ΑΦΙΕΡΩΜΑ, ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ-ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
του Βάιου Κρόκου
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο ενεργειακός μετασχηματισμός της χώρας, σύμφωνα με τις κοινοτικές δεσμεύσεις, τις ανάγκες κοινωνίας και οικονομίας, και σε συνδυασμό με τις τελευταίες κινήσεις βασικών «παικτών» και εναλλακτικών παρόχων στον τομέα του ηλεκτρισμού, του φυσικού αερίου και άλλων μορφών ενέργειας.
Η χώρα καλείται να εκπληρώσει εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους με μια σειρά μεταρρυθμίσεων με επίκεντρο τους τομείς της απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, της επέκτασης και ενίσχυσης των εγχώριων και διακρατικών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου, της ανεξαρτητοποίησης και του διαχωρισμού της παραγωγής από την προμήθεια, και της ελεύθερης επιλογής προμηθευτή.
Το 2020 κρίνεται, κατά πολλούς, ως μια χρονιά-ορόσημο, καθώς η κυβέρνηση καλείται να «τρέξει», μεταξύ άλλων, κρίσιμες αποκρατικοποιήσεις. Στο επίκεντρο των δράσεων του Υπουργείου Ενέργειας το πρώτο δίμηνο του έτους βρέθηκαν ΔΕΠΑ, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΛΑΡΚΟ, ενώ για το σύνολο του 2020 υπολογίζονται και σημαντικές επενδύσεις, που υπερβαίνουν τα 14 δισ. ευρώ σε φυσικό αέριο, ΑΠΕ και ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
Κεντρικός πυλώνας, φυσικά, του ενεργειακού μετασχηματισμού της χώρας αποτελεί η ΔΕΗ, η οποία καλείται να εκσυγχρονίσει τις υπηρεσίες της, να δώσει έμφαση στην εταιρική διακυβέρνηση, να μειώσει την εξάρτησή της από τον λιγνίτη με νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ και υβριδικά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής.
Η μείωση του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ, οι παραπάνω εξελίξεις και το υπό διαμόρφωση νέο ενεργειακό τοπίο φέρνουν ισχυρές ανακατατάξεις στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου…
Προϊόντα & υπηρεσίες με ολιστική προσέγγιση για τον καταναλωτή
Για μεγάλες αλλαγές στο τοπίο της ενέργειας όσον αφορά τη λιανική αγορά κάνουν λόγο ειδικοί του κλάδου. Στο προσκήνιο έρχονται προϊόντα και υπηρεσίες που θα βασίζονται σε μια ολιστική προσέγγιση για την ικανοποίηση των πελατών και δεν θα βασίζονται σε απλές πολιτικές προσφορών. Τόσο η ΔΕΗ όσο και οι υπόλοιπο πάροχοι στοχεύουν στην επιβράβευση των συνεπών καταναλωτών, οι οποίοι όμως θα δεσμεύονται από συμβόλαια ορισμένου χρόνου, όπως στην κινητή τηλεφωνία.
Συγκεκριμένα, οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών, καλύπτοντας τις ανάγκες για ένα «έξυπνο» σπίτι: Από μικρές ανακαινίσεις, συνέργειες με άλλους επαγγελματίες (π.χ. ηλεκτρολόγους), συντήρηση καυστήρα, αλλαγή μετρητών, ασφάλιση οικιακών συσκευών (περιεχομένου) και παροχή άλλων τεχνολογικών εφαρμογών, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης και τη Μ. Βρετανία.
Στο «παιχνίδι» και η ηλεκτροκίνηση
Μια σειρά κινήτρων, όπως επιδοτήσεις αγοράς, φοροαπαλλαγές, εκπτώσεις στα διόδια και ελεύθερη στάθμευση σε επιλεγμένα σημεία στο κέντρο των πόλεων έρχεται με την ηλεκτροκίνηση, ένα πρότζεκτ που στην Ελλάδα παραμένει ακόμα σε εμβρυακό στάδιο.
