Μοιάζει με τη σύγκριση μεταξύ της συζύγου και της ερωμένης, όμως, στην πραγματικότητα, κάπως έτσι βλέπουν οι επενδυτές τον χρυσό και τις μετοχές.
Όπως συνέβαινε πάντα στην καταγεγραμμένη ιστορία, έτσι και στη σημερινή πρωτοφανή κρίση οι επενδυτές αναζητούν την «ασφάλεια» του χρυσού από τα «κάλλη» των κερδών των αγορών, όταν δεν πιστεύουν στα «ράλι» των χρηματιστηρίων. Ποιο από τα δύο λιμάνια, όμως, είναι αυτό που συμφέρει περισσότερο, στο τέλος;
Με την πανδημία του κορωνοϊού να έχει φέρει μια δίχως προηγούμενο ύφεση, το «ράλι» που κάνει ο χρυσός προς τα υψηλά οκταετίας και το milestone των 1.800 δολ./ουγγιά μοιάζει απολύτως λογικό. Από την άλλη, με τους αναλυτές να διαφωνούν ως προς την πορεία που θα έχει η «αγορά των αγορών» (και άρα και τα επόμενα χρηματιστήρια) το επόμενο εξάμηνο, κάποιοι που δεν δίστασαν να επενδύσουν σε μετοχές κέρδισαν πολύ παραπάνω από το βάρος τους σε χρυσάφι. Και, έτσι, το ερώτημα του ποια από τις δύο επενδύσεις θα αποδειχθεί επικερδέστερη θα απαντηθεί από τον χρόνο…
Με χρυσά… κέρδη
Ξεχάστε τον χρυσό: Η κρίση του Covid-19 μπορεί να έφερε καταστροφή, αλλά για μερικούς έφερε χρυσά… κέρδη. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της κάποτε άσημης πλατφόρμας τηλεδιασκέψεων Zoom, η οποία έχει εκτοξευθεί κατά 250% σε έναν χρόνο.
Αλλά επειδή οι αριθμοί λένε την αλήθεια, η μετοχή της εταιρείας ξεκίνησε από τα 68,72 δολ. το έτος, για να φτάσει στην εντυπωσιακή τιμή των 259,13 δολ. την 1η Ιουλίου. Έτσι, ο επενδυτής Σάμιουελ Τσεν, ο οποίος επέμεινε στην επένδυσή του σε αυτή, κέρδισε περισσότερο από 1,5 δισ. δολ. σε μερικούς μήνες από τη μετοχή, αφού ελέγχει το 3,8% της Zoom, η οποία σε έναν χρόνο έχει μεγαλύτερη αποτίμηση από αυτήν που έχουν, συνδυαστικά, οι αεροπορικές Southwest, Delta Airlines, American, Lufthansa, United, IAG και Air France-KLM μαζί!
Ιστορίες τέτοιες υπάρχουν πολλές και δεν εκτυλίσσονται μόνο στη Wall Street. Ένα παράδειγμα στη «δική μας» ήπειρο είναι ο καλύτερος performer του ευρωπαϊκού Stoxx 600 φέτος: Με κέρδη άνω του 170%, η μετοχή της σουηδικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών Sinch αξίζει σήμερα 13 φορές περισσότερα από αυτά που θα πλήρωνε κανείς το 2015 στην αρχική δημόσια προσφορά της!
Πίσω στη Wall Street: Εκτός από τους “big movers”, όπως την Tesla, που κέρδισε 106% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, τη Shopify (127% στο ίδιο διάστημα) και την Paypal (+82% στο Q2 του 2020), με τις Twilio, Fastly, Adobe, Wix και Etsy (επίσης με τριψήφια κέρδη) «πρωταγωνίστριες» της τεχνολογίας και του e-commerce, υπάρχουν κι άλλοι που «ζαλίζουν». Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ότι η μετοχή της Fastly, μιας εταιρείας που ειδικεύεται στο μάνατζμεντ περιεχομένου cloud, καταγράφει ιλιγγιώδη κέρδη ύψους 348,52% σε ένα τρίμηνο!
