Σάλο προκαλούν οι διαρροές των λεγόμενων FinCEN Files, μυστικών εγγράφων από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ που τέθηκαν στη διάθεση του δικτύου BuzzFeed News και δημοσιοποιήθηκαν από την Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists).
Tα εμπιστευτικά έγγραφα προέρχονται από το Δίκτυο Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος των ΗΠΑ (Financial Criminal Enforcement Network ή FinCEN), το οποίο αποτελεί ρυθμιστική αρχή του αμερικανικού υπoυργείου Οικονομικών και παρέχει πληροφορίες για ύποπτες χρηματικές συναλλαγές.
Τα επίμαχα έγγραφα είναι αποκαλυπτικά για αμφιλεγόμενες συναλλαγές διεθνών τραπεζικών κολοσσών, όπως η Deutsche Bank, η JP Morgan, η Βarclays ή η ΗCBC.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, μεταξύ αυτών βρίσκονται και τουρκικές εταιρείες και τράπεζες. Αυτή όμως που ξεχωρίζει στα απόρρητα έγγραφα είναι μια: η Aktif Yatirim Bankasi ή Αktif Bank, η οποία φαίρεται να έχει διαπράξει ξέπλυμα χρήματος σε μεγάλη κλίμακα για λογαριασμό ενός ευρύτατου δικτύου πελατών. Η Αktif Bank είναι μέρος της Calik Holding, ενός από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους στην Τουρκία, στον οποίο ανήκουν περισσότερες από 30 εταιρείες. H Calik, με τη σειρά της, έχει στενούς δεσμούς με την τουρκική κυβέρνηση. Μια σειρά «ύποπτων δοσοληψιών», όπως προκύπτει από τα FinCEN Fines, σχετίζονται με την την Calik Holding, την περίοδο που διευθύνων σύμβουλός της ήταν ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρός του Ερντογάν, ο οποίος είναι ο νυν υπουργός Οικονομίας.
Μετά τα Panama και τα Paradise Papers, τα FinCEN Files
Περίπου 400 δημοσιογράφοι από 88 χώρες συμμετείχαν επί 16 μήνες στις έρευνες των εγγράφων FinCEN. Τα αποτελέσματα ήταν σοκαριστικά: μια άνευ προηγουμένου παρακολούθηση των σκοτεινών διαδρομών των διεθνών χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Η έρευνα του ICIJ δείχνει ότι με τη βοήθεια της Aktif Bank, ξεπλύθηκε μαύρο χρήμα, το οποίο στη συνέχεια διευθετήθηκε στην αγορά. Σύμφωνα με τα αρχεία FinCEN, η Aktif Bank φέρεται να έχει μεσολαβήσει για ύποπτες συναλλαγές αξίας περίπου 91,6 εκατ. δολαρίων (77,3 εκατομ. ευρώ) μέσω συνεργατών της στις ΗΠΑ.
Επιπλέον τα επίμαχα έγγραφα ρίχνουν φως σε ένα αμφιλεγόμενο δίκτυο πελατών της τουρκικής τράπεζας, συμπεριλαμβανομένων παρόχων πορνογραφικού υλικού αλλά και ομίλου που φέρεται να είχε παράνομες επιχειρηματικές σχέσεις με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Φυσικά το όνομα που τράβηξε αρχικά τα βλέμματα όλων, ήταν η Wirecard Bank AG, ο γερμανικός πάροχος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, που εμπλέκεται σε σκάνδαλο απάτης πολλών εκατομμυρίων δολαρίων και η φαίνεται να είναι ένας εκ των πελατών της Αktif, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής τράπεζας BNY Mellon. Η τελευταία θεώρησε τις συναλλαγές της Wirecard «υψηλού κινδύνου» και πάγωσε τους λογαριασμούς της. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Aktif να βοηθήσει τη Wirecard, η οποία μετέφερε χρήματα της Wirecard μέσω μυστικού λογαριασμού. Σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα, η Wirecard πραγματοποίησε έως και 12 «ύποπτες συναλλαγές» αξίας άνω των 110.000 δολαρίων μέσω του επίμαχου λογαριασμού της Aktif μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου του 2014. Η Wirecard με τον τρόπο αυτό διεξήγαγε πολλές συναλλαγές για πελάτες από τους κλάδους της πορνογραφίας και των τυχερών παιχνιδιών.