Το 2020 κρίνεται, κατά πολλούς, ως μια χρονιά-ορόσημο, καθώς η κυβέρνηση καλείται να «τρέξει», μεταξύ άλλων, κρίσιμες αποκρατικοποιήσεις
Ανάλογα με το πόσο «γενναία» θα είναι τα κίνητρα, θα ανοίξουν βηματισμό και οι ταξινομήσεις νέων ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Η ΔΕΗ έχει δεσμευθεί ότι μέσα στην επόμενη διετία-τριετία θα αναπτύξει πανελλαδικά τους πρώτους 1.000 σταθμούς φόρτισης.
Σε «θέση μάχης» οι εταιρείες στην αγορά
Μπροστά σε αυτό το κύμα των μεγάλων αλλαγών που συντελούνται, οι εταιρείες καταλαμβάνουν «θέσεις μάχης» για την «επόμενη μέρα» στον κλάδο. Για την ώρα, στις βασικές τους υπηρεσίες:
- Με αυξημένες χρεώσεις στα τιμολόγια από 1 Σεπτεμβρίου 2019, η ΔΕΗ προσφέρει Οικιακό Τιμολόγιο (με πάγιο) και Οικιακό Νυχτερινό Τιμολόγιο. Παράλληλα, η ΔΕΗ μείωσε την έκπτωση για συνέπεια πληρωμών στο 5%, ενώ έκπτωση 1 ευρώ στον λογαριασμό προσφέρει η επιλογή του ηλεκτρονικού τιμολογίου.
- Καλύπτοντας μερίδιο άνω του 10% της εγχώριας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η Protergia είναι ο τομέας ενέργειας της MYTLINEOS, του μεγαλύτερου ιδιώτη παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, με ενεργειακό χαρτοφυλάκιο δυναμικότητας 1.200 MW θερμικών μονάδων και 200 MW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η MYTILINEOS, μέσω της Protergia, δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προσφέροντας σύγχρονες και αξιόπιστες υπηρεσίες και συνδυαστικά προϊόντα ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, με περισσότερες από 170.000 παροχές σε ολόκληρη τη χώρα. «Τρέχει» διαφορετικά προγράμματα οικιακής χρήσης για ηλεκτρική ενέργεια (Protergia Genius, Οικιακό, Οικιακό Ν, Οικιακό Benefit, e-Protergia οικιακό, Οικιακό-εξοχικό), όπως και υπηρεσίες για φυσικό αέριο (αυτόνομη-κοινόχρηστη χρήση).
- Τον εμπλουτισμό νέων πελατών επιδιώκει η αναπτυσσόμενη NRG, έχοντας ήδη ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο, που περιλαμβάνει μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και οικιακούς πελάτες. Με βασικό μέτοχο, πλέον, την οικογένεια της Motor Oil, η NRG διαμορφώνει καινούργιες, διαφοροποιημένες λύσεις στο νέο τοπίο της αγοράς ενέργειας. Η NRG προσφέρει τα προγράμματα BASIC (χωρίς νυχτερινό τιμολόγιο και πάγιο), BASIC N (με νυχτερινό τιμολόγιο και πάγιο), Electricity 4U (εξαιρετικά χαμηλή χρέωση κιλοβατώρας για το οικιακό ρεύμα όλο το 24ωρο για 2 ολόκληρα χρόνια) και το Electricity 4ALL (25% δωρεάν ρεύμα κάθε μήνα για 2 χρόνια).
- Με ολιστική προσέγγιση και σύγχρονες λύσεις απαντά στον ανταγωνισμό η Watt & Volt, που τα τελευταία χρόνια κέρδισε μερίδια αγοράς. Με 9 χρόνια παρουσίας, 34 καταστήματα και πάνω από 125.000 πελάτες, η εταιρεία προσφέρει λύσεις για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο σε σπίτια και επιχειρήσεις. Με επίκεντρο τις τεχνολογικές εξελίξεις, η εταιρεία προσφέρει υπηρεσίες όπως το smarteverything (για τη διαχείριση όλων των αναγκών μέσω IoT), το smartenergy (πλατφόρμα για τη διαχείριση του ενεργειακού αποτυπώματος), το smartwatt (για ένα smart home) κ.ά.
