γράφει ο Θεόδωρος Γιαμιάς
- ‘’Ο καπιταλισμός έχει ένα μόνιμο ελάττωμα , την άνιση κατανομή του πλούτου . Ο σοσιαλισμός ένα σταθερό προτέρημα , την ίση κατανομή της φτώχειας.’’
Winston Churchill
Συνεχίζουμε και αυτή την εβδομάδα την ιχνηλάτηση αυτού του μοναδικού έτους που τείνει να εξελιχθεί σε μοναδική περίπτωση , η οποία σε μηδενικό χρόνο αποδομεί οποιαδήποτε πρόβλεψη ακόμα και από τους ειδήμονες περί των οικονομικών ενώ η έκβαση των πραγμάτων δείχνει έως και πολύ αβέβαιη τουλάχιστον επί του παρόντος …
Σε μια πρώτη ανάγνωση των δεδομένων βλέπουμε ένα παγκοσμιοποιημένο σκηνικό όπου όμως αρχίζουν να υιοθετούνται πολιτικές απομονωτισμού και προστατευτισμού , στην προσπάθεια κάθε Kράτους η Kοινοπολιτείας για προστασία τόσο των ζωτικών συμφερόντων της, όσο και της προώθησης της κυριαρχίας της στο υψηλότερο επίπεδο που αυτό είναι δυνατό.
- Το γενικότερο περιβάλλον τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά είναι εξαιρετικά ασαφές , οι παίκτες έχουν γίνει πολλοί , οι εντάσεις μεγαλώνουν ενώ δεν διαφαίνεται να θέλει (ή και να μπορεί) να κάνει κάποιος ένα βήμα πίσω …
Πριν από λίγα μόλις χρόνια τα πράγματα είχαν μια συγκεκριμένη “σταθερότητα” , όπου η Αμερική ήταν με αδιαμφισβήτητο τρόπο η πρώτη δύναμη και το δολάριο επίσης , ενώ όλοι οι υπόλοιποι παίκτες στη διεθνή σκακιέρα γνώριζαν περίπου ποιος είναι ο ρόλος που τους αντιστοιχεί, κινούνταν εντός συγκεκριμένων πλαισίων.
- Αυτό άλλαξε με δραματικό τρόπο σχετικά πρόσφατα όπου αναδύθηκε από τις στάχτες της ΕΣΣΔ μια νέα πολύ δυνατή Ρωσία.
- Η Κίνα αφυπνίστηκε και αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να πάρει το παιχνίδι στα χέρια της , να εκμεταλλευτεί το 1,5 δις ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει και -γιατί όχι- φιλοδοξεί να γίνει η υπ’ αριθμόν 1 κυρίαρχη δύναμη του 21ου αιώνα.
- Η Ενωμένη Ευρώπη ψάχνει και αυτή να βρει ποια είναι η θέση που της αρμόζει, αναζητά τις κατάλληλες συμμαχίες ώστε να εδραιώσει τη θέση της στο νέο χάρτη.
- Κάπου εδώ βρίσκει το κενό και ο Τούρκος που αποφασίζει πως είναι χρονικά σωστό το σημείο για να αρπάξει ότι μπορεί και να παίξει και αυτός στο παιχνίδι από όσο πιο ισχυρή θέση γίνεται , πιστεύοντας ότι τώρα είναι η ώρα της ίδρυσης ενός περιφερειακού πυλώνα εξυπηρέτησης τόσο των συμφερόντων των ισχυρών αλλά και την δημιουργία μια ισχύος ικανής να δημιουργήσει τετελεσμένα στη γειτονιά του αλλά και την υποθήκη για την επικράτηση του μεγάλου Ισλάμ μελλοντικά…
- Βέβαια και τα μικρότερα κράτη προσπαθούν να καταλάβουν την συνολική έκβαση των δεδομένων ώστε να πλασαριστούν σε σφαίρες επιρροής που θα διασφαλίζουν την δική τους ύπαρξη και συνέχεια στο νέο περιβάλλον που με τόση ταχύτητα και ένταση αναδύεται.