Όλες αυτές οι μετοχές καταγράφουν τρελά κέρδη. Και, λόγω του trend που έχουν δημιουργήσει, συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά με bullish προθέσεις. Πόσο μεγαλύτερα μπορούν να είναι τα κέρδη;
Με τον tech index να έχει το καλύτερο τρίμηνο από το 1999, πολλοί είναι αυτοί που αναμένουν συνέχιση αυτού του «ράλι» και το επόμενο τρίμηνο, όσο η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμπτει και οι επενδυτές θα είναι ανυπόμονοι να κεφαλαιοποιήσουν τη «νέα πραγματικότητα» που «γλυκοχαράζει» (και) στις παγκόσμιες αγορές. Είναι όμως έτσι;
Η «φοβία»
Υπάρχουν κάποιοι που δεν αποδέχονται αυτήν την άποψη και θεωρούν ότι η αγορά θα κάνει νέα διόρθωση. Είτε επειδή θα ξαναφουντώσει η πανδημία, είτε λόγω της ύφεσης που έρχεται, είτε για μια σειρά από άλλους λόγους. Και αυτοί με το ευαίσθητο “sentiment” είναι που αποεπενδύουν από τις αγορές και προτιμούν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε ένα risk-off asset, το οποίο δεν δίνει τόσο μεγάλα κέρδη όσο της Fastly, αλλά «κλειδώνει» τα κέρδη. Από τις αρχές του έτους, τα προθεσμιακά συμβόλαια του χρυσού έχουν εξασφαλίσει κέρδη 18%.
Και η στροφή τους στο πολύτιμο μέταλλο (που, φυσικά, συμπαρασύρει και τα υπόλοιπα μέταλλα) οδηγεί για πρώτη φορά μετά από 9 χρόνια τον χρυσό πάνω από το «σημαδιακό» milestone των 1.800 δολ. την ουγγιά. Η «λάμψη» του πολύτιμου μετάλλου ενισχύεται από τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, τους φόβους για την εξέλιξη από την πανδημία και τις επίμονες εμπορικές συγκρούσεις μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.
Αφού έσπασε το ψυχολογικό όριο των 1.800 δολ. –εξηγούν αναλυτές–, δίνεται διεθνώς το σήμα για περαιτέρω κέρδη. Έτσι, τώρα πληθαίνουν οι εκτιμήσεις ότι οι τιμές του χρυσού πολύ σύντομα θα φτάσουν τα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 1.923,70 δολ. (για τα προθεσμιακά συμβόλαια) και των 1.921,17 δολ. την ουγκιά (για την τιμή σποτ), ενώ δεν αποκλείεται μέσα στους επόμενους 12 μήνες να σπάσουν και το φράγμα των 2.000 δολαρίων!
Από την άλλη, οι αναλυτές της Goldman Sachs αναφέρουν ότι η βελτιωμένη διάθεση ανάληψης ρίσκου στις ανεπτυγμένες οικονομίες –καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες αίρουν τα μέτρα lockdown– σε συνδυασμό με τις προσδοκίες για οικονομική ανάκαμψη στις αναδυόμενες αγορές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διόρθωση των τιμών του χρυσού. «Παρ’ όλα αυτά, η ζήτηση για επενδύσεις σε χρυσό συνήθως είναι αυξημένη κατά τα πρώτα στάδια μιας οικονομικής ανάκαμψης, έχοντας ως μοχλό στήριξης τις ανησυχίες περί συναλλαγματικών υποτιμήσεων και χαμηλότερων πραγματικών επιτοκίων» επισημαίνει η Goldman. «Μια ευρεία οικονομική ανάκαμψη αναπόφευκτα θα ασκήσει πιέσεις στονχρυσό» συμφωνεί και η HSBC.
Τα δύο μεγάλα ρίσκα για τις αγορές
Η αναλύτρια της Invesco, Κριστίνα Χούπερ, θεωρεί ότι ο κορωνοϊός δεν είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις αγορές. Όπως λέει, μεγαλύτερο κακό στις μετοχές κάνουν οι εντεινόμενες εμπορικές διαμάχες μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας. «Η πανδημία», εξηγεί, «έχει σε μεγάλο βαθμό καταπολεμηθεί από τη νομισματική πολιτική της Fed».
Όμως αυτό που μπορεί να δώσει ένα τρομακτικό και όχι παροδικό χτύπημα στις αγορές είναι ένας πόλεμος δασμών, κατά τη Χούπερ: «Όπως είδαμε στα τέλη του 2018 και το 2019, ο εμπορικός πόλεμος ήταν πολύ προβληματικός. Προκάλεσε μια μεγάλη “θύελλα” για τις μετοχές και μια μεγαλύτερη “θύελλα” για τη συνολική οικονομία. Αυτό μπορεί να ξανασυμβεί τώρα».