- Έχοντας κληρονομήσει την εμπειρία, την τεχνογνωσία και την τεχνολογία από τις μητρικές της εταιρείες, Ελληνικά Πετρέλαια και Edison, η ELPEDISON είναι η εταιρεία ενέργειας που καταλαβαίνει την αγορά σε βάθος, προσδιορίζει όλους τους κρίσιμους παράγοντες που την επηρεάζουν και πράττει πάντα έχοντας ως στόχο το όφελος του τελικού καταναλωτή. Προσφέρει 2 σειρές προγραμμάτων: ElectricityHome-χωρίς πάγιο. Το πρόγραμμα χωρίζεται στο ημερήσιο (DAY), αν δεν έχετε μετρητή σε χρονοχρέωση, στο νυχτερινό και στο απλό (SIMPLE) με ενιαία χρέωση για ημέρα και νύχτα. Από την άλλη πλευρά, για νέους πελάτες υπάρχει η δυνατότητα εγγραφής στο «24 Ώρες Νυχτερινό Πρόγραμμα» με ιδιαίτερα χαμηλές τιμές και συμβόλαιο 24 μηνών.
- Με βασικό μέτοχο της εταιρείας τον διεθνή κατασκευαστικό όμιλο AVAX, η Volterra δραστηριοποιείται στους τομείς της παραγωγής, της εμπορίας και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Προγράμματα για ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο ή συνδυαστικά προσφέρει επίσης η Volterra. Το βασικό «μενού» για ηλεκτρική ενέργεια αποτελείται από 3 προγράμματα: Σπίτι Μου V1 (χωρίς νυχτερινό τιμολόγιο και χωρίς πάγιο), Σπίτι Μου V1 Νύχτα (με νυχτερινό τιμολόγιο ίδιο με της ΔΕΗ και χωρίς πάγιο), Τζίνι μου (με χαμηλή ενιαία χρέωση και υψηλό πάγιο συμβόλαιο 24 μηνών).
- Με τη σφραγίδα της συμμαχίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ENGIE και QPI, o καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας ΗΡΩΝ συνεχίζει να προσφέρει ποικίλες λύσεις και στο φυσικό αέριο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τον περασμένο Ιούνιο άνοιξε και το πρώτο φυσικό κατάστημα στην Αθήνα, επιδιώκοντας μια πιο πελατοκεντρική προσέγγιση, όπου προσφέρονται, πλέον, ολοκληρωμένες λύσεις smart home, αλλά και προηγμένες υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης για εταιρικούς πελάτες. Δύο είναι βασικές σειρές προγραμμάτων στην ηλεκτρική ενέργεια: Home 1 και Home 1N (χωρίς πάγιο) και Νυχτερινή Χρέωση 24/7 με πάγιο, ενιαία χαμηλή χρέωση και 24 μήνες ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου.
