Οι ελληνικές τράπεζες τα πήγαν καλά στα stress tests, ορισμένα εκ των οποίων ήταν σκληρά. Αυτό ήταν το μήνυμα της Ντανιέλ Νουί στις πρόσφατες συναντήσεις της με τους Έλληνες τραπεζίτες, δίνοντας επί της ουσίας ψήφο εμπιστοσύνης στο εγχώριο banking, μεταφέροντας παράλληλα το μήνυμα του Μάριο Ντράγκι για το πώς θα πρέπει να κινηθούν στη συνέχεια, έτσι ώστε οι καταθέτες να πεισθούν να επιστρέψουν στα τραπεζικά γκισέ.
Οι προοπτικές των συστημικών ομίλων, και κυρίως η αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων, μονοπώλησαν τις επαφές της επικεφαλής του SSM με τον Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, και εκπροσώπους από τις διοικήσεις των τραπεζών και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
Το θέμα των NPLs μπορεί να κυριάρχησε στις διήμερες επαφές της Γαλλίδας, ωστόσο έμφαση δόθηκε στο πώς το συστημικό τραπεζικό σύστημα θα επιτύχει να ισχυροποιηθεί κεφαλαιακά, να (ξανα)λειτουργήσει ως μοχλός χρηματοδότησης του επιχειρείν, της πραγματικής οικονομίας, με στόχο από τη χρήση του 2019 να (ξανα)γίνει λειτουργικά κερδοφόρο, ώστε να αρχίσει να διανέμει κέρδη (μέρισμα) στους μετόχους και στα funds.
Πλέον, οι διοικήσεις των Alpha Bank, Εθνική, Πειραιώς και Eurobank «βλέπουν» προς την επόμενη ημέρα στοχεύοντας σε τρία μέτωπα: α) της επιτάχυνσης των διαδικασιών εκκαθάρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων –με έμφαση στα επιχειρηματικά και δη των μεγάλων ομίλων– και της ορθολογικότερης διαχείρισης των στεγαστικών ακολουθώντας τις συστάσεις της επικεφαλής του SSM, β) της χρήσης –σε πρώτη φάση έως το τέλος του 2018– εναλλακτικών μορφών ενίσχυσης της κεφαλαιακής δομής των ομίλων και γ) της προσπάθειας προσέλκυσης φρέσκων επενδυτικών κεφαλαίων και προετοιμασίας του εδάφους για τις προαιρετικές αυξήσεις κεφαλαίου που σχεδιάζονται για το πρώτο 3-4μηνο του 2019. Ο σχεδιασμός των τραπεζιτών «κουμπώνει» με την εκτίμηση της Ντανιέλ Νουί για την εκκίνηση ενός ενάρετου κύκλου για τις συστημικές τράπεζες.
Σύμφωνα με όσα είχε αποκαλύψει η Deal, το εγχώριο συστημικό banking θα προχωρήσει καταρχάς με την έκδοση ομολογιακών δανείων και υβριδικές εκδόσεις. Πρόκειται για ομολογιακά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης (Tier 2 ή υβριδικά Tier 1). Η ΕΚΤ έχει συναινέσει (από το φθινόπωρο του 2017) στη χρήση αυτών των «εργαλείων» που αφορούν σε στοιχεία παθητικού (Liability Managements Exercises/LMEs), προνομιούχες μετοχές κ.ά. Πρακτικά, η ΕΚΤ και ο SSM προτρέπουν τις συστημικές τράπεζες να εκδίδουν ομολογιακά και υβριδικά, κυρίως γιατί θέλουν οι όμιλοι να διαθέτουν ισχυρά αναχώματα προστασίας για τους καταθέτες.
Με τη χρήση αυτής της διαδικασίας, υπολογίζεται πως οι συνολικές εκδόσεις θα φθάσουν έως 2-2,5 δισ. ευρώ, ενισχύοντας ισόποσα τα χαρτοφυλάκιά τους. Παράλληλα, και οι 4 όμιλοι θα εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πώληση NPLs, με τη Φραγκφούρτη να στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα πως αυτά είναι προτιμητέο να δοθούν σε εξειδικευμένα funds. Τη notam αυτή τη μετέφερε ρητά η Ντανιέλ Νουί στις συναντήσεις της με τους τραπεζίτες.
