Την εκτίμησή του ότι ακόμη και στο χειρότερο σενάριο που έχουν επεξεργαστεί οι Τράπεζες και περιλαμβάνει την συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία μέχρι το Καλοκαίρι, η ελληνική οικονομία δεν θα περάσει σε ύφεση, εξέφρασε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Τράπεζας κ. Γκίκας Χαρδούβελης στο 1ο Συνέδριο του Οικονομικού Ταχυδρόμου.
Μεταξύ άλλων τα βασικά σημεία της παρέμβασης του κ. Χαρδούβελη περιλαμβάνουν για τις επιπτώσεις της κρίσης της Ουκρανίας στην Οικονομία:
- Σίγουρα η αβεβαιότητα είναι μεγάλη, αλλά δεν θεωρώ ότι τα πολύ αρνητικά σενάρια μπορούν να επιβεβαιωθούν. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές, ιδίως οι Ρώσοι, δεν επιθυμούν τη διακοπή της ροής του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Αυτή η διακοπή είναι ένα κακό σενάριο, αλλά εκτιμώ ότι δεν θα συμβεί.
- Σήμερα μιλάμε απλώς για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και για μία άνοδο του πληθωρισμού σε σχέση με το αρχικώς αναμενόμενο. H τρέχουσα κρίση δεν μπορεί να συγκριθεί με όσα έχουν περάσει οι Έλληνες στο παρελθόν, στα χρόνια των μνημονίων που χάθηκε το 25% του ΑΕΠ και μετά με το ξέσπασμα της πανδημίας όταν οι απώλειες έφτασαν στο 9%.
Με όλα τα σενάρια, ακόμα και αν ο πόλεμος κρατήσει ως το καλοκαίρι, η ύφεση έχει μικρή πιθανότητα. Η διακοπή της ροής του φυσικού αερίου θα ήταν το γεγονός που θα έφερνε την ύφεση, αλλά αυτό δεν το θέλουν οι Ρώσοι, κανείς δεν το θέλει.
Εφόσον ο πόλεμος τελειώσει σχετικά σύντομα, ο πληθωρισμός θα είναι ένα φαινόμενο του 2022. Δεν θα μας ακολουθήσει το 2023 και το 2024. Για το 2022 οι τιμές σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο και άλλα αγαθά θα παραμείνουν υψηλές, αλλά το 2023 και το 2024 δεν θα δούμε περαιτέρω αυξήσεις, οι τιμές θα αρχίσουν να πέφτουν.
Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια :
Στην κρίση της πανδημίας, οι πελάτες της Εθνικής Τράπεζας μπορούσαν να πάρουν την κρατική στήριξη. Το έκανε μόνο ένα 10%, ενώ γενικότερα η αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων μέσα στην κρίση της πανδημίας, ήταν πολύ μικρή.
Το ζήτημα για την ελληνική οικονομία είναι να αδράξουμε την ευκαιρία της κρίσης, για ένα μεγάλο άλμα. Να έχουμε μία οικονομία με ισχυρές επιχειρήσεις που θα έχουν διαφανή οικονομικά. Η μεταρρύθμιση που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο από τον κ. Σταϊκούρα για τη σωστή διακυβέρνηση των επιχειρήσεων, πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσει και στις μη εισηγμένες.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας και οι επιχειρήσεις, ανεβαίνουν και κατεβαίνουν μαζί. Για να έχεις δυνατό χρηματοπιστωτικό τομέα, πρέπει να έχεις δυνατές επιχειρήσεις. Δεν μπορείς να έχεις επιχειρήσεις που θέλουν να κρύβουν τα κέρδη τους, να μην πληρώνουν τους φόρους τους και συγχρόνως να θέλουν να πάρουν δάνεια.
Οι τράπεζες προσπαθούν να βρουν καλούς πελάτες για να τους χρηματοδοτήσουν και θα βγάλουν χρήματα εφόσον δανείσουν και τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις.
