του Δημήτρη Μαλλά
Την περασμένη εβδομάδα στην ενημερωτική συνάντηση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη και της ομάδας τους με τους δημοσιογράφους που καλύπτουν το ρεπορτάζ του συγκεκριμένου υπουργείου, ακούσαμε ότι η διαδικασία για τη δημοπράτηση του φάσματος συχνοτήτων για τη λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς θα πραγματοποιηθεί προς το τέλος του 2020. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι δίκτυα 5G με κάποια «ικανοποιητική» κάλυψη δεν πρόκειται να δούμε πριν τα μέσα του 2021. Παρεπιμπτόντως, αυτό περί δημοπρασίας στο τέλος του 2020 το ανέφερε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη ΔΕΘ το περασμένο Σάββατο.
Όταν έγραψα το σχετικό θέμα και έκανα αναφορά για το 5G, άρχισαν να με καλούν και να μου στέλνουν μηνύματα αρκετοί φίλοι που περιμένουν την 5η γενιά και είχαν την αίσθηση ότι η δημοπρασία θα γινόταν στο τέλος του 2019. Και η πραγματικότητα είναι πως η προηγούμενη κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ακριβώς αυτό όταν έκανε λόγο για μία Ελλάδα που θα είναι μία από τις πρώτες χώρες με 5G. Βέβαια, γνωρίζαμε εξ αρχής ότι αυτό δεν θα ήταν εφικτό δεδομένου ότι ήδη υπάρχουν πάνω από 20 πάροχοι σε όλο τον κόσμο -αρκετοί στην Ευρώπη- που λειτουργούν εμπορικά δίκτυα 5ης γενιάς. Έστω και με περιορισμένη κάλυψη αλλά αυτό είναι ένα θέμα που θα δούμε παρακάτω.
Στο σημείο αυτό να σημειώσω ότι είμαι από τους δημοσιογράφους που έχουν ασχοληθεί αρκετά με το 5G. Και το περιμένω με μεγάλη αγωνία. Αλλά αυτό δεν έχει σχέση με το πότε θα εμφανιστεί εμπορικά στην Ελλάδα. Και το κυριότερο πότε είναι το καλύτερο χρονικό σημείο για όλους προκειμένου να αρχίσει η εμπορική διάθεση.
Ας δούμε, όμως, λίγο τα τεχνικά ζητήματα. Το φάσμα για το οποίο γίνεται λόγος είναι αυτό στα 3,5 GHz, ενώ θα δοθεί και φάσμα στα 700 MΗz. Όσον αφορά το δεύτερο θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί μία διαδικασία «εκκαθάρισης» που σχετίζεται με την ψηφιακή τηλεόραση. Μία διαδικασία που δεν έχει ξεκινήσει καν, οπότε θα ήταν πρακτικά αδύνατο να γίνει ο διαγωνισμός στο τέλος του 2019. Και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους της αναβολής της διαδικασίας.
Θεωρητικά, μπορεί κάποιος πάροχος να ξεκινήσει το επόμενο καλοκαίρι να λανσάρει υπηρεσίες πάνω από 5G δίκτυο. Απλά θα χρησιμοποιήσει άλλες συχνότητες, καθώς το 5G λειτουργεί σε ένα αρκετά ευρύ φάσμα συχνοτήτων. Όμως, τα 3,5 GHz και τα 700 MHz είναι εκεί που θα λειτουργήσουν οι υπηρεσίες που θέλει το ευρύ κοινό.
Το μεγάλο ζήτημα -και στο εξωτερικό- είναι τι είδους υπηρεσίες μπορούν να δοθούν αυτή τη στιγμή. Να ξεκαθαρίσω ότι προσωπικά θεωρώ ότι το 5G θα είναι μία «επανάσταση» και θα φέρει δραστικές αλλαγές σε πολλούς κλάδους. Όμως, προς το παρόν, δεν έχουμε δει ακόμη αυτές τις νέες υπηρεσίες. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η αρχή θα γίνει από υπηρεσίες προς επιχειρήσεις και ενδεχομένως έτσι να γίνει. Αλλά, ακόμη δεν έχουμε δει κάποιες καινοτόμες υπηρεσίες. Είναι βέβαιο ότι θα τις δούμε, αλλά το ερώτημα είναι πότε.
Αν αναρωτιέστε τι γίνεται στις χώρες όπου έχει ήδη λανσαριστεί το 5G, πρέπει να τονίσουμε μερικά πράγματα. Το πρώτο είναι πως η πληθυσμιακή κάλυψη είναι πολύ περιορισμένη. Το δεύτερο είναι πως συσκευές υπάρχουν μεν, αλλά είναι εξαιρετικά ακριβές. Τα προσιτά μοντέλα θα τα δούμε από το 2020. Και το τρίτο είναι πως πρακτικά αυτή τη στιγμή η βασική αλλαγή είναι η αύξηση της ταχύτητας, η οποία σε πραγματικά δεδομένα μπορεί να φθάσει ακόμη και το 1,5 Gbps. Αλλά πόσοι είναι εκείνοι που δεν τους καλύπτει το 4G+ και θέλουν να πληρώσουν και κάτι παραπάνω για 5G ταχύτητες; Στη Βρετανία, όποιος πάροχος τόλμησε να χρεώσει παραπάνω για το 5G βρέθηκε προ δυσάρεστης έκπληξης και άλλαξε γρήγορα τα τιμολόγια του.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υπάρξουν οι υποδομές προκειμένου επιχειρήσεις να ξεκινήσουν να φτιάχνουν καινοτόμες υπηρεσίες και να αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του 5G, όπως είναι η δυνατότητα λειτουργίας εκατοντάδων χιλιάδων συσκευών και η εξαιρετικά χαμηλή απόκριση (latency). Είναι μία άποψη που έχει λογική, αλλά η ιστορία αρχίζει να θυμίζει το αβγό και την κότα.
Το ζητούμενο πρακτικά είναι να ξεκινήσει να δημιουργείται ένα οικοσύστημα γύρω από το 5G. Ένα οικοσύστημα που πρέπει να περιλαμβάνει το κράτος, τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, επιχειρήσεις, startups, ερευνητικά και ακαδημαϊκά κέντρα και οποιονδήποτε φορέα σχετίζεται με το χώρο της καινοτομίας. Αυτό το οικοσύστημα απαιτεί χρόνο για να στηθεί, οπότε υπό αυτό το σκεπτικό ίσως να μην είναι κακή είδηση η καθυστέρηση. Καλύτερα να γίνει κάτι σωστά και λίγο πιο αργά, παρά βιαστικά και χωρίς ουσιαστικά υπόβηθρο. Και στην πρώτη περίπτωση ενδεχομένως η Ελλάδα να αποκτήσει μία ευκαιρία για να προκύψει κάτι καλό από την έλευση του 5G στη χώρα μας. Έστω και με καθυστέρηση.