Με τη Wall Street –και κατ’ επέκταση και τις άλλες αγορές– να δείχνουν ιδιαίτερη «ευαισθησία» σε ζητήματα εμπορικής διαμάχης, αυτός δεν είναι ο μόνος φόβος που προκύπτει. Το άγνωστο είναι ακόμη πιο τρομακτικό και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, όπως αναφέρει το CNBC, κάποιοι επενδυτές στοιχηματίζουν σε ένα μαζικό sell-off της αμερικανικής χρηματαγοράς αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές, με κάποιους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν επενδυτές που «φοβούνται» νίκη των Δημοκρατικών στην προεδρία και στο Κογκρέσο.
Ο Κουίνσι Κρόσμπυ, επικεφαλής αναλυτής στην Prudential Financial, εξηγεί ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θεωρείται καλύτερος υποψήφιος για την οικονομία και για την πορεία της αγοράς από τον πρώην αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος δήλωσε ότι θα αυξήσει τη φορολογία στις επιχειρήσεις. Οι δε αναλυτές της BCA Research λένε ότι οι χρηματαγορές θα επηρεαστούν από μια νίκη του Τζο Μπάιντεν, καθώς θα προκύψει ένα «λιγότερο φιλικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις και τη φορολογική πολιτική».
Πού στρέφει ο «πόλεμος» το “cash”
Δεν είναι μόνο τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης, η «αδυναμία» του δολαρίου και η νομισματική πολιτική που ενισχύουν τον χρυσό. Ακόμη και γεγονότα που δεν έχουν άμεσα να κάνουν με την οικονομία, όπως η αναζωπύρωση των γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, μπορούν να αυξήσουν τη ζήτηση για το πολύτιμο μέταλλο. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα είναι η ένταση μεταξύ Ινδίας και Κίνας που επικαλείται ο επικεφαλής αναλυτής της HSBC, Τζέιμς Στίλε: «Οι δύο πολυπληθέστερες χώρες της Ασίας αποτελούν παράλληλα και τους δύο μεγαλύτερους εισαγωγείς και καταναλωτές χρυσού στον κόσμο. Περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης θα μπορούσε να πυροδοτήσει στροφή προς τον χρυσό».
Ένα νέο άλμα στις τιμές του χρυσύ, πέρα από τα μέτρα-«μαμούθ» δημοσιονομικής και νομισματικής στήριξης από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες, και ο πληθωριστικός αντίκτυπος στις τιμές ενεργητικού μπορούν να προκαλέσουν ενδεχόμενη αύξηση της ανεργίας στις ΗΠΑ όταν εκπνεύσουν τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης και το Πρόγραμμα Προστασίας Επιταγών ή διεύρυνση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ –με την κυβέρνηση Τραμπ να εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής νέων δασμών σε εξαγωγές αξίας 3,1 δισ. δολ. από Βρετανία, Ισπανία, Γαλλία και Γερμανία. Όλα αυτά τα γεγονότα μπορεί να τρομάξουν τους επενδυτές, στρέφοντάς τους μακριά από το ρίσκο και προς τη «λάμψη»… του χρυσού.
Παραμένει σε τεράστιο discount το ΧΑ
Ένα διάστημα 12+6 μηνών ήταν αρκετό για να επιβεβαιωθεί ο χαρακτήρας του ελληνικού χρηματιστηρίου. Στους μεν 12 μήνες, δηλαδή το 2019, για να καταγραφεί η μεγαλύτερη απόδοση από κάθε άλλη αγορά διεθνώς, στους δε πρώτους 6 μήνες του 2020 για να αναδειχθεί η «ρηχότητά» του, καθώς ήταν το χρηματιστήριο με τις μεγαλύτερες απώλειες από κάθε άλλης χώρας της ευρωζώνης και με την αναλογική εκτενέστερη «εξαέρωση» σε όρους κεφαλαιοποίησης ως ποσοστό στο ΑΕΠ.
