Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί μια από τις σοβαρές καινοτομίες και βασικό άξονα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου.
Θεσπίζεται για πρώτη φορά η ψηφιακή σύνταξη και προωθείται η ενοποίηση της βάσης των ασφαλιστικών δεδομένων, καθώς και γενικότερα η ψηφιοποίηση όλων των λειτουργιών της κοινωνικής ασφάλισης (ηλεκτρονική χορήγηση βεβαιώσεων, πιστοποιητικών κ.λπ.).
Οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις φιλοδοξούν να αποτελέσουν το αντίδοτο στη γραφειοκρατική δομή της κοινωνικής ασφάλισης, εξασφαλίζοντας σημαντικά ταχύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες.
- Ελεύθεροι επαγγελματίες: Αποσυνδέονται πλήρως οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων (δικηγόροι, μηχανικοί κ.λπ.) από τα χρόνια εργασίας, τα δηλωθέντα εισοδήματα, αλλά και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Οι παραπάνω μη μισθωτοί κατατάσσονται, ετησίως, σε 6 «ασφαλιστικές κατηγορίες», κατά τη δική τους ελεύθερη βούληση και επιλογή, και ανεξάρτητα από τον αριθμό των ετών ασφάλισής τους. Οι μηνιαίες εισφορές των κατηγοριών αυτών για κύρια σύνταξη και κλάδο υγείας κυμαίνονται από 210 ευρώ έως 566 ευρώ και έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα.
- Εισφορές κλάδου υγείας: Σημαντικό κίνητρο για την επιλογή ανώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας είναι το γεγονός ότι, από τη δεύτερη κατηγορία και άνω, η εισφορά υπέρ κλάδου υγείας σταθεροποιείται στα 66 ευρώ. Δικαιολογημένα, καθώς η περίθαλψη του κάθε ασφαλισμένου πολίτη στα δημόσια νοσοκομεία κοστίζει το ίδιο, ανεξάρτητα από το εισόδημά του. Ολα τα υπόλοιπα χρήματα προσμετρούνται στη σύνταξη. Προβλέπονται επίσης πρόσθετες εισφορές για εφάπαξ παροχή και επικουρική ασφάλιση για τους ασφαλισμένους που υπάγονται στους κλάδους αυτούς.
- Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες: Στα 126 ευρώ ανέρχονται οι μηνιαίες εισφορές της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας για νέους επαγγελματίες (έως πέντε έτη ασφάλισης). Η χρήση του εν λόγω ευεργετήματος είναι δυνατή μόνο μία φορά, καθώς, σε περίπτωση διακοπής της ασκήσεως του επαγγέλματος, δεν είναι δυνατή η «συνέχιση» ή η «επανέναρξη» της ασφάλισης σε αυτήν την κατηγορία. Επισημαίνεται ότι και σε αυτήν την περίπτωση, ενδέχεται να προβλέπονται πρόσθετες εισφορές για τους ασφαλισμένους που δικαιούνται εφάπαξ παροχή και επικουρική ασφάλιση.
- Μισθωτοί και μπλοκάκια: Εξακολουθούν να καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές ως μισθωτοί οι ελεύθεροι επαγγελματίες που τιμολογούν έως δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα (μπλοκάκια). Μισθωτοί και μπλοκάκια καταβάλλουν εισφορές επί των πάσης φύσεως αποδοχών τους από την εργασία τους, με ανώτατο όριο (πλαφόν) των ασφαλιστέων αποδοχών στις 6.500 ευρώ. Επισημαίνεται ότι το εν λόγω όριο ορίζεται κατά τρόπο σταθερό, χωρίς να συνδέεται πια με το ύψος του κατώτατου μισθού.
- Παράλληλη ασφάλιση: Μισθωτοί που παράλληλα αυτοαπασχολούνται ή ασκούν ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλουν εισφορές μόνον επί της μισθωτής απασχόλησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι εισφορές εργαζομένου και εργοδότη καλύπτουν το ποσό των 252 ευρώ (δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία). Πρακτικά, μισθωτοί με μηνιαίες αποδοχές ύψους 940 ευρώ και άνω απαλλάσσονται κατά κανόνα από πρόσθετες εισφορές για τη δεύτερη απασχόληση, ενώ το ποσό αυτό ανέρχεται αντίστοιχα σε 740 ευρώ για νέους ασφαλισμένους. Σε περίπτωση που οι εισφορές δεν καλύπτονται από τη μισθωτή εργασία, ο ασφαλισμένος καταβάλλει την όποια διαφορά. Μία ασφαλιστική εισφορά καταβάλλουν επίσης οι ελεύθεροι επαγγελματίες που παράλληλα αυτοαπασχολούνται σε άλλο ελεύθερο επάγγελμα ή ασκούν αγροτικό επάγγελμα.
- Μέλη διοικητικού συμβουλίου Α.Ε.: Υποχρεωτικά ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ τα πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη διοικητικού συμβουλίου Α.Ε., καθώς και οι διαχειριστές των λοιπών νομικών μορφών, μόνον υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω πρόσωπα λαμβάνουν αμοιβή από την εταιρεία. Περαιτέρω, διορθώνεται το «αγκάθι των ημερών ασφάλισης», αφού προβλέπεται ότι, σε περίπτωση που οι εισφορές μελών Δ.Σ. υπερβαίνουν το ποσό των 252 ευρώ (δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία), θεωρείται ότι ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει 25 ημέρες ασφάλισης ανά μήνα. Σε περίπτωση προσώπων που συμμετέχουν στο κεφάλαιο της Α.Ε. με ποσοστό άνω του 3%, φαίνεται ότι η υπαγωγή στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική, όπως συμβαίνει υπό το ισχύον καθεστώς, παρότι αυτό δεν ορίζεται ρητά.
- ΙΚΕ: Διαχειριστές ΙΚΕ καθώς και μοναδικοί εταίροι μονοπρόσωπης ΙΚΕ εξακολουθούν να ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Οσον αφορά τα μέλη της ΙΚΕ, το νέο νομοσχέδιο διατηρεί το ισχύον καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο αυτά δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, παρά μόνον εάν διατηρούν παράλληλα την ιδιότητα του διαχειριστή.
- Εισφορές Ιανουαρίου 2020: Με το νέο σύστημα θα υπολογιστούν οι εισφορές Ιανουαρίου 2020, ανεξάρτητα από την ημερομηνία ισχύος του νέου ασφαλιστικού νόμου.
{Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε πρώτα στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ}
