Του Γιώργου Προκοπάκη
Στις 25 Αυγούστου, εκπρόσωπος της ΕΚΤ ανακοίνωσε πως η κεντρική ευρωτράπεζα θα συνεχίζει να υποστηρίζει την Ελλάδα και μετά τη λήξη του προγράμματος πανδημικών παρεμβάσεων, αναμενόμενη τον Μάρτιο 2022, μέχρι το τέλος του 2023 – τουλάχιστον.
Θα επανεπενδύει στα ελληνικά ομόλογα.
Δηλαδή, με την ωρίμανση μιας έκδοσης (λήξη του ομολόγου), τα έσοδα από αυτά που διακρατεί θα επανεπενδύονται σε αγορά άλλων ελληνικών ομολόγων.
Πανηγύρια στην Αθήνα, όλα τα ενημερωτικά μέσα μιλούν για την business as usual κατάσταση με τη λήξη των πανδημικών μέτρων.
Μου κάνει εντύπωση που κανείς δεν ποσοτικοποιεί αυτά που διαβάζει στα τηλεγραφήματα των πρακτορείων.
Στο πρόγραμμα πανδημικών παρεμβάσεων Pandemic Emergency Purchase Program PEPP, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ΕΚΤ αγοράζει περίπου €1.86 δισ ελληνικών ομολόγων το μήνα.
- Τη διετία 2022-23 ωριμάζουν ελληνικά ομόλογα συνολικής ονομαστικής αξίας 7.36 δισ € (3 δισ € Αύγουστο 2022 και 4.36 δισ€ Ιανουάριο 2023).
Η ΕΚΤ κατέχει περίπου το 45% των ελληνικών ομολόγων αναφοράς.
Άρα θα βρεθεί με χρήματα προς επανεπένδυση ύψους περίπου €3.3 δισ.
Στους 21 μήνες, από Απρίλιο 2022 μέχρι Δεκέμβριο 2023, ο μέσος όρος των μηνιαίων αγορών θα είναι λιγότερος από €160 εκατ.
Η στήριξη κόβεται κατά 90%.
Καλή η απόφαση της ΕΚΤ, αλλά μόνο για πανηγυρισμούς δεν είναι.
Την Κυριακή 22/8 στην Οικονομική Καθημερινή υπήρχε μεγάλο άρθρο για τις κινήσεις που γίνονται ώστε η Ελλάδα να είναι επιλέξιμη για το “κανονικό QE”, APP, με τη λήξη του πανδημικού.
- Οι αγορές APP της ΕΚΤ είναι €20 δισ το μήνα –
- Του πανδημικού PEPP είναι €80 δισ το μήνα.
Έστω ότι επιτυγχάνεται η συμμετοχή της Ελλάδας στο APP μετά τον Μάρτιο 2022.
- Η υποστήριξη που θα λαμβάνει τότε θα είναι 75% μειωμένη από τη σημερινή.
Καλύτερα από πλήρη απόσυρση υποστήριξης αλλά αμφίβολο τι θα επιτυγχάνει.
Θα συμφωνήσετε πως είναι χαριτωμένο να διαβάζει κανείς τις προοπτικές της επόμενης μέρας και μόλις ψάξει τι πραγματικά σημαίνουν αυτές οι προοπτικές, να συνειδητοποιεί πως αυτές οι προοπτικές μας μεταφέρουν σε κατάσταση πολύ (παρα πολύ) πιο δύσκολη από τη σημερινή.
Αυτά έχει η ζωή και η ενημέρωση!
Όλα αυτά είναι τελικά μικρής σημασίας.
- Όπως έχουμε πει πολλάκις, δεν υπάρχουν ελληνικά χαρτιά για αγορές. οπότε και με τη μικρή στήριξη, βολευόμαστε κουτσά-στραβά.
Τα κρίσιμα ζητήματα με τη λήξη των πανδημικών παρεμβάσεων είναι άλλα.
Να τα δούμε:
1. Οι αγορές της ΕΚΤ έχουν ξεπεράσει το κανονιστικό όριο του ποσοστού μιάς έκδοσης που μπορεί να διακρατεί. Με τα σημερινά δεδομένα, έχει υπερβεί κατά περίπου €8 δισ αυτό το όριο. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι “πόσο γρήγορα θα επανέλθει στα κανονιστικά όρια”. Να το πούμε αλλιώς: πόσο γρήγορα θα ξεφορτωθεί αυτά τα €8 δισ.
Την περίοδο 1/4/2020-31/7/2021 συνολικός τζίρος της ΗΔΑΤ ήταν €38.1 δισ και οι αγορές της ΕΚΤ €29.4 δισ – η “αγορά” απορρόφησε τη διαφορά €8.7 δισ.
Πόσο γρήγορα, λοιπόν, θα ρίξει στην αγορά η ΕΚΤ χαρτιά που οι επενδυτές απορροφούν σε 15 μήνες; Πού θα στείλει τις αποδόσεις των ομολόγων;
2. Το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι η τραπεζική ρευστότητα. Με δεύτερη απόφαση (Μάρτιο 2020 η πρώτη για τις αγορές ομολόγων και Μάιο για το waiver) κάνει κατ’ εξαίρεσιν δεκτά ελληνικά ενέχυρα. Έτσι, οι τράπεζες βρέθηκαν με ρευστότητα από €7 δισ τον Μάρτιο 2020 στα €47 δισ σήμερα.
Κι από πάνω, όλη αυτή η ρευστότητα παρέχεται με αρνητικό επιτόκιο -1%!
Σε ετήσια βάση, οι τράπεζες μας που δεν ασκούν ακριβώς τραπεζική, βρίσκουν μια θάλασσα ρευστού μπροστά τους και κοντά στο μισό δις πρόσθετα κέρδη – ενώ πριν πλήρωναν για την μικρή ρευστότητα.
Πέραν όλων των άλλων ζητημάτων, τα προγράμματα εκκαθάρισης κόκκινων δανείων δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν.
- Η άρση του waiver θα είναι ένα φοβερό χτύπημα για την ελληνική οικονομία.
Στη συνέχιση της παροχής ρευστότητας πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες.
Δεν έχει πλάκα να συζητάμε για τα λιγότερο σημαντικά ζητήματα και να πανηγυρίζουμε για περικοπές στήριξης 75% και άνω, ενώ δεν ξέρουμε πού βρισκόμαστε στα κρίσιμα;