Πολλοί δρόμοι οδηγούν… στο Αφγανιστάν
Εξίσου ανησυχητικό φαίνεται και το πελατολόγιο της Aktif στο Αφγανιστάν. Μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 2014, η Aktif βρέθηκε πίσω από 561 ύποπτες μεταφορές χρημάτων αξίας 35,3 εκατομμυρίων δολαρίων από λογαριασμούς στο Αφγανιστάν. Χωρίς καθόλου δημόσιες πληροφορίες για τις επίμαχες εταιρείες ή τις δραστηριότητές τους, γεγονός που υποδηλώνει νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Όμως ο κατάλογος των αμφιλεγόμενων Αφγανών πελατών της Aktif δεν τελειώνει εκεί. Η Νew Kabul Bank- μια τράπεζα που ενεπλάκη σε πολύκροτο σκάνδαλο διαφθοράς το 2010- διατηρεί επίσης λογαριασμό στην Αktif. Και πάλι η αμερικανική BNY Mellon «σημείωσε» αρκετές συναλλαγές της New Kabul Bank που διενεργήθηκαν μέσω της Aktif ως «ύποπτες».
Επιπλέον η Bank of America (BoA) φαίνεται να είχε υποβάλει επίσης έκθεση στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με την εμπλοκή της Aktif σε παράνομες δραστηριότητες στο Αφγανιστάν. Σε αυτήν την περίπτωση, πρόκειται για υπέρογκες συναλλαγές για λογαριασμό της αφγανικής εταιρείας Watan Oil and Gas. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Watan Oil and Gas έχει κατηγορηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για διαρκείς σχέσεις με τους Ταλιμπάν. Μάλιστα μετά από έρευνες της αμερικανικής κυβέρνησης, η επίμαχη εταιρεία συμπεριλήφθηκε στη «μαύρη λίστα» της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Οι έρευνες τότε αποκάλυψαν ότι θυγατρική της Watan είχε χορηγήσει στους Ταλιμπάν αρκετά εκατομμύρια δολάρια με αντάλλαγμα την ασφάλεια διέλευσης των φορτηγών της. Όλα αυτά συνέβησαν σε μια εποχή που τα αμερικανικά στρατεύματα εξακολουθούσαν να πολεμούν ενεργά τους Ταλιμπάν.
Η Αktif διαψεύδει τις υπόνοιες για ξέπλυμα μαύρου χρήματος
Από την πλευρά της η Aktif σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι δεν σκοπεύει να σχολιάσει άμεσα τα FinCEN Files και ότι τα στοιχεία που ήρθαν στο φως δεν αποτελούν πειστήριο ότι οι εκάστοτε συναλλαγές ήταν απαγορευμένες ή παράνομες. Η τράπεζα επεσήμανε ότι λειτουργεί σύμφωνα με τις οδηγίες του τουρκικού κράτους για την πάταξη του οικονομικού εγκλήματος. Επιπλέον, η Aktif αναφέρει ότι οφείλει να γνωρίζει ακριβώς ποιοι είναι οι πελάτες της και αν έχουν βρεθεί ποτέ σε εθνικούς ή διεθνείς καταλόγους κυρώσεων, ή εάν, για παράδειγμα, άλλα συνεργαζόμενα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είχαν εμπλακεί ποτέ σε νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Αναφέρει επίσης ότι υποβάλλεται σε ετήσιους ελέχους και ότι δεν πραγματοποιεί συναλλαγές με σκοπό τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Τέλος σημειώνει ότι οι βασικές αξίες τις οποίες πρεσβεύει, απαγορεύουν τη συνεργασία με τη βιομηχανία πορνογραφίας ή τυχερών παιχνιδιών.