Μείζονος σημασίας ζητήματα απασχόλησαν το πρώτο δίμηνο του 2020 το ΥΠΕΝ, σε μια –άλλωστε– απαιτητική χρονιά για το μέλλον της αγοράς ενέργειας. Η πρόοδος που θα συντελεστεί στον τομέα των μεταρρυθμίσεων-αποκρατικοποιήσεων θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων για το μέλλον της λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, για το κόστος ενέργειας σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, αλλά και για το μέλλον εγχώριων «παικτών» που θα εμπλακούν σε εξαγορές, συγχωνεύσεις και άλλες συνεργασίες. Ειδικότερα:
Συνωστισμός «μνηστήρων» για τη ΔΕΠΑ Υποδομών
Ιδιαίτερα υψηλό είναι το ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, καθώς 9 συνολικά «μνηστήρες» υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος στις 21 Φεβρουαρίου, γεγονός που δημιουργεί προσδοκίες για σκληρό ανταγωνισμό στην επόμενη φάση της διαδικασίας και υψηλότερο τίμημα εν τέλει. Η «προίκα», άλλωστε, της εταιρείας είναι σημαντική, καθώς περιλαμβάνονται:
- Το 100% του μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρεία διαχείρισης των δικτύων διανομής φυσικού αερίου Αττικής (ΕΔΑ Αττικής), το 51% του μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρεία διαχείρισης των δικτύων διανομής φυσικού αερίου Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας (ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας) και το 100% του μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρεία διαχείρισης των δικτύων διανομής φυσικού αερίου λοιπής Ελλάδας (ΔΕΔΑ).
- Η κυριότητα της ΔΕΠΑ επί των παγίων των δικτύων διανομής.
- Το δίκτυο οπτικών ινών που ανήκει στην κυριότητα της ΔΕΠΑ.
- Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της ΔΕΠΑ αναφορικά με την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων υποδομής δικτύων διανομής, συμπεριλαμβανομένων έργων υποδομής συμπιεσμένου φυσικού αερίου ή μικρής κλίμακας Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, εξαιρουμένων των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων της εταιρείας σε διεθνή έργα, όπως δεσμεύσεις ποσοτήτων στον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) ή στο πλωτό τερματικό αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη.
Ειδικότερα, ενδιαφέρον εκδήλωσαν τα ακόλουθα 9 επενδυτικά σχήματα, γνωστά για την παρουσία τους στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα:
ANTIN INFRASTRUCTURE PARTNERS SAS: Είναι ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο, επικεντρωμένο στις επενδύσεις υποδομών, με συνολική αξία κεφαλαίων περί τα 6,6 δισ. ευρώ. Η εταιρεία έχει επενδυτική εμπειρία σε διάφορους τομείς, όπως ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, μεταφορές και κοινωνικές υποδομές.
CHINA RESOURCES GAS (HONG KONG) INVESTMENT LIMITED: Είναι ο κορυφαίος όμιλος επιχειρήσεων φυσικού αερίου στην Κίνα.
EP INVESTMENT ADVISORS: Είναι ένας διακεκριμένος ενεργειακός όμιλος στην Κεντρική Ευρώπη, ο οποίος κατέχει και εκμεταλλεύεται περιουσιακά στοιχεία στην Τσεχία, τη Σλοβακία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ουγγαρία και την Πολωνία.
FIRST STATE INVESTMENTS (European Diversified Infrastructure Fund II): Είναι διεθνής διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων, με έδρα την Αυστραλία, ο οποίος επικεντρώνεται στην παροχή μακροπρόθεσμων επενδυτικών υπηρεσιών. Η εταιρεία έχει υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 160,6 δισ. δολαρίων. Συμμετέχει, παράλληλα, στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για την εξαγορά του 30% του μετοχικού κεφαλαίου του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών.
I SQUARED CAPITAL ADVISORS (UK) LLP: Είναι διεθνής εταιρεία ανεξάρτητης διαχείρισης επενδύσεων, που εστιάζεται στην ενέργεια, τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, τις τηλεπικοινωνίες και τις μεταφορές στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία. Τα δύο παγκόσμια κεφάλαια επενδύσεων υποδομών της I Squared έχουν μέγεθος 3 δισ. και 7 δισ. δολ., αντίστοιχα.
ITALGAS SpA: Είναι ο μεγαλύτερος διανομέας φυσικού αερίου στην Ιταλία, με μερίδιο αγοράς 34% και ο τρίτος μεγαλύτερος διαχειριστής δικτύων στην Ευρώπη.
KKR (KKR Global Infrastructure Investors III LP): Είναι διεθνής εταιρεία επενδύσεων, με 206 δισ. δολ. περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση, από τα οποία 11,9 δισ. δολ. είναι επενδυμένα σε υποδομές.
