ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
Η πρόσφατη συμφωνία του Eurogroup συνιστά μια νέα κάποιου είδους «μόνιμη γραμμή πίστωσης» για την Ελλάδα και ως τέτοια πρέπει να εκληφθεί από το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ώστε να διατηρήσει το waiver στα ομόλογα.
Η Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος που παραδίδει σήμερα στον πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, ο Γιάννης Στουρνάρας, είναι ουσιαστικά μία Έκθεση Βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, με ανάλυση ευαισθησίας των παραμέτρων που το επηρεάζουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Η Έκθεση του Διοικητή χαρακτηρίζει «ισχυρά βιώσιμο» το ελληνικό χρέος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά προβληματικό σε μακροπρόθεσμη βάση, κυρίως επειδή στηρίζεται στην προϋπόθεση διατήρησης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ και πουθενά.
Στόχος της προσεκτικά αισιόδοξης Ενδιάμεσης Έκθεσης είναι να πεισθεί το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να θεωρήσει την απόφαση του Εurogroup ως «οιονεί προληπτική γραμμή» και με τον τρόπο αυτό να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα έστω και στην τελευταία φάση του προγράμματος αποεπένδυσης της ποσοτικής χαλάρωσης QE και κυρίως να διατηρήσει το waiver, δηλαδή την κατ’ εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, ως εγγύηση στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών.
Η Ενδιάμεση Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ αναφέρεται αναλυτικά στις προκλήσεις του τραπεζικού συστήματος και στην ανάγκη βελτίωσης των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης, δηλαδή χορήγησης περισσότερων δανείων για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
Την περασμένη Πέμπτη, στη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη Φρανκφούρτη, δεν συζητήθηκε τελικά το θέμα της απόφασης του Eurogroup για την Ελλάδα, παρά την επιμονή του Γιάννη Στουρνάρα.
Ο διοικητής της ΤτΕ προσπαθεί να ανατρέψει το επιχείρημα ορισμένων μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ που υπενθυμίζουν ότι ούτε η Κύπρος πήρε το δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), αναδεικνύοντας το γεγονός ότι -σε αντίθεση με την Κύπρο αλλά και την Ιρλανδία- το μετα-μνημονιακό πρόγραμμα της Ελλάδας προβλέπει όχι μόνον Ενισχυμένη Εποπτεία (Enhanced Surveillance), αλλά και αιρεσιμότητα στην εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, εάν δεν υλοποιούνται οι προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις. Υπό την έννοια αυτή, το μετα-μνημονιακό πρόγραμμα της Ελλάδας ισοδυναμεί με ένα είδος «μόνιμης γραμμής πίστωσης» κι επομένως πρέπει να υπάρχουν τα αντίστοιχα ωφελήματα.
Η Ενδιάμεση Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ προσπαθεί να καταγράψει τα μαθήματα που άντλησε το πολιτικό σύστημα της χώρας από τα 3 μνημόνια και καταλήγει σε χρήσιμες επισημάνσεις με παραδείγματα προς αποφυγήν.
Είναι η πρώτη φορά που ο Γιάννης Στουρνάρας θα αναφερθεί στα αποτελέσματα του Eurogroup και γι’ αυτό επέλεξε τον θεσμικά ορθό χώρο του Κοινοβουλίου για να το κάνει, παραδίδοντας την Έκθεση στον Νίκο Βούτση.
Υπενθυμίζεται ότι παράλληλα με την Τράπεζα της Ελλάδος, Έκθεση Βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους θα παρουσιάσει τέλος Ιουλίου το ΔΝΤ, η Κομισιόν, αλλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Έκθεση Βιωσιμότητας της ΕΚΤ, το ελληνικό χρέος κρίνεται βιώσιμο αλλά μόνο με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, οι οποίοι θεωρούνται εξαιρετικά δύσκολα επιτεύξιμοι.
Μέσω της δικής του έκθεσης, ο κ. Γιάννης Στουρνάρας επιχειρεί να πείσει την ΕΚΤ -πέραν όλων των άλλων- ότι οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να διατηρήσουν το προνόμιο του waiver, έστω και χωρίς να έχει υποβληθεί επισήμως από την ελληνική κυβέρνηση αίτημα για μια κανονική προληπτική γραμμή πίστωσης.
Στην Ενδιάμεση Έκθεση της ΤτΕ υπενθυμίζεται ότι το Eurogroup αποφάσισε τη 10ετή επιμήκυνση των δανείων της Ελλάδας που ήταν μέρος του δεύτερου προγράμματος του ESM, την παράταση κατά 10 χρόνια της περιόδου χάριτος, καθώς και δόση ύψους 15 δισ. ευρώ, ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να δανειστεί με πολύ χαμηλότερα επιτόκια.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα με νέο δάνειο, αλλά θα αναλάβει ενισχυμένη εποπτεία μέχρι το 2022, για να εξασφαλίσει τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
