Καθώς οι οργανισμοί προετοιμάζονται για νέους τρόπους εργασίας και καθορίζουν τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές τους μετά την εμφάνιση του COVID-19, φαίνεται ότι υπάρχει ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ των προσδοκιών των ηγετών των επιχειρήσεων και των εργαζομένων όσον αφορά στον κόσμο της εργασίας μετά την πανδημία.
Τι πιστεύουν λοιπόν ηγετικά στελέχη και εργαζόμενοι για την εργασία στην μετά COVID-19 εποχή; Αυτό διερευνάται λεπτομερώς στη μελέτη του Adecco Group Foundation με θέμα «Future of Work post-COVID: Bridging divides for shared prosperity», η οποία συμπληρώνει την έρευνα του Ομίλου, Reset Normal, μια παγκόσμια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι και στην οποία συμμετείχαν 8.000 άτομα που μοιράστηκαν τις σκέψεις τους για τους καθοριστικούς παράγοντες αλλαγής του κόσμου της εργασίας μετά και πέρα από την τρέχουσα παγκόσμια κρίση.
Η νέα μελέτη βασίζεται στην έρευνα «Μετασχηματισμός εργατικού δυναμικού» (Workforce Transformation survey) που πραγματοποιήθηκε από το Adecco Group Foundation.
Η μελέτη επισημαίνει το χάσμα στις απόψεις των δύο υπό εξέταση κατηγοριών συμμετεχόντων στην έρευνα, κυρίως στα ακόλουθα θέματα:
Ψηφιακός μετασχηματισμός – οι ηγέτες των επιχειρήσεων είναι πιο αισιόδοξοι από τους εργαζομένους σχετικά με τις θετικές επιπτώσεις της τεχνολογίας στο μελλοντικό κόσμο της εργασίας
Απομακρυσμένη εργασία – οι ηγέτες προβλέπουν μια αυξητική τάση προς την απομακρυσμένη εργασία, ενώ οι εργαζόμενοι αναμένουν την επικράτηση πιο ευέλικτων προγραμμάτων εργασίας και ενός υβριδικού μοντέλου που θα συνδυάζει την απομακρυσμένη εργασία με την εργασία στο γραφείο
Βιωσιμότητα και ασφάλεια – η επιχειρησιακή βιωσιμότητα είναι προτεραιότητα για τους ηγέτες και λιγότερο για τους εργαζομένους, ενώ οι τελευταίοι έχουν περισσότερες ανησυχίες για την ευημερία και ασφάλειά τους στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται
Δεξιότητες – Οι δεξιότητες τεχνολογίας αιχμής χαρακτηρίζονται ως πολύ σημαντικές τόσο από τους ηγέτες όσο και από τους εργαζόμενους, αλλά οι απόψεις των δύο πλευρών διαφέρουν ως προς τα πλεονεκτήματα των soft-skills, όπως η ανθεκτικότητα και η συναισθηματική νοημοσύνη, τις οποίες οι εργαζόμενοι δεν τοποθετούν το ίδιο υψηλά ως προς τη σημασία τους, όπως τα ηγετικά στελέχη
Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι ενώ οι προσδοκίες των εργαζομένων και των επιχειρηματικών ηγετών για το μέλλον διαφέρουν, δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες.
Οι ηγέτες των επιχειρήσεων εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι για το μέλλον
Σύμφωνα με την έρευνα, το 43% των ηγετικών στελεχών των επιχειρήσεων αναμένουν έναν καλύτερο εργασιακό κόσμο μετά την πανδημία, ενώ στους εργαζομένους το ποσοστό που δηλώνει αισιόδοξο πέφτει στο 35%. Οι εργαζόμενοι αναμένεται να βγουν από την πανδημία νιώθοντας μεγαλύτερη αβεβαιότητα για το εργασιακό τους μέλλον. Η πανδημία έχει επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό, κάνοντας τους επιχειρηματίες να προσβλέπουν σε ένα μέλλον οικονομικής ανάπτυξης με γνώμονα την τεχνολογία. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι ήταν ήδη επιφυλακτικοί σχετικά με τον αντίκτυπο της αυτοματοποίησης στις θέσεις εργασίας και η πανδημία ήρθε να ενισχύσει τις ανησυχίες τους.
