του Νικόλαου Φιοράντη
- Γιατί χρειαζεται ένας πραγματογνώμονας; Ποιο είναι το αντικείμενο του και τι έχει να προσθέσει; Τι ακριβώς θα κάνει;
Καλείται διοριζόμενος, είτε από τη δικαστική αρχή, είτε επιλεγόμενος από τον ενάγοντα ή εναγόμενο μέσω του δικηγόρου του, ορκιζόμενος στη συνέχεια, όπως τοποθετηθεί σε συγκεκριμένα ερωτήματα της υπόθεσης, με βάση τη δικογραφία. Επίσης, κατά τη κρίση του, μπορεί να αναζητήσει και πρόσθετα στοιχεία με τη συνδρομή της δικαστικής αρχής.
- Πως και με τι κριτήρια επιλέγεται;
Η επιλογή γίνεται από εγκεκριμένες λίστες, των κατά τόπους Πρωτοδικείων και Πλημμελειοδικείων της χώρας, βάσει σχετικής με το αντικείμενο επιστημονικής κατάρτισης και επί μέρους κριτηρίων αξιολόγησης και αποτελεσματικότητας.
- Ο Πραγματογνώμονας με τον Τεχνικό Σύμβουλο τι διαφορά έχουν;
Όταν αυτός διορίζεται, από τη δικαστική αρχή αναφέρεται ως Πραγματογνώμονας, ενώ μετά από επιλογή του πελάτη ως Τεχνικός Σύμβουλος.
Επίσης, μπορεί να κληθεί προς εξέταση από το δικαστήριο κατά την ακροαματική διαδικασία, ως μάρτυρας ειδικών γνώσεων, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα και τεχνική δυσκολία της υπόθεσης. Η τοποθέτηση – γνωμοδότηση του Πραγματογνώμονα ή Τεχνικού Συμβούλου γίνεται εγγράφως, δεσμεύουσα αυτόν αναφορικά με τη πληρότητα, ακρίβεια και αντικειμενικότητά της.
- Γιατί η συμβολή του μπορεί να θεωρηθεί ουσιαστική, λειτουργώντας ως το “δεξί” χέρι του δικηγόρου;
Διότι απαιτείται επιστημονικά τεκμηριωμένη οικονομοτεχνική γνώση ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τεχνικές δυσκολίες της υπόθεσης, ιδιαίτερα σημαντική όταν συνοδεύεται με μακρόχρονη επαγγελματική εμπειρία σε επί μέρους κλάδους της οικονομίας, τεκμηριωμένη με τις ανάλογες πιστοποιήσεις.
- Ποιες δίκες μπορούν να “ευοδωθούν” με την αξιοποίηση του Πραγματογνώμονα, σε τι αντικείμενο και γιατί;
Η πράξη επιβεβαιώνει καθημερινά, ότι πάντα υπάρχουν οι προϋποθέσεις και συνθήκες μίξης –ανάλυσης – ανάδειξης στοιχείων ιδιαίτερα σημαντικών για τη κάθε υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την ολιστική προσέγγιση και αξιολόγηση του Πραγματογνώμονα.
Το ποιοτικό στοιχείο αυτό, αποτελεί την απαραίτητη και αναγκαία συνθήκη για την αποτελεσματική και με προστιθέμενη αξία Γνωμοδότηση του Πραγματογνώμονα / Τεχνικού Συμβούλου.
Όσον αφορά το αντικείμενο των δικών που μπορούν να “ευοδωθούν”, αυτό αφορά σχεδόν τη κάθε μία, με δεδομένο ότι ως “είδος” υπόθεσης αυτή συνήθως σχετίζεται ενδεικτικά, με προϊόν, υπηρεσία, συμφωνία και την κατ’ επέκταση αποζημίωση, ενσωματώνοντας αυτή οικονομική αξία, είτε ως διεκδίκηση είτε ως ανάγκη “άμβλυνσης” επιπτώσεων από αυτή.
