του Νίκου Κωτσικόπουλου
Ένα δισ. ευρώ περισσότερα δάνεια σε επιχειρήσεις και τον ιδιωτικό τομέα, έδωσαν οι ελληνικές τράπεζες το Μάρτιο σε σχέση με το Φεβρουάριο φέτος, με την καθαρή χρηματοδότησή τους να αυξάνεται σε 1,18 δισ. ευρώ από μόλις 150 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο.
Ωστόσο οι ελληνικές τράπεζες βλέπουν τη ζήτηση να μειώνεται όχι μόνον από τα νοικοκυριά αλλά και από τις επιχειρήσεις ειδικά για βραχυπρόθεσμα δάνεια εξ’ αιτίας των υψηλών επιτοκίων και επίσης να μειώνεται για δάνεια ΜμΕ.
Οι ελληνικές τράπεζες, παρακολουθούν την τάση στην Ευρώπη, αλλά το μέγεθος της σύσφιξης και πτώσης δανεισμού στη χώρα είναι πολύ μικρότερο. Στην Ευρώπη η καθίζηση στη χρηματοδότηση είναι τρομακτική και η πρόβλεψη για το επόμενο τρίμηνο ιδιαίτερα απαισιόδοξη.
Η ευρωπαϊκή πτώση ζήτησης, περνάει σε όλο το φάσμα δανεισμού και ρευστότητας, με μειωμένα πιστωτικά όρια στις επιχειρήσεις μείωση δανείων για κεφάλαια κίνησης και κυρίως μείωση δανείων για πάγιες επενδύσεις!
Στην Ευρώπη, η πτώση στη ζήτηση που ήταν μεγαλύτερη από όσο αναμενόταν, αφορά όχι μόνον τα στεγαστικά δάνεια (η ζήτηση έπεσε 74% στο πρώτο τρίμηνο), αλλά και στα επιχειρηματικά δάνεια όπου η ζήτηση για δανεισμό υποχώρησε κατά 12%.
Το αποτέλεσμα είναι 150 ευρωπαϊκές τράπεζες που πήραν μέρος στην έρευνα της ΕΚΤ για το δανεισμό στην Ευρώπη, να προβλέπουν για το επόμενο τρίμηνο:
-Πτώση δανεισμού 72% στα στεγαστικά δάνεια
-Πτώση δανεισμού κατά 38% στις επιχειρήσεις
Διαφορετική εικόνα ελληνικών και ευρωπαϊκών τραπεζών
Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν «σφίξει» 27% περισσότερο τα κριτήρια με τα οποία χορηγούν δάνεια και προβλέπουν σφίξιμο 27% και για το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς, σε αντίθεση με τις ελληνικές τράπεζες που μάλιστα χαλάρωσαν ελαφρά τα κριτήρια για τα στεγαστικά δάνεια και διατηρούν τα ίδια κριτήρια δανεισμού όπως δείχνει η αντίστοιχη έρευνα της ΤτΕ.
Με τα προγράμματα για τη στέγη όπως το «Σπίτι μου» τα στεγαστικά προβλέπεται ότι θα κινηθούν σχετικά στην Ελλάδα στο δεύτερο τρίμηνο, αλλά οι τράπεζες και στη χώρα μας προβλέπουν λιγότερα βραχυπρόθεσμα επιχειρηματικά δάνεια και πτώση της ζήτησης για δάνεια σε ΜμΕ.
Η αιτία παντού και στην Ελλάδα, είναι ασφαλώς τα αυξημένα επιτόκια, όπως άλλωστε ισχύει και για την Ευρώπη συνολικά. Ωστόσο υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της ελληνικής οικονομίας και της φάσης στην οποία αυτή βρίσκεται σε σχέση με το εξωτερικό. Υπενθυμίζεται:
-Τα ακίνητα είναι υποτιμημένα στην Ελλάδα και επανέκτησαν μέρος μόνον της αξίας τους μετά από 15 χρόνια πτώσης και καθίζησης.
-Αντίθετα στο εξωτερικό τα ακίνητα είχαν υποχωρήσει συγκυριακά πολύ λιγότερο και με την χαλάρωση των επιτοκίων και της ρευστότητας από τις Κεντρικές Τράπεζες δόθηκαν πολλά δάνεια, ενώ οι τιμές των ακινήτων φούσκωσαν αρκετά φοβίζοντας τις Κεντρικές Τράπεζες.
-Τα κριτήρια χορήγησης δανείων στην Ελλάδα ήταν εξαρχής αυστηρά λόγω των κόκκινων δανείων που οι τράπεζες είχαν στόχο να μειώσουν, ενώ οι ξένες τράπεζες μη έχοντας προβλήματα «ανοίχτηκαν» και τώρα αντιμετωπίζουν πολλά δάνεια που έχουν μπει στον «προθάλαμο των επίφοβων δανείων». Μέρος αυτών μπορεί να «κοκκινήσει» καθώς η ΕΚΤ εξακολουθεί να πορεύεται προς νέα αύξηση επιτοκίων πιθανόν 0,25% και δεν αναμένεται μείωση επιτοκίων και χαλάρωση γρήγορα. Αυτά όμως εξηγούν τη μεγάλη πτώση των στεγαστικών δανείων πανευρωπαϊκά.
Που δόθηκαν περισσότερα δάνεια το Μάρτιο στην Ελλάδα
Οι αυξημένες καθαρές ροές αφορούν τα πιστωτικά υπόλοιπα και συνεπώς η «καθαρή χρηματοδότηση» αφορά τα νέα δάνεια μείον τις εξοφλήσεις δανείων.
Αν και η καθαρή χρηματοδότηση στη χώρα μας για τις επιχειρήσεις και τον ιδιωτικό τομέα ευρύτερα αυξήθηκε το Μάρτιο (1,17 δις. καθαρά νέα δάνεια έναντι 27 εκατ. ευρώ καθαρών δανείων το Φεβρουάριο στον ιδιωτικό τομέα), οι ελεύθεροι επαγγελματίες δυσκολεύονται περισσότερο με το δανεισμό τους. Και για αυτούς όμως συνολικά, τα πράγματα βελτιώθηκαν το Μάρτιο καθώς πήραν 60 εκατ. ευρώ περισσότερα δάνεια, το μήνα αυτό.
Έτσι σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η ροή της καθαρής χρηματοδότησης για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις που ήταν αρνητική κατά 21 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο (εξοφλήσεις μεγαλύτερες από το νέο δανεισμό), το Μάρτιο η καθαρή ροή του δανεισμού μετατράπηκε σε θετική κατά 60 εκατ. ευρώ. Ο ρυθμός του δανεισμού τους σε ετήσια βάση παραμένει αρνητικός στο -1,2% από -2% τον προηγούμενο μήνα.
Αντίθετα αυξήθηκαν οι καταθέσεις το Μάρτιο, με τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα να αυξάνονται κατά 2,318 δισ. ευρώ, έναντι μείωσης 1,45 δισ. ευρώ το Φεβρουάριο.
Η συνολική εικόνα δίνει αύξηση του καθαρού δανεισμού 1,6 δισ. ευρώ για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα το Μάρτιο έναντι αρνητικής ροής (εξοφλήσεων) 580 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο.
Τα κριτήρια χορήγησης στην Ελλάδα δεν αλλάζουν και αναμένεται να παραμείνουν τα ίδια.
