Αυτά τα περίπου 600.000 δάνεια, έχουν κατά καιρούς χορηγηθεί από τις τράπεζες, με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (σεισμόπληκτοι, πυρόπληκτοι κ.λπ.), αλλά και σε επαγγελματικές ομάδες που είχαν ανάγκη βοήθειας (όπως π.χ. γεωργοί ύστερα από πλημμύρες, κτηνοτρόφοι ύστερα από επιδημίες κ.λπ.).
Από αυτά τα δάνεια, μόνον το 8% έχει αποπληρωθεί.
- Τα υπόλοιπα 3,2 δισ. ευρώ επιβαρύνουν τους τραπεζικούς ισολογισμούς, ενώ οι εμπράγματες εξασφαλίσεις της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ που θεωρητικά υπάρχουν, είναι εξαιρετικά δύσκολο -κοινωνικά και οικονομικά- να ανακτηθούν.
Τα περισσότερα από αυτά τα δάνεια έχουν καταπέσει, επομένως το Δημόσιο οφείλει να πληρώσει τις εγγυήσεις στις τράπεζες, ορισμένες από αυτές μάλιστα είχαν καταθέσει και αγωγές. Προφανώς το δημοσιονομικό κόστος είναι τεράστιο. Αν όμως δεν αποπληρωθούν οι εγγυήσεις αυτών των δανείων, οι τράπεζες δεν μπορούν να αναλάβουν επιπλέον κινδύνους χρηματοδότησης, με απλά λόγια μπαίνουν αυστηρά όρια στη χορήγηση νέων δανείων.
- Τα συγκεκριμένα δάνεια είχαν εξαιρεθεί από τη δυνατότητα πώλησής τους σε funds και στις εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
- Φυσικά δεν περιλαμβάνονται ούτε στο νέο πλαίσιο προσωρινής προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Σε μια σύσκεψη του νέου υφυπουργού Οικονομικών αρμόδιου για τα χρηματοπιστωτικά συστήματα Γιώργου Ζαββού, με τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί ένα μέρος από το «ταμειακό απόθεμα ασφαλείας», δηλαδή από την τελευταία δόση του δανείου που έχει χορηγήσει ο ESM στο ελληνικό Δημόσιο στα πλαίσια του τρίτου μνημονίου και τώρα παραμένει αναξιοποίητο και άτοκο σε ειδικό λογαριασμό.
Ηδη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει συζητήσει το θέμα με τους θεσμούς, αλλά οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Σεπτέμβριο με την αξιολόγηση.
- Το επιχείρημα της Ελλάδος στο θέμα αυτό είναι ότι όλες οι προηγούμενες εκθέσεις αξιολόγησης των θεσμών επισήμαναν το πρόβλημα και πίεζαν την προηγούμενη κυβέρνηση να πληρώσει τα οφειλόμενα με τα χρήματα των δόσεων.
- Τελικά ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επέλεξε να «φουσκώσει» το «μαξιλάρι», παρά να εξοφλήσει τις τράπεζες.
Γι’ αυτό άλλωστε στις εκθέσεις των θεσμών υπήρχε σταθερά η διαπίστωση πως «υπάρχει καθυστέρηση στην πληρωμή από το Γενικό Λογιστήριο των απαιτήσεων των τραπεζών με εγγύηση του Δημοσίου» και γι’ αυτό οι δανειστές καλούσαν την κυβέρνηση
- «να αναθεωρήσει τις εσωτερικές διαδικασίες και τις δυνατότητες για να εξασφαλίσουν την έγκαιρη και αποτελεσματική εκτίμηση και καταβολή των απαιτήσεων με εγγύηση του Δημοσίου…»
Οι τράπεζες από την πλευρά τους είχαν καταθέσει αγωγές εναντίον του Δημοσίου, για να διασφαλίσουν την ανοχή της Φρανκφούρτης και του Eνιαίου Εποπτικού Μηχανισμού SSM, αφού μετά την πάροδο της πενταετίας καταπίπτει -με βάση τον νόμο- η εγγύηση του Δημοσίου. Οι τράπεζες αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωπες με ένα τεράστιο κενό στις καλύψεις των κόκκινων δανείων τους, αφού δεν έχουν -εξαιτίας της εγγύησης του Δημοσίου- σχηματίσει ουσιαστικές προβλέψεις.
Τα λεφτά θα επιστρέψουν
στην πραγματική οικονομία
Στη σύσκεψη του Γιώργου Ζαββού με τις διοικήσεις των τραπεζών, συμφωνήθηκε ότι το ποσό που θα καταβληθεί για την κάλυψη των καταπτώσεων δανείων με την εγγύηση του Δημοσίου θα χρησιμοποιηθεί στο σύνολό του για νέες χορηγήσεις δανείων, για τη χρηματοδότηση υγιών επιχειρήσεων με αναπτυξιακά σχέδια που δημιουργούν θέσεις εργασίας, όπως επίσης και σε νοικοκυριά.
- Οι διοικήσεις των τραπεζών δεσμεύθηκαν απέναντι στον υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Ζαββό ότι φέτος θα καταφέρουν να υλοποιήσουν τον στόχο χορήγησης 14 δισ. ευρώ σε εκταμιεύσεις νέων δανείων, εφόσον αφαιρεθεί το βάρος των κόκκινων δανείων με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
Τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά κοκκίνισαν εξαιτίας της πολύχρονης οικονομικής κρίσης. Οι πρώτες σοβαρές δυσκολίες στην εξυπηρέτησή τους, από την πλευρά των δανειοληπτών, εμφανίστηκαν το 2012 αλλά το πρόβλημα γιγαντώθηκε από το 2015 και μετά.
- Τα περισσότερα από αυτά τα δάνεια έχουν χορηγηθεί ως στεγαστικά ή επισκευαστικά σε φυσικά πρόσωπα (πυρόπληκτους, σεισμοπαθείς, παλιννοστούντες, Ελληνες Ρομά, κατοίκους παραμεθόριων περιοχών κ.ά.).
- Υπάρχει μια ευάριθμη κατηγορία δανείων με εγγύηση του Δημοσίου που έχουν χορηγηθεί εταιρικά-επαγγελματικά προς αγροτικές/πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, μικρές βιομηχανίες και ξενοδοχειακές μονάδες.
Από τη στιγμή που το κράτος καταβάλλει τις εγγυήσεις, οι τράπεζες θα μπορούν να τα διαχειριστούν. Θα μπορούν δηλαδή να πιέσουν τους δανειολήπτες για μια ευνοϊκή ρύθμιση των οφειλών τους ή να τα μεταβιβάσουν στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων και επενδυτικά funds με στόχο τη μερική έστω ανάκτησή τους, εφόσον υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες εξόφλησής τους.
Σε κάθε περίπτωση τα χρήματα των εγγυήσεων για τις καταπτώσεις αυτών των δανείων θα επιστρέψουν στην πραγματική οικονομία της χώρας, με τη μορφή νέων χρηματοδοτήσεων..