Πρέπει όμως και οι μικρές επιχειρήσεις να δείξουν αληθινά στοιχεία. Το πρόβλημα των τραπεζών είναι αν πράγματι αυτά που τους λένε οι επιχειρήσεις είναι σωστά. Οι τράπεζες δεν κοιτούν μόνο το ενέχυρο. Βλέπουν αν υπάρχει business plan, αν οι επιχειρηματίες είναι εντάξει στις υποχρεώσεις τους, αν πληρώνουν τους φόρους τους.
Βεβαίως χωρίς ρίσκο δεν υπάρχει απόδοση, αλλά θέλω να σας τονίσω ότι οι τράπεζες ελέγχονται. Ελέγχονται από τον SSM για τις αποφάσεις τους. Χειρίζονται τα χρήματα του κόσμου. Δεν μπορούν να κάνουν του κεφαλιού τους. Πρέπει να πάρουν ρίσκα, αλλά λελογισμένα. Να βοηθήσουν τον καλό επιχειρηματία, όχι τον μπαταχτσή.
Το επενδυτικό κλίμα:
Οι επενδύσεις είναι το κομμάτι του ΑΕΠ που κτυπιέται εύκολα από τις κρίσεις, είναι αλήθεια. Πιστεύω όμως ότι θα βοηθήσουν τα κοινοτικά προγράμματα, το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Θα βοηθήσουν οι δημόσιες επενδύσεις που θα γίνουν ούτως ή άλλως. Έτσι οι ιδιώτες που λόγω κρίσης διστάζουν ή περιμένουν να δουν πως θα προχωρήσουν τα πράγματα, θα δουν ότι η οικονομία προχωρά και θα προχωρήσουν και αυτοί.
Ο σχεδιασμός από την Ελλάδα για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι σωστά προσανατολισμένος στην πράσινη οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ωστόσο, θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποιες αλλαγές στα projects του Ταμείου Ανάκαμψης, π.χ. να ληφθούν υπόψιν και οι επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση στην οικονομία.
Αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας:
Έχουν συγκροτηθεί τρεις ομάδες χωρών. Η ομάδα των χωρών του Βορά που λένε να πάμε πίσω στους παλιούς κανόνες και γρήγορα. Θυμίζω τη κοινή επιστολή των 10 υπουργών οικονομικών πριν 2 μήνες στα ΜΜΕ. Υπάρχει και η ομάδα των χωρών, όπως εμείς, που θέλουμε αλλαγή ορισμένων κανόνων. Και βέβαια, μια τρίτη ομάδα χωρών στη μέση, που λένε ότι πρέπει να αλλάξουν λίγο οι κανόνες.
Μια μέση λύση φαίνεται ότι θα προχωρήσει
Γίνεται μεγάλη συζήτηση να αντικατασταθούν οι κανόνες για το διαρθρωτικό έλλειμμα, του οποίου η μέτρηση δεν είναι καλή και διαρκώς αναθεωρείται, με κανόνα στις δημόσιες δαπάνες. Να επικεντρωθούμε απευθείας στο ζητούμενο, που ξέρουμε να το μετρούμε και είναι ο περιορισμός των δαπανών.
- Δηλαδή να μπει ως κανόνας η ετήσια αύξηση των δαπανών να μην υπερβαίνει, ως ποσοστό, την ετήσια ποσοστιαία αύξηση του ΑΕΠ. Αυτό προτείνει το ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο και πολλοί άλλοι. Και στη συνέχεια η συζήτηση μεταφέρεται στον ορισμό των δαπανών. Θα μετράνε όλες οι δημόσιες επενδύσεις ως δαπάνες;
Δεν θέλουμε τα κράτη να επενδύουν στην ικανότητα της οικονομίας να παράγει στο μέλλον, άρα και στο μέλλον των παιδιών μας;
Πολλοί λοιπόν λένε θέλουμε δημόσιες επενδύσεις, άρα μέρος των δημόσιων επενδύσεων να μην μετράει ως δαπάνη που θα περιορίζεται. Για παράδειγμα, οι δαπάνες για την πράσινη οικονομία να εξαιρούνται. Οι δαπάνες άμυνας, μεγαλύτερες του μέσου ευρωπαϊκού όρου ως ποσοστό του ΑΕΠ, ούτε αυτές να μετράνε.