Περισσότερα από 17 δισ. χάθηκαν το πρώτο εξάμηνο, σχεδόν το 8% του ελληνικού ΑΕΠ, με τον τραπεζικό κλάδο να «μετρά» διόρθωση σχεδόν 60% στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου. Επί της ουσίας, το ελληνικό χρηματιστήριο ουδέποτε ακολούθησε το μακροβιότερο bull market στην ιστορία της Wall Street, παρέμεινε σε τεράστιο discount σε σχέση με τα ευρωπαϊκά, ακόμη και χωρών με σημαντικά οικονομικά προβλήματα (Μιλάνο), ενώ ήταν η αγορά με τη μεγαλύτερη πτώση στη διάρκεια της κρίσης λόγω Covid-19, για να ακολουθήσει με ισχνή αντίδραση τη (σχεδόν) ολική επαναφορά των S&P 500 και Nasdaq ή την ανάκτηση μεγάλου μέρους των απωλειών (λόγω κορωνοϊού) που είχε ο DAX στη Φραγκφούρτη.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως την ώρα που ο S&P 500 διαμορφωνόταν στις 3.115,86 μονάδες (Τετάρτη 1 Ιουλίου), σε κοντινή απόσταση από το all year high των 3.393,52 μονάδων, και ο DAX στις 12.259,19 (με ιστορικό υψηλό τις 13.795,52 μονάδες), στο Χρηματιστήριο Αθηνών ο Γενικός Δείκτης μετά βίας έφτανε τις 641,43 μονάδες. Με τον τραπεζικό κλαδικό δείκτη στις 370, σε απόσταση μόλις 100 μονάδων από το all year low.
Πρόβλημα της χρηματιστηριακής αγοράς μας αποτελεί η απουσία συγκροτημένου εγχώριου επενδυτικού πόλου, με ενδεικτικό το γεγονός ότι το σύνολο του ενεργητικού όλων των αμοιβαίων κεφαλαίων μόλις που ξεπερνά τα 7 δισ., όταν η έκθεση των ξένων (και… ξένων) funds, traders κ.λπ. στις εισηγμένες υπολογίζεται στα 27 δισ. (στο 63,5% της συνολικής αποτίμησης, τον Μάιο του 2020).
Συνεπώς, οι ξένοι (και… ξένοι) έχουν τον «πρώτο και τελευταίο λόγο», επί της ουσίας «χειραγωγούν» τη διακύμανση των διεθνών δεικτών (FTSE, MSCI) και μέσω αυτών διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επενδυτική θέση μιας εισηγμένης.
Πρόβλημα αποτελεί και η «ρηχότητά» της, καθώς μόλις 12 εισηγμένες αποτιμώνται από 1 δισ. και πάνω (*), δηλαδή έχουν κάποια θέση στα χαρτοφυλάκια των hyper funds. Coca-Cola, OTE, ΟΠΑΠ, Jumbo, Prodea, ΕΛΠΕ, Eurobank, Motor Oil, Εθνική, Τέρνα Ενεργειακή, Lamda Development και Mytilineos.
Από αυτήν την άποψη, εξηγείται η στάση των ξένων που έχουν επενδυμένο ένα μεγάλο μέρος σε μια (το πολύ) 15άδα εισηγμένων με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα και κατά κύριο λόγο είναι μετοχές με θετική απόδοση όχι τόσο σε βραχύβιες «αναλαμπές» της αγοράς, αλλά σε μεγαλύτερης διάρκειας κύκλους. Και ένα μικρότερο κυρίως για trading κινήσεις, με το ήμισύ του να «παίζεται» στις τραπεζικές μετοχές. Υπολογίζοντας μια αναλογία 80/20 περί τα 20 με 22 δισ. (σε τρέχουσες τιμές), είναι τοποθετημένο σε μετοχές με long τάση για διαστήματα 1-5 ετών. Από ΟΤΕ και Coca-Cola, μέχρι Motor Oil, Mytilineos, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΟΠΑΠ και Jumbo, ΟΛΠ, Τέρνα Ενεργειακή, Sarantis, και από το 2019 σε Lamda Development, ΔΕΗ, Viohalco.
(*) Με τιμές κλεισίματος Τετάρτης 15 Ιουλίου και μετά από ένα αρνητικό σερί 8 συνεδριάσεων. Κάτι που είχε να καταγραφεί από τον Μάρτιο του 2018.
………………………….
αναδημοσίευση από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιουλ-Αυγ 2020