MACQUARIE (MEIF 6 DI Holdings): Είναι ένας από τους 50 κορυφαίους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως που επενδύει σε υποδομές, ακίνητα, γεωργία, μετοχές, επενδύσεις σταθερού εισοδήματος, ιδιωτικές πιστώσεις, ρευστά διαθέσιμα και περιουσιακά στοιχεία πολλαπλών κλάδων.
ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ SINO-CEE FUND & SHANGHAI DAZHONG PUBLIC UTILITIES (GROUP) CO., LTD: Ιδρύθηκε το 2016. Είναι εταιρεία ιδιωτικών κεφαλαίων, που εστιάζεται στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, την ευρύτερη ευρωπαϊκή ήπειρο και άλλες γεωγραφικές περιοχές που σχετίζονται με την πρωτοβουλία “One Belt, One Road”, της οποίας στόχος είναι να αποτελέσει το μέσο σύνδεσης της Κίνας και του υπόλοιπου κόσμου.
Η ΔΕΠΑ ΑΕ είναι όμιλος εταιρειών με παρουσία στον ενεργειακό τομέα που δραστηριοποιείται στη χονδρική πώληση, προμήθεια, εμπορία και διανομή φυσικού αερίου. Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 65% της ΔΕΠΑ ΑΕ και η Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ το υπόλοιπο 35%.
Μετά τη μερική διάσπαση του κλάδου υποδομών και τη δημιουργία της εταιρείας ΔΕΠΑ Υποδομών ΑΕ, το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 65% των μετοχών αυτής και η Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ το υπόλοιπο 35%. Για τους σκοπούς της αξιοποίησης της συμμετοχής του στη ΔΕΠΑ Υποδομών ΑΕ, το ΤΑΙΠΕΔ έχει προχωρήσει στην πρόσληψη χρηματοοικονομικών και νομικών συμβούλων και συγκεκριμένα στις εταιρείες UBS Investment Bank & Τράπεζα Πειραιώς και Ποταμίτης Βεκρής Δικηγορική Εταιρεία, αντίστοιχα.
Υψηλές οι προσδοκίες και για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ
Τον Σεπτέμβριο προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ, μια διαδικασία που εκτιμάται πως θα προσελκύσει επίσης υψηλό ανταγωνισμό και τίμημα που ίσως ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ για το 49%.
Σχήματα από Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία βολιδοσκοπούν την κατάσταση για το αναπτυξιακό πρόγραμμα της εταιρείας και τη νέα γκάμα προϊόντων-υπηρεσιών: από την αντικατάσταση 7,5 εκατ. συμβατικών μετρητών σε «έξυπνους», μέχρι την ηλεκτροκίνηση και τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες 5ης γενιάς.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, ο διαγωνισμός θα προβλέπει ισχυρά δικαιώματα για τον μέτοχο μειοψηφίας. Μέχρι την προκήρυξη του διαγωνισμού θα υλοποιηθεί η νομική-λογιστική προετοιμασία που απαιτείται, δεδομένου του ότι ο ΔΕΔΔΗΕ είναι σήμερα 100% θυγατρική της ΔΕΗ, ενώ παράλληλα θα «τρέχουν» οι απαιτούμενες επενδύσεις για την εξασφάλιση της ευστάθειας του δικτύου και της ασφάλειας εφοδιασμού.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόσφατη νέα δανειακή σύμβαση 100 εκατ. ευρώ που υπογράφηκε με την ΕΤΕπ. Πρόκειται για δεύτερο μέρος συνολικού πακέτου χρηματοδότησης 255 εκατ. από την ΕΤΕπ προς τον ΔΕΔΔΗΕ. Τα πρώτα 155 εκατ. έχουν ήδη εκταμιευθεί και απορροφήθηκαν.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΤΕπ, Βέρνερ Χόγιερ, τόνισε ότι η τράπεζα παρέμεινε στη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης και θα συνεχίσει να είναι παρούσα, στην κορυφή της προσπάθειας της Κομισιόν για την υλοποίηση του Green Deal.
