του Νίκου Κωτσικόπουλου
Μειώθηκε στην Ευρώπη ο τραπεζικός δανεισμός -μόχλευση των επιχειρήσεων (μετρούμενη ως ο λόγος του χρέους προς τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία τόσο σε τιμές αγοράς όσο και σε λογιστικές αξίες) σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ESRB) στο τέλος Ιουνίου, το οποίο εκτιμά ότι ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ βρίσκεται σε καλή θέση για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις.
Παρόλα αυτά όπως είθισται σε αυτές τις εκθέσεις το report καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι κίνδυνοι χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ΕΕ παραμένουν σοβαροί. Το Γενικό Συμβούλιο σημειώνει ότι «ο κύκλος των ακινήτων έχει φτάσει σε σημείο καμπής σε αρκετές χώρες της ΕΕ ή ακόμη και έχει ήδη περάσει», (υπονοώντας ότι έχουμε φτάσει στην κορύφωση των τιμών για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπου ως γνωστόν δόθηκαν πολλά στεγαστικά δάνεια και δάνεια για ακίνητα γενικώς και οι τιμές οδηγήθηκαν υψηλά στη Βόρεια Ευρώπη).
Ενδιαφέρον έχουν εδώ τα στοιχεία για τις τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης και όσον αφορά τις τιμές οικιστικών ακινήτων και την πιθανότητα υπερτίμησής τους όπου η Ελλάδα και η Κύπρος είναι από τις πλέον σωστά αποτιμημένες, με πλέον υποτιμημένη της Ρουμανία και πλέον υπερτιμημένες τις χώρες της Βαλτικής.
Αξιοσημείωτα είναι επίσης για την Ελλάδα και την Κύπρο που έχουν τράπεζες με τις τα λιγότερα δάνεια σε σχέση με τις καταθέσεις. Είναι αυτές με τα λιγότερα δάνεια στην Ευρώπη.
Επίσης οι ελληνικές τράπεζες είναι αυτές με το μεγάλο μέρος της χρηματοδότησής τους να προέρχεται από κεφάλαια της ΕΚΤ. Έχει υποχωρήσει περίπου στο μισό από πέρυσι αλλά παραμένει και τον Απρίλιο το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη. Αυτό έχει να κάνει προφανώς με τα υπόλοιπα των TLTRO που δεν έχουν εξοφληθεί ακόμα πλήρως.
Να σημειωθεί τέλος ότι συγκριτικά με τις ευρωπαϊκές τράπεζες οι ελληνικές τράπεζες έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό ανόδου σε δανεισμό επιχειρήσεων, αφού άλλωστε ο δανεισμός των νοικοκυριών υποχωρεί διαρκώς.
Οι μελλοντικοί κίνδυνοι
Στο μέλλον, αναφέρει η έκθεση, «ο μειωμένος αριθμός συναλλαγών και οι δείκτες της πιστωτικής αγοράς υποδηλώνουν ότι η διόρθωση στις αγορές ακινήτων κατοικιών είναι πιθανό να γίνει ευρύτερη».
Σημειώνει ακόμα ότι «στην αγορά εμπορικών ακινήτων, οι επενδύσεις συνέχισαν να μειώνονται εν μέσω επιδείνωσης του επιχειρηματικού κλίματος, αρνητικών προοπτικών κερδοφορίας, αύξησης του κόστους χρηματοδότησης και αυστηρότερων πιστωτικών προτύπων».
Που βλέπει ο ESRB μελλοντικούς κινδύνους και προειδοποιεί; Στους εξής τομείς που μπορούν να επηρεάσουν τον τραπεζικό κλάδο:
(i) Στο αδύναμο μακροοικονομικό περιβάλλον που μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού,
(ii) Στην αύξηση του κόστους χρηματοδότησης των τραπεζών που θα μειώσει τα καθαρά έσοδα από τόκους και
(iii) Στη μείωση της ζήτησης πιστώσεων που είναι πιθανό να περιορίσει τον όγκο δανεισμού.
Το Συμβούλιο συζήτησε επίσης τους κινδύνους και τις ευπάθειες που σχετίζονται με επενδυτικά κεφάλαια που επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία τα οποία είτε είναι εγγενώς μη ρευστοποιήσιμα είτε ενδέχεται να καταστούν μη ρευστοποιήσιμα σε περιόδους πίεσης, ιδίως σε εταιρικά χρέη και ακίνητα. Όπως προκύπτει αναμένονται αυστηρότερες οδηγίες για τα επενδυτικά κεφάλαια.
