του Βάιου Κρόκου
Βήμα βήμα συνεχίζονται οι κινήσεις στην αγορά με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, με τις κατάλληλες προσαρμογές και τις νέες προτάσεις για την επόμενη μέρα. Σημαντικές είναι οι προκλήσεις και στην θαλάσσια ασφάλιση, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία η πανδημία έχει οδηγεί το κόστος σε υψηλότερα επίπεδα.
Συγκεκριμένα, η σημειωθείσα διακοπή της ναυτιλιακής δραστηριότητας και οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν επηρεάσει μια σειρά ασφαλιστικών ρητρών.
Οι εμπλεκόμενοι στις θαλάσσιες μεταφορές (ιδιοκτήτες φορτίων, εισαγωγείς, ασφαλιστές) μετά την εμφάνιση της πανδημίας, πρέπει να παρακολουθούν συστηματικά, διάφορες παραμέτρους όπως: η αποθήκευση φορτίου, η καθυστέρηση, η ρήτρα καθυστέρησης, οι αποζημιώσεις, η ανωτέρα βία (μέγιστη επιτρεπόμενη καθυστέρηση) και οι διακοπές στη θαλάσσια συγκοινωνία.
Αξίζει να επισημανθεί ότι, η πανδημία έχει προκαλέσει σημαντικές απώλειες στους εμπλεκόμενους με την ναυτιλία, ωστόσο είναι σημαντικό να καθοριστεί ποιος θα επωμισθεί στο μέλλον τέτοιου είδους απώλειες.
Αυτά αναφέρει, μεταξύ άλλων, σε σχετικό report η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank εστιάζοντας στην ενδεχόμενη αύξηση των ασφαλίστρων μεταφορών και τα νομικά ζητήματα που αναδεικνύει η πανδημία.
Καθυστερήσεις και έλλειψη χώρου αποθήκευσης
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που θέτει επί τάπητος η εν λόγω έρευνα είναι η περίπτωση της περιορισμένης διαθεσιμότητας εργατικού δυναμικού στους λιμένες ενδέχεται να μειώσει την ικανότητα διακίνησης των φορτίων-εμπορευμάτων. Στην περίπτωση αυτή, τα φορτία πιθανώς να απαιτηθεί να αποθηκευτούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκαλώντας αύξηση του όγκου των αποθηκευμένων φορτίων, με αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου να προκληθεί κορεσμός χώρου, ο οποίος μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις στις μελλοντικές διακινήσεις.
Οι περισσότερες ασφαλιστικές συμβάσεις για μεταφορά φορτίων αποκλείουν την απώλεια ή τη ζημία που προκαλείται αποκλειστικά από καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να απαιτείται η ύπαρξη πρόσθετων χρεώσεων για τον ναυλωτή προκειμένου να υπάρξει αποθήκευση ή μεταφορά των αγαθών σε εναλλακτικό προορισμό. Επίσης, ευάλωτα ή ευπαθή προϊόντα, όπως φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία διακινούνται βάσει ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος, ενδεχομένως να απαιτούν ειδική ασφάλιση.
Πληθώρα νομικών ζητημάτων
Όπως επισημαίνεται, οι διαταραχές που έχει προκαλέσει η πανδημική κρίση εγείρουν εκτός των άλλων και μια σειρά νομικών ζητημάτων. Ο ιδιοκτήτης/ναυλωτής του φορτίου οφείλει να ορίσει έναν «ασφαλή λιμένα» – δηλαδή ένα λιμένα στον οποίο μπορεί να καταπλεύσει με ασφάλεια το πλοίο, για να εκτελέσει τις εργασίες εκφόρτωσης και να αποπλεύσει με ασφάλεια. Όταν το λιμάνι προορισμός είναι κλειστό, ο ιδιοκτήτης/ναυλωτής του φορτίου θα πρέπει να ορίσει έναν εναλλακτικό λιμένα, ωστόσο αυτό δεν είναι συχνά εφικτό, καθώς δεν υπάρχει ένας εύκολα εναλλακτικός προορισμός.
Επιπρόσθετα, στις χώρες που έχουν πληγεί από την πανδημία, η διαδικασία ελέγχου του πληρώματος από τις υγειονομικές αρχές του λιμένα μπορεί να διαρκέσει αρκετό χρόνο, με αποτέλεσμα η καθυστέρηση να επιβαρύνει τον πλοιοκτήτη και όχι τον ναυλωτή. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας ενδέχεται να καλύπτονται από ρήτρες ανωτέρας βίας σε ορισμένες συμβάσεις, ωστόσο δεν είναι κάτι γενικευμένο.