Σημείωσε ότι η απανθρακοποίηση της οικονομίας θα επηρεάσει πολλές περιοχές της Ευρώπης, στις οποίες οι πολίτες που επηρεάζονται δεν πρέπει να αφεθούν μόνοι. «Οι ανθρακωρύχοι στη Δυτική Μακεδονία πρέπει να βρουν νέες δουλειές» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εντείνονται οι διαδικασίες για τον ΑΔΜΗΕ
Νωρίτερα από τις διαδικασίες του ΔΕΔΔΗΕ υπολογίζεται η περαιτέρω αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με τα πλάνα του επιτελείου του Υπουργείου Ενέργειας.
Στόχος της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ είναι να μπει νέος μέτοχος ή να ενισχύσει τη μετοχική του παρουσία ο υφιστάμενος στρατηγικός επενδυτής, προκειμένου η εταιρεία να μπορεί να χρηματοδοτήσει και να υλοποιήσει το εκτεταμένο επενδυτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει, εκτός από τις εν εξελίξει ηλεκτρικές διασυνδέσεις των Κυκλάδων και της Κρήτης, τη διασύνδεση όλων των νησιών του Αιγαίου με το ηπειρωτικό σύστημα.
Επισημαίνεται, ωστόσο, πως η κινεζική State Grid κατέχει το 24% και, βάσει του συμφώνου μετόχων της προηγούμενης μερικής ιδιωτικοποίησης, η κινεζική εταιρεία έχει δικαίωμα πρώτης προτίμησης, δηλαδή έχει δικαίωμα να αποκτήσει το υπό παραχώρηση ποσοστό εφόσον κάνει προσφορά η οποία θα ικανοποιήσει το ελληνικό Δημόσιο. Σε αυτό το σημείο όμως θα ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί ελέγχου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεδομένου του ότι η κινεζική State Grid είναι εταιρεία εκτός ΕΕ.
Τον Σεπτέμβριο προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ, μια διαδικασία που εκτιμάται πως θα προσελκύσει επίσης υψηλό ανταγωνισμό.
Η διάθεση για περαιτέρω συμμετοχή είναι δεδηλωμένη από την κινεζική πλευρά, ενδιαφέρον όμως υπάρχει και από αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες που αναμένεται να προσέλθουν στον διαγωνισμό.
Σήμερα, το 51% του Διαχειριστή ανήκει στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, στην οποία μέτοχος με 51,1% είναι το ελληνικό Δημόσιο, ενώ η εταιρεία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το 25% ανήκει στη ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ (εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου) και το 24%, μετά από διαγωνισμό, πέρασε στην κινεζική State Grid International Development. Ως εκ τούτου, ενδιαφέρον θα έχει και η διαδικασία της αποκρατικοποίησης, με δεδομένο ότι το Δημόσιο δεν διαθέτει μια απευθείας συμμετοχή στην εταιρεία, αλλά μία άμεση και μία έμμεση.
Άλλη μία, τελευταία, ευκαιρία για τη ΛΑΡΚΟ
Μια τελευταία ευκαιρία πριν βάλει οριστικό λουκέτο επιχειρεί να δώσει η κυβέρνηση με νομοθετική ρύθμιση. Οι πιο πρόσφατοι αριθμοί, άλλωστε, παραμένουν άκρως επιβαρυντικοί για την εταιρεία, με βεβαρημένο παρελθόν πολλών ετών: Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δώσει το Υπουργείο Ενέργειας, η επιχείρηση οφείλει περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και στη ΔΕΗ.
