Aποκαλυπτικός ήταν χθες το βράδυ,ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου του Κωνσταντίνου Γκράβα “Οικονομικός Πόλεμος και Νομισματική Ειρήνη: Η Ελληνική Οικονομική Κατάθλιψη“.
Η κρίση της Ελλάδας ήταν “αποτέλεσμα των λανθασμένων επιλογών μας στην οικονομική πολιτική”, ωστόσο επιδεινώθηκε “με το διχασμό της ελληνικής κοινωνίας σε εκείνους που ήταν υπέρ των μνημονίων και σε εκείνους που τα πολέμησαν με πάθος” υποστήριξε ο Γιάννης Στουρνάρας.
- “Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναδυθούν οι πολιτικές δυνάμεις του λαϊκισμού, που χάιδευαν τα αυτιά των πολιτών και εμπόδισαν την απαραίτητη συναίνεση για να βγει η χώρα από την κρίση μια ώρα γρηγορότερα. Απόρροια αυτής της κατάστασης ήταν να παραμείνουμε σε πρόγραμμα πολύ περισσότερο από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν στην ίδια θέση με εμάς”.
Η ένταση και η μεγάλη διάρκεια της ελληνικής κρίσης
- “εξηγείται επίσης από το μέγεθος των ανισορροπιών της ελληνικής οικονομίας και από την καθυστέρηση που σημειώθηκε στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Βασικό ρόλο επίσης έπαιξε και ο δισταγμός που παρατηρήθηκε από τους εταίρους μας ως προς την υιοθέτηση μέτρων για τη μείωση του χρέους”.
Ο Διοικητής αναφέρθηκε επίσης στην περιβόητη διαμάχη περί των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών κατά τη διάρκεια των μνημονίων:
Οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές ήταν υψηλότεροι από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί… δόθηκε έμφαση στην αύξηση της φορολογίας και λιγότερο στις μεταρρυθμίσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις, για λόγους που έχουν κυρίως να κάνουν με το περίφημο πολιτικό κόστος, αυτή τη μάστιγα της πολιτικής μας ζωής”.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας σημείωσε ότι σήμερα, μετά την πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή των προηγούμενων ετών, οι προοπτικές είναι πλέον θετικές.
- “Σύμφωνα με τις προβλέψεις μας η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,3% το δεύτερο εξάμηνο του 2019 από 1,5% το πρώτο εξάμηνο και κατά 1,9% συνολικά για το 2019, παρά τη σημαντική επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Έχουν επίσης βελτιωθεί οι χρηματοπιστωτικοί δείκτες, πράγμα που δείχνει την αυξημένη εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας”.
- “Η ανάκαμψη βεβαίως γίνεται με συγκρατημένους ρυθμούς εξαιτίας της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας. Ο δείκτης όμως του οικονομικού κλίματος βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, η ρευστότητα και η χρηματοδότηση των τραπεζών εξομαλύνεται, οι αποδόσεις των ομολόγων υποχωρούν σε ιστορικά ρεκόρ και η αγορά των ακινήτων βρίσκεται σε ανοδική τροχιά. Η κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του περασμένου Ιουλίου υιοθετεί μια πολιτική φιλική προς την επιχειρηματικότητα, δίνει έμφαση στις ιδιωτικοποιήσεις και τις μεταρρυθμίσεις, ενώ έχει θέσει ως πρωταρχικό της στόχο την προσέλκυση περισσότερων ξένων επενδύσεων”,
Ο Γιάννης Στουρνάρας, προειδοποίησε για τις προκλήσεις που είναι μπροστά μας και είναι ακόμη πολλές. Όπως επισήμανε “με δεδομένους τους δημογραφικούς περιορισμούς”, η πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων και η αύξηση του ρυθμού των επενδύσεων, κυρίως των άμεσων ξένων επενδύσεων που βοηθούν την κάλυψη του επενδυτικού κενού χωρίς δανεισμό, είναι μονόδρομος για την αύξηση της παραγωγικότητας και το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Για το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που ως ποσοστό του συνόλου των δανείων βρίσκονται σε επίπεδα μεγαλύτερα του 40%, υποστήριξε το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ.
- “Το σχέδιο ‘Ηρακλής’ που εκπόνησε η κυβέρνηση είναι ένα σημαντικό βήμα για την επίλυση του προβλήματος. Δεν αρκεί όμως, με δεδομένο τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων που φτάνει τα 75 δισεκ. ευρώ. Η κυβέρνηση σε συνεργασία με την ΤτΕ επεξεργαζόμαστε λύσεις που αντιμετωπίζουν συνολικά το πρόβλημα, μαζί με τα ζητήματα που θέτει η αναβαλλόμενη φορολογία.”
Ο Διοικητής υπογράμμισε την ανάγκη περαιτέρω εμβάθυνσης της ΟΝΕ “έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τις εναπομένουσες προκλήσεις και να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μια μελλοντική κρίση, όταν και εάν αυτή έρθει”.
Όπως σημείωσε, η εμβάθυνση μπορεί να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, με:
(α) Την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, με την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων. Οι πρόσφατες προτάσεις του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών Olaf Scholz είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, θέτουν όμως και έναν αριθμό αντισταθμιστικών προϋποθέσεων, που θα πρέπει να προβληματίσουν και να κινητοποιήσουν τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Νότο,
(β) Τη δημιουργία μιας Ένωσης Κεφαλαιαγορών στην οποία θα συνδεθούν τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά κέντρα, κυρίως μέσω ενιαίων κανόνων λειτουργίας και εποπτείας,
(γ) Τη δημιουργία ενός κεντρικού εργαλείου δημοσιονομικής σταθεροποίησης που θα μπορούσε να προσφέρει αποτελεσματική προστασία απέναντι σε ασύμμετρες διαταραχές που προκαλούνται από περιφερειακές αναταράξεις,
(δ) Τη μετατροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, κάτι το οποίο έχει ήδη αρχίσει να γίνεται,
(ε) Την έκδοση ενός ευρωπαϊκού ασφαλούς τίτλου που θα μπορούσε να ενισχύσει τους ισολογισμούς των τραπεζών και το διεθνή ρόλο του ευρώ, ενώ παράλληλα θα επιτρέψει την αποτελεσματική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ και την ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών της.