Αν η ανάγνωση των δεδομένων (όπως τα αντιλαμβάνεται η στήλη) είναι ορθή , τότε είναι σαφές πως οι γενικότερες “προβλέψεις” είναι πιθανό ότι -και τώρα και στην συνέχεια- θα κονιορτοποιούνται μέσα από εξελίξεις , μιας και ούτε λίγο ούτε πολύ βαδίζουμε σε νέα “αχαρτογράφητα νερά” με ότι και αν σημαίνει αυτό .
Στην Αμερικάνικη Ηπειρο , συμβαίνουν πολλά αυτή τη στιγμή και παίζονται και πάρα πολλά. Αμφισβητείται όχι μόνο η πλανητική κυριαρχία των ΗΠΑ αλλά -και αυτό είναι το χειρότερο- η εσωτερική τους συνοχή και συνεκτικότητα .
Είναι γνωστό :
- Οι μεγάλες αυτοκρατορίες της ιστορίας κατέρρεαν πάντα “από μέσα” .
Βέβαια οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι ο μακράν ισχυρότερος παίκτης του πλανήτη. Τα ρήγματα ωστόσο είναι εμφανή …
Η Ελλάδα στο νέο σκηνικό
Όσον αφορά τη χώρα μας … εμείς -πολύ δυστυχώς- τα τελευταία 40 χρόνια, ακολουθήσαμε ένα μοντέλο “Σοσιαλιστικής Ανάπτυξης Δυτικού Τύπου” που μόνο καλό δεν έκανε στην οικονομία και την κοινωνία.
Βρεθήκαμε να είμαστε ο “τελευταίος τροχός της αμάξης” στην Ευρωζώνη, πτωχευμένοι (και επίσημα) , περίγελος όλων , δακτυλοδεικτούμενοι. Όλα αυτά ενώ η χώρα διαθέτει όλα τα δεδομένα , το καλύτερο οικόπεδο του πλανήτη , φωτεινά μυαλά , θα μπορούσε να καταστεί το “στολίδι της Μεσογείου“.
Έχει χυθεί πολύ μελάνι για τα αίτια που μας οδήγησαν εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.
Ουδείς Έλληνας μπορεί να είναι υπερήφανος.
Το θέμα μας ωστόσο δεν είναι τι έγινε “χθες” . Από το χθες πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα όχι εμπόδια για το αύριο .
Το διάστημα που διανύουμε είναι γεμάτο από εκπλήξεις και καταστάσεις που δεν μπορούμε εμείς να επηρεάσουμε.
Το πώς θα εξελιχθεί η επιδημία του κορονοϊού δεν μπορεί να το γνωρίζει κανείς. Με τους Τούρκους επίσης. Με τις διαδικασίες της ΕΕ για την καταβολή των ενισχύσεων και του χρηματοδοτικού πακέτου λόγω της πανδημίας ο ορίζοντας θολώνει. Θα έρθουν τα χρήματα πόσα και πότε; Υπό ποιες προϋποθέσεις;
Ο κατάλογος με τις αστάθμητες μεταβλητές μεγαλώνει .
Στρατηγική για το μέλλον
Σίγουρα αυτό που ήδη κάνουμε είναι λάθος. Είναι “Ηλίου φαεινότερον” ότι κάτι άλλο πρέπει να κάνουμε.
Το θέμα δεν είναι αν μπορούμε είναι σίγουρο ότι μπορούμε….
Το θέμα είναι αν θέλουμε … μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά δεν είμαι πεπεισμένος ότι θέλουμε…
Πρέπει να σπάσουμε αυγά …
- να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο , να σπάσουμε την γάγγραινα του Κρατισμού και του Δημοσίου , να δώσουμε ουσιαστικά κίνητρα για την επιχειρηματικότητα , να εξορθολογιστεί η φορολογία , να λειτουργήσει αποτελεσματικά και κυρίως αυτόνομα η Δικαιοσύνη , να γυρίσει πίσω η Ελληνόκτητη ποντοπόρος Ναυτιλία εν συνόλω, να σταματήσει η ρεμούλα, η Διαφθορά (υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το πετύχουμε).
