Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Μία τρομακτική ταυτόχρονη ζημιά (ή σαμποτάζ) στους αγωγούς αερίου Nord Stream 1 και 2 σε τρία διαφορετικά σημεία ταυτόχρονα, έχει προκαλέσει μεγάλη επικίνδυνη διαρροή αερίου στη Βαλτική κι ενδέχεται να έχει θέσει εκτός λειτουργίας για όλο το χειμώνα και τους δύο αγωγούς ή ακόμα και να τους έχει καταστρέψει εντελώς…
Να σημειωθεί ότι κανείς από τους δύο αγωγούς δεν παραδίδει αέριο αυτή την περίοδο. Ο Nord Stream 2 δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ και ο Nord Stream 1 είχε σταματήσει από μέρες με τη Gazprom να επικαλείται βλάβες. Η πληρότητα στους ευρωπαϊκούς αποθηκευτικούς χώρους έχει φθάσει το 90% και αυτή ήταν η αιτία πτώσης της τιμής του ρωσικού αερίου τελευταία, παρά τη διακοπή των ροών από το Nord Stream 1.
Στο μεταξύ, για σαμποτάζ, μιλούν ευθέως οι Γερμανοί, καθώς έχουν εντοπισθεί ταυτόχρονα τρεις διαφορετικές μεγάλες διαρροές αερίου (που λόγω μεγέθους είναι αδύνατον να οφείλονται σε μικρές ρωγμές με το αέριο να κατακλύζει μεγάλες επιφάνειες στη θάλασσα), ενώ οι σεισμογράφοι της Σουηδίας και της Δανίας έχουν καταγράψει στις περιοχές των διαρροών, δραστηριότητα που ενδέχεται να οφείλεται σε εκρήξεις. Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν, άφησε επίσης να εννοηθεί ότι πρόκειται για σαμποτάζ.
Μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή
Αναλυτές θεωρούν πιθανή αυτή την εκδοχή, καθώς διαπιστώθηκαν πολύ μεγάλες ζημιές. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος αφού το φυσικό αέριο είναι ιδιαίτερα πτητικό και εύφλεκτο, ενώ καθώς αποτελείται κυρίως από μεθάνιο, εκλύει μεγάλη θερμότητα που είναι απειλή για το όζον.
Σύμφωνα με τους αναλυτές του Eurasia Group, διαρροές αυτού του μεγέθους μπορούν να αποτελέσουν σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και για το περιβάλλον στην περιοχή, ενώ ενδεχομένως να σημαίνουν και το οριστικό κλείσιμο και των δύο γραμμών. Σε κάθε περίπτωση, οι δύο αγωγοί δεν πρόκειται να μεταφέρουν ρωσικό αέριο στην Ευρώπη φέτος τον χειμώνα, υποστηρίζουν.
Όπως ανακοίνωσε ο διαχειριστής του Nord Stream, οι αγωγοί φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2 που συνδέουν τη Ρωσία με τη Γερμανία και την Ε.Ε. μέσω της Βαλτικής Θάλασσας έχουν υποστεί «άνευ προηγουμένου» ζημιές λόγω τριών διαπιστωμένων διαρροών. Η ανακοίνωση αναφέρει, ότι είναι αδύνατον να εκτιμηθεί πότε θα μπορούσε να καταστεί λειτουργικό το σύστημα δικτύου φυσικού αερίου
Οι αρχές της Δανίας και της Σουηδίας απαγόρευσαν την διέλευση πλοίων στην περιοχή των διαρροών, ενώ η η Δανία αύξησε το επίπεδο συναγερμού για την ασφάλεια της ενέργειας και του φυσικού αερίου στη χώρας.
Οι αρχές σε Γερμανία και Δανία δήλωσαν ότι η αιτία των διαρροών είναι άγνωστη. Ωστόσο, μη προγραμματισμένες διαρροές σε υποθαλάσσιους αγωγούς και μάλιστα αυτού του μεγέθους, είναι σπάνιες. Η Eurasia Group επικαλείται αρκετές πηγές της Ε.Ε. που χαρακτηρίζουν πιθανή τη δολιοφθορά.
Οι Nord Stream 1 και 2 αποτελούνται από περίπου 100.000 χαλύβδινους σωλήνες καλυμμένους με 24 μετρικούς τόνους σκυροδέματος, που έχουν τοποθετηθεί στον πυθμένα της θάλασσας. Η Βαλτική είναι αβαθής θάλασσα με μέγιστο βάθος τα 60 μέτρα. Οι αγωγοί έχουν διάμετρο 1 μέτρο και πάχος τοιχώματος των σωλήνων μεταξύ 2,8 και 3,4 εκατοστών.
Οι αγωγοί δεν παρέδιδαν αέριο
Κανένας από τους δύο αγωγούς δεν παραδίδει αέριο και δεν παρέδιδαν όταν έγιναν οι ζημιές τη στιγμή των διαρροών. Όμως και οι δύο γραμμές παρέμεναν υπό πίεση και περιείχαν «τεχνικό αέριο», καθώς η καθεμία μπορεί να μεταφέρει ποσότητες περίπου 165 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα, το οποίο εκτιμήθηκε ότι μπορεί να διαρρεύσει και να εξαντληθεί τουλάχιστον μετά από μία εβδομάδα, σύμφωνα με τις αρχές της Δανίας.
Σημειώνεται, ότι ο Nord Stream 2 ολοκληρώθηκε πέρυσι, αλλά δεν πήρε άδεια εμπορικής λειτουργίας. Ο Nord Stream 1 είναι πιστοποιημένος για λειτουργία στην Ε.Ε. όμως η Ρωσία σταμάτησε να πραγματοποιεί πωλήσεις φυσικού αερίου μέσω του αγωγού στις αρχές Σεπτεμβρίου, με τη Μόσχα να επικαλείται ελλείψεις σε βασικά εξαρτήματα στους σταθμούς συμπίεσης, λόγω των κυρώσεων της Δύσης.
Αχρηστεύτηκαν οι αγωγοί;
Οι μεγάλες υποθαλάσσιες διαρροές μπορεί να τερματίσουν τις παραδόσεις αερίου για φέτος το χειμώνα, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας, σύμφωνα με την Eurasia. Ανάλογα με το μέγεθος της ζημιάς, οι διαρροές θα μπορούσαν να σημαίνουν ακόμη και το μόνιμο κλείσιμο και των δύο γραμμών.
Παρά τις διαρροές, η ασφάλεια εφοδιασμού της Ε.Ε. δεν επηρεάζεται, εξηγεί η Eurasia, καθώς καμία από τις δύο γραμμές δεν παρέδιδε φυσικό αέριο. Άλλωστε, οι αποθήκες της Βορειοδυτικής Ευρώπης έχουν γεμίσει στο 90%.
Οι διαρροές συνέπεσαν με την έναρξη του αγωγού της Βαλτικής, ο οποίος θα μεταφέρει νορβηγικό φυσικό αέριο στην Πολωνία. Ο αγωγός επρόκειτο αρχικά να παραδίδει 2-3 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ετησίως και να φτάσει στα 10 bcm έως το 2023, αλλά οι εργασίες έχουν προχωρήσει καλά και οι διαχειριστές υπολογίζουν ότι θα φτάσουν στην πλήρη δυναμικότητα του αγωγού μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
