του Διονύση Ρ. Ρηγόπουλου*
Το κράτος είναι το κοινό μας σπίτι και η κοινή μας επιχείρηση. Χρειάζεται εμείς οι ίδιοι, οι πολίτες του, να φροντίζουμε να γίνεται όλο και καλύτερο.
Oι ηγέτες μας έκαναν πάντα σημαία τους τη βελτίωση του κράτους. Όμως άλλες χώρες, που ξεκίνησαν από ασύγκριτα πιο δύσκολες συνθήκες, πέτυχαν γρήγορα πολύ περισσότερα από εμάς.
- «Καὶ ἄν τις ἀναιρῇ τοὺς θεσμοὺς ἢ μὴ πείθηται, οὐκ ἐπιτρέψω» ορκιζόταν στα 18 του κάθε Αθηναίος πολίτης, τον 5ο π.Χ. αιώνα, παραλαμβάνοντας το δόρυ και την ασπίδα.
Στο ίδιο πνεύμα, πρέπει κι εμείς να προφυλάσσουμε τη χώρα μας απ’ όποιους τη φθείρουν υλικά και ηθικά.
Σήμερα, ακόμη και μέσα από το κινητό μας, μπορούμε να βελτιώνουμε τον κόσμο.
Να αποτρέπουμε το κακό και να ενισχύουμε το καλό. Φτάνει να θέλουμε και να ενδιαφερόμαστε!
Σε κάθε εκλογές «προσλαμβάνουμε» νέα ηγεσία για την πατρίδα μας, στην οποία την παραδίδουμε άνευ όρων.
Αυτή θα διαχειρίζεται και θα διαμορφώνει ό,τι πολυτιμότερο έχουμε: το παρόν και το μέλλον της χώρας, των παιδιών μας και το δικό μας.
Γι΄ αυτό, πρέπει να επιλέγουμε με εξαιρετική προσοχή ποιοι και πώς θα μας κυβερνήσουν.
Να συναισθανόμαστε ότι εμείς είμαστε οι εντολείς και εκείνοι οι εντολοδόχοι μας.
Και να ελέγχουμε ανελλιπώς πώς μεταβάλλουν το κράτος και τις δαπάνες του, γιατί αυτά είναι στην καρδιά των περισσότερων προβλημάτων.
- Μια καλή κυβέρνηση μπορεί να απογειώσει τη χώρα ενώ μια κακή μπορεί να τη διαλύσει.
- Μια μέτρια, απλώς τη σέρνει ως τις επόμενες εκλογές.
Αλλά και η αντιπολίτευση επηρεάζει σχεδόν εξ ίσου το κλίμα.
- Αντίθετα με τα Aμοιβαία Kεφάλαια, οι προηγούμενες επιδόσεις των κομμάτων προδιαγράφουν τις μελλοντικές.
Σε ομιλία με τίτλο «Γιατί τόσο πολλοί ανίκανοι γίνονται ηγέτες;» ο ψυχολόγος Tomas Chamorro-Premuzic ειδοποιεί:
- «Αντί να γοητευόμαστε από ανθρώπους με αυτοπεποίθηση, ναρκισσιστές και χαρισματικούς, θα πρέπει να προάγουμε τους ανθρώπους στην ηγεσία λόγω της ικανότητας, της ταπεινοφροσύνης και της ακεραιότητάς τους.»
Πιο γλαφυρά το λέει ο Warren Buffet:
- «Όταν προσλαμβάνουμε ανθρώπους, αναζητούμε τρεις ιδιότητες: ακεραιότητα, εξυπνάδα και ενέργεια. Αλλά αν δεν έχουν το πρώτο, την ακεραιότητα, τα άλλα δύο θα σε σκοτώσουν. Γιατί αν προσλαμβάνετε κάποιον χωρίς ακεραιότητα, θέλετε πολύ να είναι χαζός και τεμπέλης. Εννοώ, το τελευταίο πράγμα στον κόσμο που θέλετε για αυτόν είναι να είναι έξυπνος και ενεργητικός.»
Οι καθηγητές στο MIT και στο Harvard, Acemoglu και Robinson, στο βιβλίο «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» (2012), επισημαίνουν την τεράστια οργανωτική διαφορά ανάμεσα σε κοινωνίες που προοδεύουν, με θεσμούς ανοιχτούς σε όλους (inclusive) και σε κοινωνίες που φθίνουν, με θεσμούς κλειστούς, που απομυζούν ό,τι και απ’ όποιους μπορούν (extractive). Όμως, ούτε οι κυβερνήτες μας ούτε η Τρόικα επιζήτησαν το ανοιχτό μοντέλο της προόδου.
Η Τρόικα έδωσε στην Ελλάδα ένα «μεγάλο ψάρι».
Ωστόσο, αντίθετα με το σοφό γνωμικό, όχι μόνο δεν «έμαθαν στους Έλληνες πώς να ψαρεύουν», αλλά και έδιωξαν από τη χώρα τους ικανότερους Έλληνες «ψαράδες» (πάνω από μισό εκατομμύριο καλά εκπαιδευμένους επαγγελματίες) και ξεπούλησαν τα καλύτερα ελληνικά «αλιευτικά σκάφη» (εκμεταλλεύσιμη δημόσια περιουσία).
Πώς λοιπόν αυτή η χώρα θα ξεπληρώσει το χρέος της;
Μάλλον όπως και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ τα χρέη των τραπεζικών δανείων τους, που από 279 και 254 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα το 2018 έφτασαν 381 και 356 εκατ.€ το 2021, αυξάνοντας την τελευταία χρονιά κατά 38 εκατ. το κάθε χρέος.
Το δημόσιο χρέος, που ήταν 183,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2004 και 299,5 δισ.€ στο τέλος του 2009, συνέχισε να διογκώνεται, υπό διεθνή επιτήρηση και μη.
Στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους, η ανά τρίμηνο καταγραφή του Χρέους Κεντρικής Διοίκησης αρχίζει το Γ’2016 με 323,7 δισ.€, είναι 353,9 στην αλλαγή κυβέρνησης το Γ’2019 και 394,5 το Α’2022 (τελευταίο διαθέσιμο).
Αλλά οι ξένες τράπεζες δεν κινδυνεύουν πια από το ελληνικό χρέος ενώ κάθε υπερχρεωμένος εύκολα χειραγωγείται και εκβιάζεται.
Ο Warren Buffet απέδειξε ότι ηθική, ανοικτή και συνετή διαχείριση φέρνει τα καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα.
Ας το έχουμε και αυτό στο νου μας, όταν έρθει η ώρα της κάλπης.
{* Ο δρ. Διονύσης Ρ. Ρηγόπουλος είναι μηχανικός με ειδίκευση στην υπολογιστική μοντελοποίηση, πρώην Επιθεωρητής-Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης [2009-2018]}
