεστική προθεσμία για την αμφισβήτηση του κύρους της απόλυσης, καθώς και η εξάμηνη αποσβεστική προθεσμία για τη διεκδίκηση της αποζημίωσης απόλυσης.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, η κυβέρνηση:
- Καταργεί τον «κόφτη» στις προσλήψεις που έβαλε η προηγούμενη κυβέρνηση. Ενδεικτικά, από τον συνδυασμό των πολιτικών της προηγούμενης κυβέρνησης και της εφαρμογής του άρθρου 48, τον Ιούλιο 2019 το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων ήταν αρνητικό κατά 14.691 θέσεις.
- Βάζει τέλος στον ουσιαστικό διαχωρισμό μεταξύ εκείνων που έχουν εργασία και εκείνων που είναι άνεργοι ή μόλις ξεκινούν τον εργασιακό τους βίο (insiders/outsiders της αγοράς εργασίας).
- Αποτρέπει τη μαζική μετατροπή σχέσεων εργασίας σε ορισμένου χρόνου, σε συμβάσεις έργου και σε υπεργολαβίες, που θα οδηγούσε τελικά σε σημαντική ενίσχυση της «μαύρης», αδήλωτης, εργασίας.
