Tα Συστήματα μη Επανδρωμένων Σκαφών (ΣμηΕΑ), γνωστά σε όλους μας ως drones, γνωρίζουν μεγάλη άνθηση. Με ευρύτατες χρήσεις και εφαρμογές σε πάρα πολλούς τομείς, τα drones αναμένεται να αποτελέσουν ένα ακόμη μεγαλύτερο πεδίο ανάπτυξης στο μέλλον, δημιουργώντας μια αγορά που, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα απασχολεί περισσότερους από 100.000 ανθρώπους και θα αποφέρει πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, μέχρι το 2035.
Γι’ αυτό το λόγο και καθώς η χρήση τους δημιουργεί σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών, των προσωπικών δεδομένων καθώς επίσης και την προστασία του περιβάλλοντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην εφαρμογή ενός νέου κοινού πλαισίου κανόνων για τη λειτουργία και χρήση τους, το οποίο από το 2020 πρόκειται να αντικαταστήσει τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες των κρατών – μελών.
Τι ισχύει σήμερα
Ως ΣμηΕΑ ορίζονται οι ιπτάμενες μηχανές χωρίς πλήρωμα καιδια-κρίνονται σε τηλεκατευθυνόμενα (ο χειριστής τους τα κατευθύνει από το έδαφος) και σε αυτόνομα / αυτοκατευθυνόμενα (κινούνται μόνα τους σε προδιαγεγραμμένη πορεία, την οποία έχει καθορίσει ο χειριστής πριν την απογείωση).
Στην Ελλάδα, από την 1η Ιανουαρίου 2017, είναι σε ισχύ ο Κανονισμός της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για τη χρήση των ΣμηΕΑ (drones), ο οποίος καθορίζει όλη τη διαδικασία, όπως θέματα ασφαλείας πτήσεων, δικαιώματα, υποχρεώσεις, περιορισμούς και δυνατότητες αλλά και θέματα ιδιωτικότητας, προστασίας δεδομένων, αστικής ευθύνης και προστασίας του πολίτη. Ο κανονισμός ακολουθεί τις αντίστοιχες αρχές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροπλοΐας (EASA) και του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO).
Με βάση τον κανονισμό αυτό, τα drones, ανεξαρτήτως μεγέθους, καταγράφονται σε ειδικό μητρώο της ΥΠΑ και στη συνέχεια κατατίθενται τα στοιχεία διαδρομής τους, αν η πτήση τους πρόκειται να πραγματοποιηθεί σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μ. από τον χειριστή τους και σε κάθε περίπτωση επαγγελματικής χρήσης. Με βάση μία σειρά από κριτήρια που βασίζονται στην αξιολόγηση των κινδύνων (ενδεικτικά τη μέγιστη μάζα απογείωσης, το είδος της χρήσης, τις τεχνικές τους δυνατότητες, κ.α.), ο κανονισμός διακρίνει τρεις κατηγορίες ΣμηΕΑ, καθορίζοντας τις αντίστοιχες απαραίτητες άδειες και τα πιστοποιητικά χρήσης ανά κατηγορία. Τα drones που περιλαμβάνονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες και όλα όσα προορίζονται για επαγγελματική χρήση έχουν και την υποχρέωση ασφάλισης.
Τον Ιούνιο του 2019, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσίευσε ένα νέο κοινό σύνολο κανόνων που καλύπτουν τη χρήση των drones τόσο για εμπορικούς όσο και για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ομοιόμορφο πλαίσιο κανόνων για όλα τα κράτη – μέλη, το οποίο θα διευκολύνει τη διασυνοριακή χρήση των drones και την ανάπτυξη της αγοράς, διασφαλίζο-ντας, ταυτόχρονα, το ύψιστο επίπεδο ασφάλειας. Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι έχουν εκπονηθεί από τον EASA, θα εφαρμοσθούν σταδιακά, με βάση ένα χρονοδιάγραμμα που θέτει ως τελικό χρόνο υιοθέτησής τους από τα κράτη-μέλη τον Ιούνιο του 2020.Οι κανόνες διατηρούν την διάκριση σε τρεις κατηγορίες («Ανοιχτή», «Ειδική», «Πιστοποιημένη») και περιλαμβάνουν τεχνικές και λειτουργικές απαιτήσεις για κάθε τύπο λειτουργίας, από εκείνους που δεν απαιτούν προηγουμένη άδεια έως αυτούς που αφορούν σε πιστοποιημένα αεροσκάφη και χειριστές, καθώς και ελάχιστες προδιαγραφές για εκπαίδευση απομακρυσμένων χειριστών.
Ένα βασικό σημείο του κανονισμού είναι ότι οι χειριστές drone θα πρέπει να εγγράφονται στο μητρώο του κράτους – μέλους, στο οποίο έχουν την κύρια κατοικία ή την κύρια έδρα των δραστηριοτήτων τους. Θα αποκτούν έτσι ένα μοναδικό αναγνωριστικό / ID, το οποίο θα πρέπει να αναγράφεται πάνω στο drone τους. Ως μέρος της εγγραφής τους, ενδέχεται να πρέπει να επιδεικνύουν και αποδεικτικό της ασφάλισής τους (εφόσον απαιτείται) και να μοιράζονται άλλες αναγνωριστικές πληροφορίες. Επιπλέον, όλα τα drones πάνω από 250 γραμμάρια θα πρέπει να καταχωρούνται κατά τη στιγμή της αγοράς ή μεταπώλησής τους έτσι ώστε να είναι ατομικά αναγνωρίσιμα και άρα ανιχνεύσιμα από τις αρχές, εάν αυτό καταστεί αναγκαίο. Είναι σημαντικό ότι από τη στιγμή που ένας χειριστής θα λαμβάνει άδεια στο κράτος νηολόγησης, θα δικαιούται να κυκλοφορεί ελεύθερα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι οι χειριστές θα μπορούν να λειτουργούν τα drones τους απρόσκοπτα όταν ταξιδεύουν εντός της Ένωσης ή όταν αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα που περιλαμβάνει drones σε χώρες ανά την Ευρώπη.
Πηγή: Περιοδικό Voice
