Σε έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην ελληνική οικονομία αναδεικνύεται ο κλάδος των κινητών επικοινωνιών. Ενδεικτικά την περίοδο 2010-2018 οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα 2,7 δισ. €, ενώ έξτρα €1,1 δισ. κατευθύνθηκαν στην απόκτηση αδειών χορήγησης φάσματος.
Το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών διεξήγαγε σχετική μελέτη που τιτλοφορεί «Η σημασία των κινητών επικοινωνιών και της ευρυζωνικότητας στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της ελληνικής οικονομίας» στην οποία αποτυπώνονται τα βασικά μεγέθη για την κινητή επικοινωνία και την ευρυζωνικότητα.
Αναλυτικά:
Βασικά μεγέθη
Το 2018 τα έσοδα από υπηρεσίες ανήλθαν στα €1,9 δισεκ. καταγράφοντας άνοδο κατά 1,5% σε σχέση με το 2017. Ωστόσο, σε σχέση με το 2009 έχουν υποχωρήσει κατά 49%. Η θετική πορεία των εσόδων από υπηρεσίες συνεχίζεται το 2019, καθώς το πρώτο εξάμηνο καταγράφεται άνοδος κατά 2,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Οι επενδύσεις του κλάδου σε υποδομές αποτελούν, διαχρονικά, τουλάχιστον το 1/3 των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων. O υψηλός ρυθμός επενδύσεων αποτυπώνεται και στις ευρυζωνικές υποδομές, καθώς το σύνολο του πληθυσμού καλύπτεται από το δίκτυο τρίτης γενιάς, ενώ το 92% του πληθυσμού από το δίκτυο 4G.
Χρήση των κινητών επικοινωνιών
Οι κλήσεις φωνής από κινητό ανέκαμψαν την τριετία 2015-2018. Η συνολική κίνηση το 2018 διαμορφώθηκε στα 28,2 δισεκ. λεπτά αυξημένη κατά 2,2% σε σχέση με το 2017. Ηχρήση της υπηρεσίας αποστολής σύντομων γραπτών μηνυμάτων μεταξύ συνδρομητών μειώνεται διαχρονικά, καθώςέχει αντικατασταθεί από άλλες τεχνολογίες γραπτής επικοινωνίας. Το 2018 υποχώρησαν στα 2,2 εκατ.από 9,8 εκατ.το 2010.
Αντίθετα, η κατανάλωση δεδομένων μέσω κινητών επικοινωνιών καταγράφει έντονα ανοδική πορεία από το 2014. Το 2018 η συνολική κατανάλωση ανήλθε στα 165,2 εκατ. GΒ καταγράφοντας αύξηση κατά 71% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ σε σχέση με το 2015 έχει πενταπλασιαστεί (Διάγραμμα 2). H μέση κατανάλωση δεδομένων ανά συνδρομητή στην Ελλάδα το 2018 ανήλθε στα 1,05 GB ανά συνδρομητή το μήνα από 0,6 GB ανά συνδρομητή το 2017. Παρά την άνοδο αυτή, η Ελλάδα είναι η χώρα με τη χαμηλότερη χρήση δεδομένων από κινητές επικοινωνίες μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ.
Συμβολή στην οικονομία
Η ζήτηση για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών το 2018 συνεισέφερε, σε όρους ΑΕΠ, περίπου 3,9 δισεκ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ της χώρας. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά του κλάδου διαμορφώθηκε σε 59 χιλ. θέσεις εργασίας (ή 1,5% της συνολικής απασχόλησης).
Ο κλάδος των κινητών επικοινωνιών συμβάλλει στα φορολογικά έσοδα, τόσο μέσω του ειδικού τέλους και του ΦΠΑ, όσο και μέσα από τους φόρους εισοδήματος και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης με τη συνολική επίδραση το 2018 να προσεγγίζει τα €1,3 δισεκ.
Λαμβάνοντας υπόψη και τις καταλυτικές επιδράσεις που συνδέονται με το όφελος στην παραγωγικότητα η συνολική συνεισφορά του κλάδου κινητών επικοινωνιών φτάνει το 2,85% του ΑΕΠ της χώρας το 2018.
Οφέλη για τον κλάδο, αλλά και την οικονομία γενικότερα μπορούν να προκύψουν από την μεγαλύτερη χρήση δεδομένων από κινητές επικοινωνίες, καθώς αποτελεί την υπηρεσία με τις μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης. Για το σκοπό αυτό, εξετάστηκε η περίπτωση όπου σημειώνεται αύξηση της χρήσης δεδομένων μέσω κινητού με βάση τα υφιστάμενα χαρακτηριστικά χρήσης του διαδικτύου στην Ελλάδα (δηλ. κυρίως για επικοινωνία, ψυχαγωγία και ενημέρωση), αλλά και στην περίπτωση όπου η αύξηση της ζήτησης συνοδεύεται με ποιοτική αναβάθμιση της χρήσης υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Με βάση τις εκτιμήσεις, το όφελος για την ελληνική οικονομία, σε όρους ΑΕΠ, από διπλασιασμό της κατανάλωσης δεδομένων από το επίπεδο που βρίσκεται σήμερα, μπορεί να φτάσει έως και τα €2,6 δισεκ. ή να συμβάλει 1,4% στο ΑΕΠ.
