Του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
Οι τράπεζες φέτος και του χρόνου πρέπει να μειώσουν το χαρτοφυλάκιο των κόκκινων δανείων κατά τουλάχιστον 34 δισ. ευρώ, ώστε να πετύχουν τον στόχο των 50 δισ. ευρώ μέχρι το 2021.
Η αγωνιώδης αναζήτηση ενός εύπεπτου προεκλογικού αφηγήματος «κοινωνικής ευαισθησίας» και δήθεν προστασίας της «λαϊκής πρώτης κατοικίας», από το Μέγαρο Μαξίμου, έχει μέχρι στιγμής μπλοκάρει κάθε λύση και πρόταση εξυγίανσης και λύσης στο κυρίαρχο οικονομικό πρόβλημα της χώρας, αυτό των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων.
Οι πλειστηριασμοί δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το 80% των ακινήτων καταλήγει στις ίδιες τις τράπεζες. Χωρίς ένα αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι αγοραστές των πακέτων δανείων που απελπισμένα πωλούν μαζικά οι τράπεζες προσφέρουν ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, δημιουργώντας μια νέα πηγή ζημιών.
Ηδη η Alpha Bank, βλέποντας την καθυστερημένη αντίδραση της κυβέρνησης, αποφάσισε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Eurobank και να δημιουργήσει ένα αυτόνομο όχημα διαχείρισης των κόκκινων δανείων (SPV) για το οποίο αναζητούνται ιδιωτικά και θεσμικά επενδυτικά κεφάλαια.
Από την άλλη πλευρά, δεκάδες χιλιάδες «κόκκινοι δανειολήπτες» περιμένουν με αγωνία το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ιδιωτική πτώχευση και κυρίως για την προστασία της α’ κατοικίας που θα υποκαταστήσει τον νόμο Κατσέλη.
- Μέχρι στιγμής, στο μόνο που έχουν συμφωνήσει οι θεσμοί, οι τράπεζες και η επίσημη κυβέρνηση είναι ότι το νέο σύστημα πρέπει να παρακάμπτει τα Ειρηνοδικεία και τα Δικαστήρια, να είναι γρήγορο και αυτόματο.
Τα δικαιολογητικά θα κατατίθενται μέσω μιας πλατφόρμας ίδιας με εκείνης του εξωδικαστικού συμβιβασμού, η οποία θα δέχεται ή δεν θα δέχεται στο σύστημά της τον δανειολήπτη, με βάση συγκεκριμένα αντικειμενικά, εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια.
- Σε αυτήν την ίδια πλατφόρμα οι δανειολήπτες θα έχουν τη δυνατότητα να εντάξουν όλα τους τα χρέη προς ρύθμιση και έτσι το νέο θεσμικό πλαίσιο θα προβλέπει κανόνες και συνθήκες για την ιδιωτική πτώχευση.
Οι τράπεζες έχουν στείλει στην κυβέρνηση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία (ύψος κόκκινων δανείων, υπόλοιπα δανείων, αξία ενεχύρων, προβλέψεις, διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία δανειοληπτών κ.λπ.
Το σχέδιο της κυβέρνησης να επιδοτεί τη στεγαστική δόση των νέων «κουρεμένων δανείων» πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τα 160 εκατ. ευρώ των κοινοτικών πόρων που είναι διαθέσιμα στον προϋπολογισμό για τον σκοπό αυτό. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέλαβε την υποχρέωση να βρει πόρους για να διευρύνει αυτό το κονδύλι.
Oι τράπεζες έχουν αναλάβει να επεξεργαστούν και να παρουσιάσουν στην κυβέρνηση συγκεκριμένα στοιχεία για τα κόκκινα δάνεια, το υπόλοιπο των οφειλών και τη συνολική εισοδηματική κατάσταση που δηλώνουν επισήμως οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες.
Η κυβέρνηση θα διαθέσει το κονδύλι του προϋπολογισμού για να στηρίξει τους «κόκκινους δανειολήπτες με οικονομική αδυναμία».
Αυτό το ποσό πρέπει να μοιραστεί σε όλους τους «δικαιούχους».
Η λογική της οικονομικής ενίσχυσης είναι απλή κι έχει την κωδική ονομασία Loan to Value.
Συγκεκριμένα εξετάζει:
- Ποιο είναι το ποσό που οφείλει σήμερα ο δανειολήπτης.
- Ποια είναι η τρέχουσα εμπορική αξία του ενεχυριασμένου ακινήτου.
- Εφόσον η αξία του δανείου είναι υψηλότερη από την τρέχουσα αξία του ακινήτου, η τράπεζα θα διαγράφει το υπερβάλλον ποσό.
- Στη συνέχεια θα συμφωνεί με τον δανειολήπτη νέα 20ετή ρύθμιση, η δόση της οποίας θα επιδοτείται κατά το 30% από το κράτος.
Το ερώτημα είναι ποιοι δανειολήπτες θα δικαιούνται τη ρύθμιση Loan to Value.
Ποια εισοδηματικά, περιουσιακά και αντικειμενικά κριτήρια θα ισχύουν ώστε η νέα ρύθμιση θα γίνεται αυτοματοποιημένα, γρήγορα, χωρίς περιθώρια πολιτικής ευνοιοκρατίας και ρουσφετολογίας.
Οι τράπεζες με τη βοήθεια της PriceWaterhouseCoopers έχουν καταγράψει όλα τα κόκκινα δάνεια, τις προβλέψεις που έχουν αναλάβει, την εκτιμώμενη αξία των ακινήτων και τις πραγματικές κεφαλαιακές συνέπειες κάθε εναλλακτικού σεναρίου ρύθμισης οφειλών.
Η κυβέρνηση έχει σαφή στόχο:
- Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποδοχής και διαχείρισης των αιτήσεων για ρύθμιση κόκκινων δανείων θα αφορά όχι μόνον στεγαστικά αλλά και δάνεια καταναλωτικά και μικρά επιχειρηματικά.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι όμως κατηγορηματική.
- Η προστασία όμως της κατοικίας θα αφορά μόνο δάνεια στεγαστικά και όχι άλλου τύπου που ενέταξαν την πρώτη κατοικία από την αρχή ή στην πορεία ως ενέχυρο.
Oι δανειστές θεωρούν ότι εφόσον ισχύουν τα κοινωνικά, εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια δεν υπάρχει λόγος να καθιερωθεί ένα ελάχιστο ή μέγιστο ποσό αξίας κατοικίας που προστατεύεται.
- Οι τραπεζίτες αντέτειναν ότι αν δεν υπάρχει ένα ελάχιστο ποσό προστασίας της κατοικίας, τότε τα δικαστήρια θα οδηγούνταν σε περίπλοκες αποφάσεις, βασισμένες σε εντελώς χαλαρά «κοινωνικά» κριτήρια.
Οι τελικές αποφάσεις θα ανακοινωθούν το αργότερο μέχρι την Παρασκευή.
Στη Φρανκφούρτη ωστόσο ανησυχούν, γιατί, όσο καθυστερεί η εφαρμογή της λύσης, το τραπεζικό σύστημα κινδυνεύει…
