Οι αναταράξεις στον τραπεζικό τομέα έφεραν στο προκήνιο τον φόβο μιας ακόμη χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης ανάλογης με εκείνη του 2008. Σήμερα, η τραπεζική κρίση θα ήταν πάντως πολύ διαφορετική συγκριτικά με τότε, εξαιτίας των μέρων κοινωνικής δικτύωσης, της ηλεκτρονικής τραπεζικής και των τεράστιων αλλαγών στους κανονισμούς, συμπεραίνουν αναλυτές.
Αυτή είναι “η πρώτη τραπεζική κρίση της γενιάς του Twitter”, δήλωσε στο CNBC ο Paul Donovan, επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Global Wealth Management, αναφερόμενος στην κατάρρευση της Credit Suisse. Οι μετοχές της Credit Suisse σημείωσαν πτώση στις 14 Μαρτίου, αφού διαπιστώθηκαν «ουσιώδεις αδυναμίες» στις οικονομικές εκθέσεις της. Ακολούθησε ένα ταραχώδες πενθήμερο για την Credit Suisse, το οποίο κορυφώθηκε όταν η UBS συμφώνησε να την εξαγοράσει.
«Αυτό που έχουν κάνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι να αυξήσουν τη σημασία της φήμης, ίσως εκθετικά», πρόσθεσε ο Donavan. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν «μεγαλύτερο περιθώριο στο να διαδοθούν κακές ή επιζήμιες φήμες» σε σύγκριση με το 2008, δήλωσε ο Jon Danielsson, διευθυντής του Κέντρου Συστημικού Κινδύνου του London School of Economics.
«Η αυξημένη χρήση του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η ψηφιακή τραπεζική κλπ., λειτουργούν με τέτοιον τρόπο ώστε να καθιστούν το χρηματοπιστωτικό σύστημα πιο εύθραυστο», πρόσθεσε.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όχι μόνο επιτρέπουν στις φήμες να διαδίδονται πιο εύκολα, αλλά και πολύ πιο γρήγορα.
“(Η εκτενής χρήση των social media) είναι ένα πλήρες gamechanger”, δήλωσε η Jane Fraser, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Citi, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το The Economic Club of Washington, DC, την περασμένη εβδομάδα.
«Υπήρξαν μερικά tweets και μετά από αυτό [η κατάρρευση της Silicon Valley Bank] έγινε πολύ πιο γρήγορα συγκριτικά με άλλα ανάλογα ιστορικά γεγονότα», σχολίασε η Fraser.
Οι ρυθμιστικές αρχές έκλεισαν την τράπεζα Silicon Valley στις 10 Μαρτίου. Ενώ οι πληροφορίες μπορούν να διαδοθούν μέσα σε δευτερόλεπτα, τα χρήματα μπορούν πλέον να αποσυρθούν εξίσου γρήγορα. Το mobile banking έχει αλλάξει τη θεμελιώδη συμπεριφορά των χρηστών των τραπεζών, καθώς και την οπτική μιας οικονομικής κατάρρευσης.
«Δεν υπήρχαν ουρές έξω από τις τράπεζες, γιατί απλά μπαίνεις στο διαδίκτυο και πατάς μερικά κουμπιά και φεύγεις», είπε ο Paul Donavan στο CNBC.
Αυτός ο συνδυασμός γρήγορης διάδοσης πληροφοριών και πρόσβασης σε κεφάλαια μπορεί να κάνει τις τράπεζες πιο ευάλωτες, σύμφωνα με τον Stefan Legge, επικεφαλής φορολογικής και εμπορικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του St. Gallen’s IFF Institute for Financial Studies.
«Ενώ παλιότερα, η θέα των ανθρώπων να παρατάσσονται μπροστά από υποκαταστήματα τραπεζών προκαλούσε πανικό, σήμερα έχουμε μέσα κοινωνικής δικτύωσης… Κατά κάποιο τρόπο, οι τραπεζικές συναλλαγές μπορούν να γίνουν πολύ πιο γρήγορα σήμερα»,πρόσθεσε ο Legge.