- Ποιες είναι οι συνηθισμένες πραγματογνωμοσύνες και ποιες οι πιο ασυνήθιστες;
Οι πλέον συνήθεις πραγματογνωμοσύνες αφορούν τον προσδιορισμό οικονομικής αξίας υπό αμφισβήτηση με βάση, σύμβαση, υπεξαίρεση, κατάχρηση εξουσίας, αποτίμηση και διαχωρισμό περιουσίας. Όσον αφορά τις πιο ασυνήθιστες, όχι τόσο στο σύνηθες ή όχι αυτών, αλλά κυρίως στις ιδιαιτερότητες και τεχνικές πολυπλοκότητες των θεμάτων αφορούν, τις χρηματιστηριακές αγορές και τα χρηματοοικονομικά προϊόντα από απλά έως πλέον σύνθετα, τις δανειοδοτήσεις επιχειρήσεων, τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και των κανόνων και μεθόδων εσωτερικού ελέγχου και οργάνωσης εταιριών, όπως επίσης των ασφαλιστικών εταιριών και δικτύων διανομής των προϊόντων τους.
- Ποια είναι η εκτίμηση για το μέλλον στις πραγματογνωμοσύνες; Πως ήταν ο κλάδος παλιότερα, που βαδίζει και που αναμένεται να βαδίσει; Ποιες οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει;
Με δεδομένο όπως προαναφέρθηκε ότι, σχεδόν κάθε υπόθεση ως “είδος” σχετίζεται με το προσδιορισμό οικονομικής αξίας υπό αμφισβήτηση ή διεκδίκηση, η συνέργεια που προκύπτει μεταξύ νομικής και οικονομικής σκέψης κρίνεται απαραίτητη και με προστιθέμενη αξία.
Η άποψη αυτή, αν ειδωθεί υπό το πρίσμα, της εξέλιξης και πολυπλοκότητας των οικονομοτεχνικών θεμάτων που προκύπτουν καθημερινά, αλλά και της αλληλεπίδρασης αυτών στο οικονομικό οικοσύστημα, δημιουργούν την εκ των ουκ άνευ συνθήκη για την ανάγκη της συνέργειας αυτής. Όπως έμμεσα προκύπτει, η ανάγκη αυτή ήταν προφανώς σημαντικά μικρότερη κατά το παρελθόν.
Όσον αφορά τις μεγαλύτερες προκλήσεις, αυτές αφορούν, αφενός τη δυνατότητα ανταπόκρισης στην εξέλιξη και πολυπλοκότητα των οικονομοτεχνικών θεμάτων και αφετέρου στην ολιστική προσέγγιση και αξιολόγηση της αλληλεπίδρασής τους.
- Τελικά σε τι “μεταφράζεται” η συμβολή και ο ρόλος του;
Ως το αποτέλεσμα συμβολής και μετουσίωσης στο προσδιορισμό της οικονομική αξίας ως
αποζημίωση, είτε ως διεκδίκηση είτε ως ανάγκη “άμβλυνσης” επιπτώσεων από αυτή.
Πρέπει όμως να τονισθεί ότι, με δεδομένο ότι ο ρόλος του Πραγματογνώμονα / Τεχνικού Συμβούλου είναι συμπληρωματικός και βοηθητικός στο ρόλο του δικηγόρου, είτε στη βάση ικανοποίησης της διεκδίκησής του πελάτη του ως ενάγων, είτε απομείωσης των επιπτώσεων ως εναγόμενος, η ικανοποίηση και αναγνώριση αυτού επιστρέφει στο πρόσωπο του δικηγόρου τον οποίο εκείνος πάντα ούτως ή άλλως επιλέγει
{Ο κ. Νίκος Ι. Φιοράντης είναι Οικονομολόγος – Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος & Δικαστικός Πραγματογνώμων.}