Αναφορικά με την προσπάθεια διάσωσης της ΛΑΡΚΟ, η κυβέρνηση πέρασε τροπολογία από τη Βουλή, με θετική γνώμη μόνο των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος. Η τροπολογία προβλέπει εκκαθάριση εν λειτουργία, μείωση του μισθολογικού κόστους κατά 25% και περικοπές στις δαπάνες της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, το σχέδιο περιλαμβάνει:
Για το σύνολο του 2020 υπολογίζονται και σημαντικές επενδύσεις, που υπερβαίνουν τα 14 δισ. ευρώ σε φυσικό αέριο, ΑΠΕ και ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
- Εγκατάσταση, εντός του Μαρτίου, Ειδικού Διαχειριστή, ο οποίος υποχρεούται να μειώσει το μισθολογικό κόστος κατά 25% μεσοσταθμικά, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης επιδομάτων εορτών, αδείας και παραγωγής (πριμ), που προβλέπονται από οποιαδήποτε διάταξη. Διευκρινίζεται ότι οι περικοπές θα επηρεάσουν κατά κύριο λόγο τους παλαιούς και υψηλόμισθους εργαζομένους των 2.000-3.000 ευρώ και άνω, ενώ οι αποδοχές των νέων και των χαμηλόμισθων θα παραμείνουν αμετάβλητες.
- Εκταμίευση μίας –τελευταίας– κρατικής επιχορήγησης για διασφάλιση της συνέχισης λειτουργίας της εταιρείας.
- Ξεκαθάρισμα των περιουσιακών στοιχείων, προκειμένου να προκηρυχθεί διεθνής πλειοδοτικός διαγωνισμός για το σύνολο ή μέρος του ενεργητικού (εργοστάσιο και ορυχείο Λάρυμνας, ορυχεία Καστοριάς και Εύβοιας).
Η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών από την εγκατάσταση του διαχειριστή (δηλαδή ώς τον Μάρτιο του 2021), με δυνατότητα εξάμηνης παράτασης.
Οι 9 βασικοί άξονες της πολιτικής για ενέργεια και περιβάλλον
Υπενθυμίζεται πως το γενικότερο πλαίσιο της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, σε συνδυασμό με τις δράσεις για το περιβάλλον, εστιάζεται σε 9 βασικά σημεία. Συγκεκριμένα:
- Φιλόδοξο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης της χώρας, με μέριμνα για τις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας, μέσα από ένα πρόγραμμα ενίσχυσης με οικονομικούς και κοινοτικούς πόρους
- Αύξηση της συμμετοχής της πράσινης ενέργειας στο 35% το 2030 από 17% που είναι σήμερα
- Ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών
- Ηλεκτροκίνηση
- Εξοικονόμηση ενέργειας
- Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων
- Κυκλική οικονομία, που βασίζεται στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προώθηση πράσινων δράσεων
- Προστασία της βιοποικιλότητας
- Προστασία των δασών
Οι στόχοι και η πολιτική της ΕΕ για την περίοδο 2021-2030
Βασικοί στόχοι για το 2030:
- Τουλάχιστον 40% περικοπές των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (από τα επίπεδα του 1990)
- Τουλάχιστον 32% για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
- Τουλάχιστον 32,5% βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου-Μείωση κατά τουλάχιστον 40%
Ένας δεσμευτικός στόχος για τη μείωση των εκπομπών στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 40% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το 2030. Αυτό θα επιτρέψει στην ΕΕ να στραφεί προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της Συνθήκης των Παρισίων.
Για να επιτευχθεί ο στόχος: Οι τομείς των συστημάτων εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS) θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές κατά 43% (σε σύγκριση με το 2005). Για τον σκοπό αυτό, το ΣΕΔΕ αναθεωρήθηκε για την περίοδο μετά το 2020. Οι τομείς εκτός του ETS θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές κατά 30% (σε σύγκριση με το 2005). Αυτό έχει μεταφραστεί σε μεμονωμένους δεσμευτικούς στόχους για τα κράτη μέλη.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας-Αύξηση σε μερίδιο τουλάχιστον 32%
Ο δεσμευτικός στόχος της ΕΕ για την ανανεώσιμη ενέργεια για το 2030 τουλάχιστον στο 32% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ρήτρας επανεξέτασης έως το 2023 για την αναθεώρηση προς τα άνω του στόχου σε επίπεδο ΕΕ. Ο αρχικός στόχος τουλάχιστον 27% αναθεωρήθηκε προς τα άνω το 2018.