Τα μεσαία στελέχη, οι γυναίκες και οι νέοι επαγγελματίες εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι για το εργασιακό τους μέλλον
Οι εργαζόμενοι ηλικίας 41-50 ετών, μέλη της Generation X, είναι λιγότερο αισιόδοξοι σχετικά με τις μελλοντικές επαγγελματικές τους προοπτικές. Πιστεύουν πως έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να δεχθούν νέες επαγγελματικές προτάσεις.
Η ομάδα εργαζομένων ηλικίας 18-30 ετών, που αποτελείται από τη Γενιά Z και τους νεότερους εκπροσώπους των millennials, νιώθουν επίσης πως βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Αντιμετωπίζουν τον υψηλό κίνδυνο απώλειας θέσεων εργασίας λόγω της αύξησης του αυτοματισμού και αγωνίζονται για να εξασφαλίσουν ένα ξεκίνημα στον επαγγελματικό στίβο.
Επιπλέον, οι γυναίκες είναι λιγότερο αισιόδοξες από τους άνδρες, μιας και το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των φύλων στην ποιότητα και το είδος των θέσεων εργασίας αλλά και στα μισθολογικά επίπεδα, τις καθιστά πιο ευάλωτες. Η έρευνά μας δείχνει ότι οι θέσεις εργασίας σε τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού, πωλήσεις και εξυπηρέτηση πελατών είναι πιθανότερο να αυτοματοποιηθούν, με τις διοικητικές υπηρεσίες να αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από τον αυτοματισμό. Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς, καθώς έχουν υψηλή εκπροσώπηση σε πολλά από αυτά τα επαγγέλματα.
To χάσμα μεταξύ των απόψεων εργαζομένων και ηγετικών στελεχών σχετικά με τις προτεραιότητες στην μετά-Covid 19 εποχή
Σε γενικές γραμμές, οι απόψεις των ηγετών των επιχειρήσεων και των εργαζομένων σχετικά με τις μακροπρόθεσμες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον χώρο εργασίας μετά την πανδημία έχουν σημαντικές αποκλίσεις όμως, το θέμα της υγιεινής αναδεικνύεται αναμενόμενα ως μια βασική προτεραιότητα και για τις δύο κατηγορίες.
Οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι οι εταιρείες πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις ανάγκες των ανθρώπων τους, προσφέροντας εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες, ασφάλεια στον χώρο εργασίας με την εφαρμογή αυστηρών πρωτοκόλλων υγιεινής, και παροχή του απαραίτητου εξοπλισμού για εξ αποστάσεως εργασία. Παράλληλα, ένα άλλο σημαντικό σημείο που αναδεικνύει η έρευνα είναι ότι οι εργαζόμενοι επιθυμούν δικλίδες ασφαλείας για παροχή οικονομικής στήριξης σε μελλοντικές κρίσεις.
Από την άλλη πλευρά, οι κύριες προτεραιότητες των επιχειρηματιών επικεντρώνονται στην απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης, με την υποστήριξη της εξ αποστάσεως εργασίας και τη διασφάλιση του κατάλληλου εξοπλισμού των εργαζομένων. Ακολουθούν ως προτεραιότητες η ενδυνάμωση της εργασιακής κουλτούρας και η εξασφάλιση της υγιεινής στον χώρο εργασίας.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο χάσμα στις προτεραιότητες εμφανίζεται σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ευημερία και την ασφάλεια των εργαζομένων – με διαφορά πάνω από 50 εκατοστιαίες μονάδες σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση οικονομικής υποστήριξης και ποιοτικής υγειονομικής περίθαλψης και πάνω από 30 εκατοστιαίες μονάδες για την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας.
Εργοδότες και εργαζόμενοι προσεγγίζουν το ζήτημα των δεξιοτήτων έχοντας διαφορετικές προτεραιότητες
Η διαφορά στο πώς προσεγγίζουν εργοδότες και εργαζόμενοι τις δεξιότητες φανερώνει την αναντιστοιχία μεταξύ των δεξιοτήτων που αναπτύσσονται τώρα και αυτών που θα απαιτούνται μελλοντικά από τον επιχειρηματικό κόσμο. Τεχνικές δεξιότητες και γνώσεις υψηλού επιπέδου σε τομείς όπως η επιστήμη των δεδομένων και η ανάλυση πληροφοριών είναι πολύτιμες για τους εργοδότες, αλλά και τα λεγόμενα “soft skills” είναι εξίσου σημαντικά. Οι εργαζόμενοι τείνουν να υποτιμούν την σημασία των soft skills, όπως για παράδειγμα την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα και την επικοινωνία, ενώ φαίνεται να υπερεκτιμούν τις τεχνικές δεξιότητες (hard skills), όπως τη διαχείριση νέων τεχνολογιών. Η εξ αποστάσεως εργασία ανέδειξε ίσως την ανάγκη για hard skills, όμως τα ευρήματα δείχνουν ότι μακροπρόθεσμα, η ανάγκη για καλά ανεπτυγμένα soft skills που είναι απαραίτητα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται (όπως είναι η ανθεκτικότητα και η συναισθηματική νοημοσύνη) θα είναι επίσης πολύ σημαντική.