Τα βήματα
Ήδη, η Τράπεζα Πειραιώς προχωρά στην έκδοση ομολογιακού μειωμένης εξασφάλισης (Tier 2) για 500 με 750 εκατ. ευρώ, με εκτιμώμενο επιτόκιο πέριξ του 7%. Η Πειραιώς πρωτοστατεί σε κινήσεις ενίσχυσης των κεφαλαίων της και εξυγίανσης των προβληματικών δανείων της. Παράλληλα, ο όμιλος προχωρά στην πώληση προβληματικών δανείων ARCTOS ύψους 2,3 δισ. και ΑΜΟΕΒΑ 2,2 δισ. ή καθαρό για 1,6 δισ. μέχρι το τέλος Μαΐου-αρχές Ιουνίου. Από το ΑΜΟΕΒΑ η Πειραιώς υπολογίζει να αντλήσει 320 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 20% της καθαρής ονομαστικής αξίας των προς πώληση προβληματικών δανείων ή στο 14,5% της ονομαστικής αξίας για το σύνολο των δανείων.
H Eurobank προσθέτει ήδη στα κεφάλαιά της 950 εκατ. ευρώ ομολογιακό Tier 2, που προήλθε από τη μετατροπή των προνομιούχων μετοχών, ενώ σύμφωνα με πηγές της τράπεζας στο αμέσως επόμενο διάστημα (μέσα Ιουνίου) θα ανακοινωθεί πρόγραμμα ανάλογο με αυτό της Πειραιώς.
Η Alpha Bank έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει ανάλογη διαδικασία, ενώ ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων λιανικής τραπεζικής, ονομαστικής αξίας 2,5 δισ. μεταφέρει η τράπεζα στην Cepal Hellas, που θα αναλάβει τη διαχείρισή τους. Η μεταφορά διενεργείται στο πλαίσιο της συμβατικής υποχρέωσης της Alpha Bank έναντι της Cepal Hellas, με βάση τη συμφωνία που είχε υπογραφεί μεταξύ των δύο πλευρών πριν από περίπου μία διετία.
Η τράπεζα έχει αναθέσει ήδη στην ίδια εταιρεία τη διαχείριση απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις ονομαστικής αξίας 1,5 δισ., μέρος των οποίων πωλήθηκαν πρόσφατα στην B2Holding (με τη διαχείριση να παραμένει στην Cepal). Η τελευταία διαχειρίζεται απαιτήσεις συνολικού ποσού άνω των 3,7 δισ. και είναι μικτή θυγατρική εταιρεία της τράπεζας και της Centerbridge.
Σύμφωνα με πηγές της ΤτΕ, σε αυτήν τη φάση προέχει η ενίσχυση των κεφαλαίων των τραπεζών, προκειμένου στην εποπτική αξιολόγηση του Οκτωβρίου (SREP) να μην ανακύψει κάποιο πρόβλημα, ενώ σημαντικό ορόσημο είναι ο Ιούλιος, όταν θα γίνει μια σαφής αξιολόγηση των στοιχείων εκκαθάρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων για το πρώτο τρίμηνο του 2018.
Ανοίγει παράθυρο για «κούρεμα»
Παράθυρο για «κούρεμα» σε μέρος ενός προβληματικού δανείου ανοίγει η ΕΚΤ, με την επικεφαλής του SSM να προτρέπει ουσιαστικά στη χρήση από την Αθήνα του λεγόμενου «ιρλανδικού μοντέλου». Μοντέλο που εφαρμόστηκε επιτυχώς στην Ιρλανδία και εν συνεχεία σε άλλες χώρες που αντιμετώπιζαν πρόβλημα μεγάλης έκθεσης του τραπεζικού συστήματός τους σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια/ανοίγματα.
Πρακτικά, με αυτόν τον τρόπο, μια τράπεζα μπορεί να προσφέρει λύσεις για να εξυπηρετηθούν και να γίνουν βιώσιμα, καθιστώντας ανενεργό ένα μέρος του δανείου (που προφανώς θα καλύπτεται από ανάλογες προβλέψεις ή διαγραφές) και το υπόλοιπο να μπορεί να εξυπηρετηθεί. Αυτός είναι ο σωστός τρόπος του πώς ένα «εργαλείο» που χρησιμοποιείται αποτελεσματικά σε αρκετές χώρες θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενεργότερα και στην ελληνική αγορά.
Προς την κατεύθυνση αυτή συνεξετάζονται συγκεκριμένες λύσεις/προτάσεις από την ΤτΕ, τους τέσσερις συστημικούς ομίλους, σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενδεχομένως, στις αμέσως επόμενες εβδομάδες, να υπάρξουν συγκεκριμένα βήματα και ενέργειες από την πλευρά των Alpha Bank, Εθνικής, Πειραιώς και Eurobank.