Το όφελος κυμαίνεται σε υπερδιπλάσιο επίπεδο στην περίπτωση όπου η αυξημένη ζήτηση για δεδομένα από κινητές επικοινωνίες στην Ελλάδα τροφοδοτείται από χρήση υπηρεσιών e-government, e-banking και e-commerce σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Ελλάδα να συγκλίνει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο βάσει του Δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI). Σε αυτή την περίπτωση η αύξηση στο ΑΕΠ μπορεί να φθάσει στο 3,7% ή 6,8 δισεκ. ευρώ.
Προοπτικές και προκλήσεις
Μεσοπρόθεσμα, οι προοπτικές του κλάδου επηρεάζονται θετικά από την αυξανόμενη χρήση υπηρεσιών δεδομένων από κινητές επικοινωνίες η οποία πενταπλασιάστηκε μεταξύ 2015 και 2018, καθώς και από την ανάπτυξη των κινητών ευρυζωνικών υπηρεσιών από τους παρόχους με καινοτόμες υπηρεσίες για όλες τις κατηγορίες πελατών τους. Σημαντικό ζήτημα αποτελεί η ανάπτυξη του δικτύου πέμπτης γενιάς (5G) και στην Ελλάδα το οποίο αναμένεται να διαμορφώσει ένα νέο περιβάλλον, όπου σύνθετα συστήματα επικοινωνιών θα κάνουν πιο αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων, ενεργοποιώντας νέες και βελτιωμένες υπηρεσίες και εφαρμογές (για παράδειγμα το διαδίκτυο των πραγμάτων).
Για να μπορέσει, όμως, να πραγματοποιηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας, που αποτελεί άλλωστε και ευρωπαϊκή στρατηγική, απαιτείται ένας ισχυρός εγχώριος κλάδος κινητών επικοινωνιών που σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους παρόχους τεχνολογίας θα συνεισφέρουν εμφατικά σε αυτή την πορεία. Η προσαρμογή του κλάδου στα νέα δεδομένα απαιτεί συστηματική προσπάθεια από την πλευρά των παρόχων, αλλά και την πολιτεία. Για την ανάπτυξη των δικτύων πέμπτης γενιάς θα απαιτηθούν υψηλές επενδύσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κυρίως από τις εταιρίες κινητών επικοινωνιών. Για το σκοπό αυτό η ύπαρξη κανονιστικού πλαισίου σχετικά με τις διαδικασίες αδειοδότησης και την απόδοση νέων φασματικών περιοχών αποτελεί σημαντική προϋπόθεση.
Σημαντικός παράγοντας αναδεικνύεται επίσης ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους. Παραδοσιακές υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης πρέπει να αντικατασταθούν με νέες καινοτόμες υπηρεσίες και εφαρμογές που διευκολύνουν την επιχειρηματική λειτουργία και βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών. Περισσότερα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης θα δημιουργήσουν επίσης προϋποθέσεις για νέες επενδύσεις και θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Όμως, η δραστηριότητα των υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών επηρεάζεται αρνητικά από την υψηλή φορολογία. Η Ελλάδα έχει την υψηλότερη συνολική φορολόγηση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας στην ΕΕ με τις αθροιστικές επιβαρύνσεις (ΦΠΑ 24% και ειδικό τέλος 12-20% βάσει της χρέωσης του λογαριασμού ενός πελάτη) να κυμαίνονται μεταξύ 39% και 49% της τελικής επιβάρυνσης. Η πρακτική φορολόγησης των υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών δεν συναντάται σε άλλες χώρες της ΕΕ, με εξαίρεση την Ουγγαρία, ενδεχομένως και την Μάλτα, όπου έχει επιβληθεί κάποιας μορφής ειδικός φόρος στις επικοινωνίες. Η υψηλή φορολογία πλήττει τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, αλλά και τους νέους οι οποίοι εμφανίζουν μεγαλύτερη εξοικείωση με το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες. Μείωση ή κατάργηση του ειδικού τέλους στις κινητές επικοινωνίες θα οδηγούσε σε μείωση του κόστους σύνδεσης.
Δείτε εδώ ολόκληρη τη μελέτη του ΙΟΒΕ