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για να στηρίξει την οικονομική κατάσταση της ζώνης του ευρώ, στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της ίδρυσης νέων ιδρυμάτων χρηματοπιστωτικής εποπτείας και της εφαρμογής προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να προσπαθήσει να προβλέψει τυχόν δύσκολα σενάρια και να αποτρέψει την κατάρρευση της αγοράς.
Αυτό καθιστά «απίθανο» το σενάριο οι ευρωπαϊκές τράπεζες να υποστούν κάτι τόσο σοβαρό όσο το 2008, δήλωσε ο Danielsson στο CNBC.
«Η χρηματοδότηση [Τραπεζικής] είναι πιο σταθερή, οι ρυθμιστικές αρχές είναι πολύ πιο προσαρμοσμένες στους κινδύνους και τα επίπεδα κεφαλαίου είναι υψηλότερα», είπε ο Danielsson.
Σήμερα οι τράπεζες αναμένεται να έχουν πολύ περισσότερα κεφάλαια ως απόθεμα ασφαλείας και μια καλή μέτρηση για τις διαφορές μεταξύ της σημερινής οικονομικής κατάστασης και του 2008, τους δείκτεςbank leverage ratios, δήλωσε ο Bob Parker, ανώτερος σύμβουλος της International Capital Markets Association, στο CNBC.
«Αν κοιτάξετε πραγματικά τις 30 ή 40 κορυφαίες παγκόσμιες τράπεζες…η μόχλευση είναι χαμηλή, η ρευστότητα είναι υψηλή. Ο κίνδυνος στο τραπεζικό σύστημα σήμερα είναι σημαντικά μικρότερος από ό,τι ήταν οποιαδήποτε στιγμή τα τελευταία 20 ή 30 χρόνια», δήλωσε ο Parker.
«Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι ανθεκτικός, με ισχυρά επίπεδα κεφαλαίου και ρευστότητας», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.
Ωστόσο, “μεμονωμένοι παίκτες” ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, ανεξάρτητα από το πόσο ανθεκτικός είναι ο τομέας στο σύνολό του. Ο Parker περιέγραψε αυτές τις περιπτώσεις ως «θύλακες αρκετά σοβαρών προβλημάτων» και όχι ως ζητήματα που είναι ριζωμένα σε ολόκληρο τον κλάδο. «Δεν αγνοώ το επιχείρημα ότι έχουμε συσσωρευμένο μεγάλο συστημικό κίνδυνο στο τραπεζικό σύστημα», είπε στο CNBC.
Ο Fraser έκανε παρόμοιες παρατηρήσεις όταν συνέκρινε το τρέχον τραπεζικό σύστημα με αυτό που συνέβη το 2008. «Δεν είναι όπως την προηγούμενη φορά, δεν πρόκειται για πιστωτική κρίση», είπε ο Fraser. “Αυτή είναι μια κατάσταση όπου μερικές τράπεζες έχουν κάποια προβλήματα και είναι καλύτερο να βεβαιωθούμε ότι θα τα εξαλείψουμε στην αρχή.”
Ένα κοινό σημείο μεταξύ της κρίσης του 2008 και της τρέχουσας οικονομικής σκηνής είναι η σημασία της εμπιστοσύνης, καθώς η έλλειψη αυτής έχει διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην πρόσφατη ευρωπαϊκή τραπεζική αναταραχή, σύμφωνα με τον Thomas Jordan, πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας.
«Δεν πιστεύω ότι το [mobile banking] ήταν η πηγή του προβλήματος. Νομίζω ότι ήταν έλλειψη εμπιστοσύνης, εμπιστοσύνης σε διαφορετικές τράπεζες και αυτό συνέβαλε στη συνέχεια σε αυτήν την κατάσταση», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Παρόλο που οι τράπεζες έχουν βελτιώσει τις θέσεις τους ως προς τα κεφάλαια και τη ρευστότητά τους, καθώς και την εποπτεία, «κάποιες αποτυχίες και έλλειψη εμπιστοσύνης» μπορεί να υπάρξουν, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο José Manuel Campa, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.
«Πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση και να μην εφησυχάζουμε», είπε ο Campa στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια συζήτησης για την κατάρρευση της Silicon Valley Bank.