Κυρίως πρέπει να δημιουργηθούν νέα μοντέλα αξιών και κινήτρων που θα ωθήσουν τους νέους να δουν με άλλο μάτι τη ζωή και τη θέση τους μέσα σε αυτή .
Οι φορείς χάραξης πολιτικής καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοώ.
Το πρόβλημα είναι ότι σε αυτό το στάδιο της ιστορίας -όπου τα πάντα αλλάζουν- ίσως να μην έχουμε κατανοήσει καλά ότι όσοι δεν προσαρμοστούν, απλά δεν θα υπάρχουν στη συνέχεια …
Συμπέρασμα: Δεν είναι καν θέμα θέλησης αλλά επιβίωσης.
Για την Κεφαλαιαγορά
Μετά από 10 συναπτά έτη κρίσης (επισήμως) , η εγχώρια χρηματαγορά έχει όλες τις προϋποθέσεις να δει καλύτερες μέρες , για να επιτευχθεί όμως ο στόχος πρέπει να υλοποιηθούν αρκετές υποστηρικτικές στο θεσμό και στην οικονομία πολιτικές .
Ο εξωτερικός παράγοντας και τα γεγονότα που δεν μπορούμε να επηρεάσουμε θα παίξει το ρόλο του , αλλά οι δικές μας πολιτικές θα παίξουν ακόμα μεγαλύτερο …
Έχουμε κάποιες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιχειρήσεις (αλλά και άλλες που θα μπορούσαν άνετα να περάσουν τις πύλες της Κεφαλαιαγοράς) οι οποίες είναι πραγματικά διαμάντια και αξίζουν να βρίσκονται σε κάθε χαρτοφυλάκιο …
- Με το σωστό μείγμα μετρητών , μετοχών , διασποράς, ακολουθώντας δεδομένα και όχι “προβλέψεις”, ακόμη και σε ένα τέτοιο έτος μπορούν να υπάρξουν έως και μεγάλες επιτυχίες και αποδόσεις.
Η κεφαλαιαγορά μας μπορεί να είναι ένας μικρός περιφερειακός πόλος αλλά -όπως και στο παρελθόν έτσι και τώρα αλλά και στο μέλλον- θα ανταμείψει πλουσιοπάροχα όσους τον προσεγγίσουν με επαγγελματισμό , σοβαρότητα , υπομονή και επιμονή , ακόμη και σε ένα έτος σαν το αυτό που διανύουμε.
Μπορούν να επιτευχθούν εξαιρετικά αποτελέσματα, με την προϋπόθεση μιας σοβαρής προσέγγισης , γνώσης της αγοράς και των προοπτικών τόσο του συνόλου όσο και εξειδικευμένα συγκεκριμένων εταιρειών .
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι το “ρίσκο χώρας” έχει καθηλώσει τις τιμές κάποιων εταιρειών σε νούμερα πολύ χαμηλότερα από αυτά που θα τους αναλογούσαν σε κάθε άλλη περίπτωση, αυτό είναι μια στρέβλωση που ο σοβαρός επαγγελματίας μπορεί να το δει και να κάνει τις ανάλογες κινήσεις .
Κλείνοντας πρέπει να πω πως -όπως και σε οποιοδήποτε άλλο τομέα του επιχειρείν- είναι κατά μια έννοια καθήκον κάθε επενδυτή που σέβεται τον εαυτό του αλλά και το χώρο του Χρηματιστηρίου , να βρει τον κατάλληλο επαγγελματία , ώστε με τη συμβολή του να έχει τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα και να αναπτύξει την κουλτούρα που απαιτείται για μια κερδοφορία στο διηνεκές.
Το Χρηματιστήριο -ήταν και θα παραμείνει- ίσως ο καλύτερος χώρος παραγωγής πλούτου αλλά ο τρόπος επίτευξης θα είναι δυσδιάκριτος για τον κοινό νου.
{Ο κ. Θεόδωρος Γιαμιάς είναι Γενικός Διευθυντής της Kyros Financial Group}