Η κατανόηση των χαρακτηριστικών του εργατικού δυναμικού αποτελεί το κλειδί για την ανάκαμψη
Σύμφωνα με τον Όμιλο Adecco, η κρίση της πανδημίας επιταχύνει τον μετασχηματισμό των οικονομιών, των κλάδων και των επιχειρήσεων. Οι εταιρείες αλλάζουν τις στρατηγικές τους, ψηφιοποιούν και αυτοματοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις διεργασίες τους.
Οι εργαζόμενοι βλέπουν ένα αβέβαιο μέλλον μπροστά τους, με εξαφάνιση θέσεων εργασίας και με εμφάνιση νέων, οι οποίες απαιτούν διαφορετικές δεξιότητες.
Αυτές οι εξελίξεις ενέχουν τον κίνδυνο αύξησης της κοινωνικής πόλωσης και μη αξιοποίησης των ευκαιριών. Πρέπει επομένως οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου να εφοδιάσουν το εργατικό δυναμικό τους με δεξιότητες που θα απαιτούνται στη νέα οικονομία και αγορά εργασίας, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία στους εργαζομένους να αξιοποιήσουν όλες τις νέες ευκαιρίες που θα τους παρουσιαστούν μετά την κρίση, ώστε η ανάκαμψη να έρθει ταχύτερα.
Η δια βίου μάθηση στον εργασιακό κόσμο
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο CEO του Ομίλου Adecco, Alain Dehaze, δήλωσε: «Είναι αναγκαίο εταιρείες, κυβερνήσεις και εργαζόμενοι να συμμαχήσουν για να εξασφαλίσουν την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για το μέλλον. Oι εργοδότες πρέπει να αναβαθμίσουν τις δεξιότητες των εργαζομένων τους, προσφέροντας ευκαιρίες για να επανέλθουν καλύτερα «εξοπλισμένοι» στην αγορά εργασίας. Θα πρέπει να αναγνωρίσουν τα κενά δεξιοτήτων και να αναπτύξουν μεθόδους για να παρακολουθούν την πρόοδο του οργανισμού τους σε σχέση με τη δια βίου μάθηση, δημιουργώντας εξατομικευμένα πλάνα ανάπτυξης βάσει των αναγκών των εκάστοτε εργαζομένων τους. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συμβάλουν στην στήριξη του εργατικού δυναμικού, θεσπίζοντας πολιτικές για τη διευκόλυνση της δια βίου μάθησης, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και την ανάπτυξη των soft skills, ακόμα και από την πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση».
Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς, Cluster Head του Ομίλου Adecco σε Ελλάδα και Βουλγαρία, συμπληρώνει: «Μέσα σε αυτό το γεμάτο προκλήσεις περιβάλλον, είναι σημαντικό πολιτεία και επιχειρηματικός κόσμος να δώσει έμφαση όχι μόνο στην επιχειρησιακή βιωσιμότητα αλλά και στη δημιουργία των συνθηκών εκείνων στις οποίες οι εργαζόμενοι θα νιώσουν ασφαλείς. Με τα σωστά εφόδια και με έμπρακτη υποστήριξη, οι εργαζόμενοι θα μπορούν να είναι πραγματικά αποδοτικοί στη δουλειά τους».
Στην έρευνα «Μετασχηματισμός εργατικού δυναμικού» (Workforce Transformation survey) συμμετείχαν 1055 εργαζόμενοι και 204 ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων. Και οι δύο ομάδες ερωτηθέντων προέρχονται από διάφορους κλάδους σε ΗΠΑ και Ευρώπη (Γαλλία, Βέλγιο και Ισπανία).
