Άρθρο του Βασίλη Κορκίδη, προέδρου ΕΒΕΠ
Μετά τον κόκκινο συναγερμό για πανδημία που σήμανε ο ΠΟΥ, αναζητούνται πλέον άμυνες ανάσχεσης των επιπτώσεων από την εξάπλωση της επιδημίας του κορονοϊού που σαρώνει τις διεθνείς αγορές με κατάρρευση μετοχών, ομολόγων και της τιμής του πετρελαίου. Οι επενδυτές αντιμέτωποι με ένα ενδεχόμενο «κραχ» ανάλογο του 2008, βρίσκονται σε κατάσταση πανικού και περιμένουν άμεσα μέτρα στήριξης της οικονομίας, μετά τα 9 τρις δολάρια που εξαϋλώθηκαν παγκοσμίως σε 9 ημέρες, παρά το μίνι ράλι ανόδου των τελευταίων ημερών.
Σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για την εθνική, την ευρωπαϊκή, αλλά και την παγκόσμια οικονομία, εξ αιτίας της επέλασης του κοροναϊού η ελληνική κυβέρνηση ορθώς πήρε τη πρωτοβουλία να ανακοινώσει μία δέσμη μέτρων με τετράμηνη αναστολή πληρωμών για την στήριξη επιχειρήσεων που οδηγούνται σε διακοπή της λειτουργίας τους, καθώς και να θεσπίσει άδεια ειδικού σκοπού στους εργαζόμενους. Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο τα δεδομένα και οι μέχρι σήμερα εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι επιπτώσεις θα είναι μεν παροδικές, αλλά τελικά θα είναι μεγαλύτερης διάρκειας και πολύ πιο επώδυνες από τις αρχικές εκτιμήσεις, ειδικά σε μία οικονομία υπό ανάκαμψη, όπως η ελληνική. Το Χ.Α. παρά τις μικρές διορθώσεις, κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες παγκοσμίως με -35% από την αρχή του έτους και χαμένη κεφαλαιοποίηση άνω των 18 δις ευρώ, επιστρέφοντας στα προ έτους επίπεδα, ενώ τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα βρίσκονται στο «μάτι του κυκλώνα» με τον υπερδιπλασιασμό της απόδοσης τους από 0,92% σε 1,86%.
Τα εξειδικευμένα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης κινούνται στην σωστή κατεύθυνση, κρίνονται προληπτικά αναγκαία, ενώ εφαρμόζονται με γεωγραφικά και κλαδικά κριτήρια για να «ανακουφίσουν» τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους σε περιοχές που πλήττονται στην απευκταία, αλλά αναμενόμενη περίπτωση επέκτασης των κρουσμάτων του κοροναϊού. Έγκαιρα και υπεύθυνα τα αρμόδια Υπουργεία ανέλαβαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, όπως απαιτείται σε αυτές τις προκλήσεις και ανακοίνωσαν την εφαρμογή 4 προληπτικών οικονομικών μέτρων για τους επόμενους 4 μήνες σε επιχειρήσεις που πλήττονται και θα πληγούν στο μέλλον.
Όλοι βεβαίως γνωρίζουμε ότι τα μέτρα σε εθνικό επίπεδο δεν επαρκούν και απαιτούνται σοβαρές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες με γενναίες αποφάσεις και τάχιστες ενέργειες. Απαιτείται μάλιστα τα μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφενός να δίνουν σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο από το πρωτογενές πλεόνασμα και αφετέρου να χρησιμοποιηθούν ευέλικτα οι κανόνες για κρατικές ενισχύσεις με τη διάθεση πόρων, αλλά και να ανακατευθυνθούν τα εναπομείναντα κονδύλια του ΕΣΠΑ για παροχή ρευστότητας στις πληττόμενες επιχειρήσεις.
Στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών της ΕΕ, ο Πρωθυπουργός μεταξύ άλλων πρότεινε την απόλυτη προτεραιότητα στη προστασία της δημόσιας υγείας. Την ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος υγείας των κρατών μελών σε μέσα και προσωπικό. Τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να προστατευτούν όσοι πλήττονται. Την ανάγκη λήψης οικονομικών μέτρων για την ενίσχυση της ρευστότητας και την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας που πλήττεται.
Το κόστος των μέτρων αυτών πρέπει να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους των κρατών-μελών, όπως προβλέπονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ή από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας όπως στην Ελλάδα. Επιπλέον ο Πρωθυπουργός ζήτησε την ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την προμήθεια ειδών προστασίας και αντιμετώπισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μετά την κατανομή τους, ανάλογα με τις ανάγκες, στα κράτη-μέλη.
Κρίνεται λοιπόν απαραίτητο η ΕΕ να αξιολογήσει πολύ σοβαρά τη κατάσταση στο Eurogroup της Δευτέρας και να αναληφθούν άμεσα, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες από την ΕΚΤ για τον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών, από την εξάπλωση του κορονοϊού, στη πραγματική οικονομία και στα δημόσια οικονομικά. Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πρέπει να αφορούν στη διαφύλαξη των επιχειρήσεων και της απασχόλησης. Οι μηχανισμοί διάσωσης και αναδιάρθρωσης που προβλέπονται σε έκτακτες περιστάσεις από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υπάρχουν και πρέπει να ενεργοποιηθούν, αξιοποιώντας μάλιστα την εμπειρία του «Early Warning Europe». Τα ευρωπαϊκά μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊού απαιτούν δημοσιονομική χαλάρωση, αναδιάρθρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και συνδυαστικές πρωτοβουλίεςγια την αποφυγή καταστροφικών συνεπειών από την «υγειονομική κρίση». Πάση θυσία, η ΕΕ-27 πρέπει με τις αποφάσεις και τις ενέργειες της να αποτρέψει τη «πανδημία του πανικού» και να αποφύγει τη «τέλεια καταιγίδα».
Επειδή μάλιστα δεν μου αρέσει η καταστροφολογία, συνεχίζω να πιστεύω στο αισιόδοξο σενάριο, πως εάν η εξάπλωση του κορονοϊού σβήσει μέσα στο επόμενο δίμηνο, τότε θα υπάρχει διαθέσιμος χρόνος για την αναστροφή του κλίματος, την αποκατάσταση των απωλειών στις αγορές και την επιστροφή της ζωής μας στη κανονικότητα. Εννοείται βεβαίως, ότι ανεξαρτήτως από τις τεράστιες οικονομικές απώλειες, ουδείς έχει το δικαίωμα να υποτιμήσει το γεγονός, πως ύψιστη προτεραιότητα όλων είναι η προστασία της δημόσιας υγείας των πολιτών, ενώ οι οικονομικές απώλειες έπονται, εάν πράγματι θέλουμε να περάσουμε το συντομότερο υγιείς στην«μετά Covid-19 εποχή».