Ενεργειακή απόδοση-αύξηση κατά τουλάχιστον 32,5%
Ένας πρωταρχικός στόχος τουλάχιστον 32,5% για την ενεργειακή απόδοση να επιτευχθεί συλλογικά από την ΕΕ το 2030, με ρήτρα ανοδικής αναθεώρησης έως το 2023. Ο αρχικός στόχος τουλάχιστον 27% αναθεωρήθηκε προς τα άνω το 2018.
Σύστημα διακυβέρνησης
Μια διαφανής και δυναμική διαδικασία διακυβέρνησης θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια του 2030, με αποτελεσματικό και συνεκτικό τρόπο. Η ΕΕ έχει υιοθετήσει ολοκληρωμένους κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων για να εξασφαλίσει την πρόοδο προς τους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια του 2030 και τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχει αναλάβει βάσει της Συνθήκης των Παρισίων. Με βάση τις αρχές της βελτίωσης της νομοθεσίας, η διαδικασία διακυβέρνησης περιλαμβάνει διαβουλεύσεις με τους πολίτες και τους ενδιαφερομένους.
Εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα
Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να υιοθετήσουν ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια για το κλίμα και την ενέργεια (NECP) για την περίοδο 2021-2030. Τα κράτη μέλη έπρεπε να υποβάλουν τα σχέδιά τους μέχρι τα τέλη του 2018. Τα τελικά σχέδια πήραν παράταση υποβολής, τελικά, για έναν χρόνο αργότερα.
Εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές
Στο πλαίσιο του συστήματος διακυβέρνησης, οι χώρες μέλη καλούνται επίσης να αναπτύξουν εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές έως την 1η Ιανουαρίου 2020 και να εξασφαλίσουν τη συνοχή μεταξύ των μακροπρόθεσμων στρατηγικών τους και των NECP.
Οφέλη
Μια συνδυασμένη προσέγγιση για την περίοδο μέχρι το 2030 συμβάλλει στη διασφάλιση της κανονιστικής βεβαιότητας για τους επενδυτές και στον συντονισμό των προσπαθειών των χωρών της ΕΕ.
Το πλαίσιο συμβάλλει στην προώθηση της προόδου προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στην οικοδόμηση ενός ενεργειακού συστήματος:
- Εξασφαλίζει την προσιτή ενέργεια για όλους τους καταναλωτές
- Αυξάνει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ
- Μειώνει την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ενέργειας
- Δημιουργεί νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και απασχόληση
- Φέρνει οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία, π.χ. μέσω μειωμένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η ενέργεια στη Γηραιά Ήπειρο σε αριθμούς
Αξίζει να αναφέρουμε, τέλος, λίγα παραπάνω στοιχεία για την κατάσταση στη Γηραιά Ήπειρο που αποδεικνύουν την κρισιμότητα της κατάστασης για το ενεργειακό μέλλον της. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Η ΕΕ εισάγει το 53% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει με ετήσιο κόστος 350 δισ. ευρώ.
- Έξι (6) κράτη μέλη βασίζονται σε έναν και μόνο εξωτερικό προμηθευτή για όλο το φυσικό αέριο που εισάγουν.
- Το 75% των κατοικιών της ΕΕ είναι ενεργειακά μη αποδοτικές.
- Το 94% των μεταφορών εξαρτάται από πετρελαϊκά προϊόντα το 90% των οποίων είναι εισαγόμενα.
- Οι τιμές χονδρικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου είναι υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ κατά 30% και πάνω από 100% αντιστοίχως.
…………………….
Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2020
