*της Μαρίνας Καπετανάκη, Γενικής Διευθύντριας, Συμβουλευτικό Τμήμα, KPMG
Πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια από την πρώτη πώληση χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων (Project Eclipse-Αύγουστος 2017) και ήδη 10,5 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια έχουν αλλάξει χέρια, προσελκύοντας συνολική επένδυση πάνω από 1,2 δισ. ευρώ, ίσως τη μεγαλύτερη εισροή κεφαλαίων στη χώρα μας από την εποχή που μπήκε στην περιπέτεια των μνημονίων.
Η χρονιά που διανύουμε αναμένεται ακόμη πιο εντυπωσιακή, με προγραμματισμένες συναλλαγές ύψους 19 δισ. ευρώ. Επειδή, μάλιστα, η συμμετοχή χαρτοφυλακίων NPLs με εξασφαλίσεις θα είναι σαφώς μεγαλύτερη από ό,τι στο παρελθόν, η αναμενόμενη επένδυση από διεθνείς επενδυτές είναι βέβαιο ότι θα είναι υπερπολλαπλάσια των επενδύσεων που είχαμε μέχρι σήμερα. Τα NPLs εξελίσσονται στο πλέον εξαγώγιμο προϊόν της χώρας!
Η επιτάχυνση αυτή της απομόχλευσης των ελληνικών τραπεζών από το απόθεμα των NPLs ήταν αναμενόμενη, αν λάβουμε υπόψη μια σειρά από παράγοντες. Συγκεκριμένα:
- την τροχιά ανάκαμψης της οικονομίας, που έφερε καλύτερες προσδοκίες για τις αξίες των ακινήτων, που είναι το βασικό κάλυμμα των εξασφαλισμένων NPLs, κλείνοντας την ψαλίδα της τιμολόγησης των χαρτοφυλακίων ανάμεσα σε τράπεζες και επενδυτές,
- τη σταδιακή αποκατάσταση των ισολογισμών των τραπεζών, που έκτισαν στο διάστημα αυτό τις απαραίτητες προβλέψεις,
- την ιστορική μεταρρύθμιση όλου του νομοθετικού πλαισίου της αναγκαστικής εκτέλεσης στη χώρα μας, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να έχουν πλέον καλύτερη εικόνα του χρόνου και του ποσού της προσδοκώμενης ανάκτησης,
- τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των πιθανών επενδυτών, με αποτέλεσμα την επιθετικότερη τιμολόγηση, σε χαμηλότερες επιδιωκόμενες αποδόσεις, πράγμα που ενθάρρυνε τις τράπεζες σε μια πιο τολμηρή στρατηγική απομόχλευσης, και, τέλος,
- τη σταθερή και αδιαπραγμάτευτη επιμονή της εποπτικής αρχής όχι απλώς στην τήρηση, αλλά και στην επιτάχυνση του πλάνου απομόχλευσης των ελληνικών τραπεζών από NPLs, ώστε να καταστούν σύντομα συγκρίσιμες με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε τρεις ακόμη σημαντικές εξελίξεις που προσθέτουν καινούργια δυναμική στην προσπάθεια των τραπεζών να διαχειριστούν το πρόβλημα των NPLs. Αυτές είναι αποτέλεσμα της συγκροτημένης αντιμετώπισης του προβλήματος που ανακόπτει την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας μας, τόσο από τους θεσμούς, τους επόπτες, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την ελληνική κυβέρνηση (δηλαδή από τους “policy setters”) όσο και από τις διοικήσεις των τραπεζών, που επιδεικνύουν πλέον όχι μόνο προσήλωση, αλλά και δημιουργικότητα στην επιλογή των πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης της απομόχλευσης από το απόθεμα των NPLs.
Ειδικότερα:
- Η επιλογή των τραπεζών, σε συνεννόηση με τους εποπτικούς μηχανισμούς, να προχωρήσουν σε τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων και την πώληση τίτλων μεσαίας διαβάθμισης σε τέτοιο ύψος ώστε να διασφαλίζεται η μεταβίβαση του κινδύνου σε σημαντικό βαθμό στους επενδυτές επιτρέπει στις τράπεζες να απαλλαγούν από τα χαρτοφυλάκια αυτά, μειώνοντας δραστικά το ύψος της απαιτούμενης επένδυσης, διευρύνοντας την περίμετρο των ενδιαφερομένων.
- Η αναμενόμενη υιοθέτηση και στη χώρα μας του σχήματος της εγγυοδοσίας από την Ελληνική Δημοκρατία των τίτλων κύριας διαβάθμισης σε τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων NPLs θα δώσει νέα ώθηση στις τιτλοποιήσεις, μειώνοντας το κόστος της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, με την ταυτόχρονη ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης.
- Η απόσχιση από τον κορμό των τραπεζών των μονάδων διαχείρισης NPLs και η μεταβίβασή τους σε διεθνούς κύρους και βεληνεκούς διαχειριστές, εξέλιξη που οδηγεί χωρίς αμφιβολία στη δημιουργία διαχειριστών ευρωπαϊκής κλίμακας στη χώρα μας.
Οι πρωτοβουλίες αυτές θα καταλήξουν σε αξιόλογα κεφαλαιακά κέρδη για τις ελληνικές τράπεζες, θα διαμορφώσουν έναν εντελώς νέο κλάδο στον χρηματοπιστωτικό χώρο και θα αλλάξουν για πάντα τη διαχείριση των καθυστερήσεων στη χώρα μας.
