του Νίκου Κωτσικόπουλου
Νέα αύξηση επιτοκίων αλλά μικρότερη 0,25% σήμερα από την ΕΚΤ στο 3,25% και πιθανή στάση για να μετρηθούν οι επιπτώσεις από τις συνεχείς αυξήσεις αναμένουν οι αγορές, μετά από ανάλογη κίνηση της Fed χθες.
Φυσικά είναι άγνωστο τι θα αποφασίσουν οι Κεντρικοί Τραπεζίτες της ΕΚΤ, αλλά οι ενδείξεις με μείωση του πληθωρισμού που πάντως παραμένει ψηλά σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις στην οικονομία και τις τράπεζες οδηγούν προς αυτό το συμπέρασμα με τη Fed να έχει ήδη επιλέξει αυτό το δρόμο.
Ήδη η τελευταία έκθεση της ΕΚΤ σε 158 ευρωτράπεζες διαπιστώνει ότι ήδη οι τράπεζες στην Ευρώπη έχουν επηρεαστεί από τα υψηλά επιτόκια όπως και οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στην Ευρώπη. Επίσης αν και οι τράπεζες ακόμα κερδίζουν από τις αυξήσεις επιτοκίων, οι θετικές επιπτώσεις αρχίζουν και αντισταθμίζονται σταδιακά από αρνητικές επιπτώσεις μεταξύ των οποίων οι καθυστερήσεις στις εξοφλήσεις, η μείωση του δανεισμού και η πτώση ρευστότητας και κερδοφορίας των τραπεζών.
Ειδικότερα η έρευνα της ΕΚΤ στις ευρωτράπεζες δείχνει μεταξύ άλλων τα εξής:
Αύξηση των επικίνδυνων δανείων (που έχουν μπει σε άλλο στάδιο με κίνδυνο να γίνουν κόκκινα δηλαδή) και ή αύξηση στο κόστος των δανείων, άρα και των επιτοκίων που προσφέρουν οι τράπεζες, ήταν οι σημαντικότερες επιπτώσεις της πολιτικής σύσφιξης της ΕΚΤ. Αυτό είναι το πρώτο γενικό συμπέρασμα της ΕΚΤ για τις επιπτώσεις στις τράπεζες, από την αύξηση των επιτοκίων αλλά και τη μείωση των δανείων που τους δίνει (TLTRO 3) καθώς και των μειωμένων ομόλογων που αγοράζει.
Όμως όπως προκύπτει, η θετική επίδραση από την αύξηση των επιτοκίων για τις τράπεζες, αρχίζει ήδη και αντισταθμίζεται σταδιακά το τελευταίο εξάμηνο και ειδικά στο πρώτο τρίμηνο του 2023, από τη δυσκολότερη χρηματοδότησή τους, την αύξηση του κόστους δανεισμού τους και το κόστος των επικίνδυνων ή κόκκινων δανείων, πράγμα που έχει (ήδη για κάποιες) επιπτώσεις στην κερδοφορία τους και καταγράφει η νέα έκθεση της ΕΚΤ.
*Το ποσοστό αρνητικής επίπτωσης στη χρηματοδότηση των τραπεζών από τις αγορές, αυξήθηκε σε -16% από -10% στην προηγούμενη έρευνα
*Η ρευστότητα των τραπεζών μειώθηκε (ποσοστό -7% τώρα, από -5% στην προηγούμενη έρευνα)
*Η επίπτωση στο συνολικό ενεργητικό των τραπεζών ήταν αρνητική (-4% από θετική 4% στην προηγούμενη έρευνα)
Η ΕΚΤ στο σημείο αυτό σχολιάζει ότι οι επιπτώσεις συμβαδίζουν με την πολιτική σύσφιξης που εφαρμόζει (άρα ήταν αναμενόμενες), καθώς και με τη μείωση στον όγκο των δανείων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Τι περιμένουν οι τράπεζες το επόμενο εξάμηνο
Τους επόμενους έξι μήνες, οι τράπεζες της Ευρωζώνης αναμένουν συνολικά, ότι οι πολιτικές σύσφιξης της ΕΚΤ «θα συνεχίσουν να έχουν αρνητική επίδραση στις συνθήκες χρηματοδότησής τους από τις αγορές, στις θέσεις ρευστότητας και στο συνολικό ενεργητικό τους». Οι απαντήσεις είναι:
*Για τη χρηματοδότησή τους από τις αγορές -7%
*Για τη ρευστότητά τους -11%
*Για το ενεργητικό τους -20%
*Για την κερδοφορία τους το ουδέτερο ποσοστό (περίπου 1% θετικό τώρα) μετατρέπεται σε -6%
Η επίπτωση των αυξημένων επιτοκίων
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης σε ποσοστό 47% είχαν αυξημένα καθαρά έσοδα από τα επιτόκια που σε ποσοστό 40% αύξησε μέχρι τώρα την κερδοφορία τους σύμφωνα με την έρευνα.
Όμως, όπως αναφέρει παρακάτω:
*Σε ποσοστό -17% αναφέρεται ο περιορισμός της κερδοφορίας
*Σε ποσοστό -11% φθάνουν οι απώλειες από μη επιτοκιακά έσοδα
*Σε ποσοστό -12% φθάνουν οι κεφαλαιακές απώλειες (από τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων)
*Σε ποσοστό -13% φθάνουν οι απώλειες από αμοιβές και προμήθειες
*Στο -9% φθάνουν οι απώλειες στην κερδοφορία λόγω ανάγκης σχηματισμού προβλέψεων, απομειώσεων κλπ.
