Αναλυτικές οδηγίες για τον τρόπο και τον χρόνο εφαρμογής, κατά περίπτωση, της μείωσης του συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων από το 15% στο 10% που ισχύει για τις φορολογικές χρήσεις από την 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά δίνει με εγκύκλιό της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Στην εγκύκλιο ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι εφόσον έχει γίνει παρακράτηση φόρου με τον αυξημένο συντελεστή μέχρι τη δημοσίευση της σχετικής διάταξης, δηλαδή μέχρι τις 14 Μαρτίου 2019, τότε το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στο 5% των μερισμάτων επιστρέφεται στην επιχείρηση που το διένειμε.
Επιπλέον, σε περίπτωση που έχουν διανεμηθεί προμερίσματα από Α.Ε. ή έχουν πραγματοποιηθεί προσωρινές απολήψεις έναντι κερδών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. μέσα στο φορολογικό έτος 2018, επί των οποίων έχει διενεργηθεί παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15%, δεδομένου ότι η απόφαση διανομής των οποίων τελεί υπό την έγκριση της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων, αντίστοιχα, που θα πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2019, εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής (10%). Αναλυτικά η εγκύκλιος προβλέπει τα εξής:
1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 65 του ν.4603/2019 (ΦΕΚ Α’ 49), οι οποίες κοινοποιήθηκαν με την Ε.2047/2019 εγκύκλιό μας, μειώθηκε από 15% σε 10% ο συντελεστής φορολογίας των μερισμάτων. Ομοίως, με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου αντικαταστάθηκε η περίπτωση α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 64 του ν.4172/2013, ώστε ο συντελεστής παρακράτησης φόρου στα μερίσματα να ορισθεί στο 10%, αντί του 15% που ίσχυε μέχρι πρότινος.
2. Οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού, για τα εισοδήματα που αποκτώνται κατά τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2019 και μετά.
3. Επομένως, ο μειωμένος συντελεστής φορολογίας και παρακράτησης φόρου μερισμάτων 10% εφαρμόζεται επί των ακόλουθων διανομών:
α) στα κέρδη που διανέμουν οι Α.Ε., ΕΠΕ και ΙΚΕ, για τα οποία η απόφαση έγκρισης διανομής (του τρέχοντος ή των προηγούμενων φορολογικών ετών) από το αρμόδιο όργανο του νομικού προσώπου έχει ληφθεί από την 1.1.2019 και μετά. Ως εκ τούτου, για τα κέρδη που διανέμουν τα υπόψη νομικά πρόσωπα και για τα οποία η καταληκτική προθεσμία για τη λήψη απόφασης έγκρισής τους είναι πριν την 1.1.2019 εφαρμόζεται ο συντελεστής παρακράτησης 15%.
Σε περίπτωση που έχουν διανεμηθεί προμερίσματα από Α.Ε. ή έχουν πραγματοποιηθεί προσωρινές απολήψεις έναντι κερδών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. μέσα στο φορολογικό έτος 2018, επί των οποίων έχει διενεργηθεί παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15%, δεδομένου ότι η απόφαση διανομής των οποίων τελεί υπό την έγκριση της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων, αντίστοιχα, που θα πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2019, εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής (10%).
β) στα κέρδη που διανέμουν οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες, συμμετοχικές ή αφανής εταιρείες, καθώς και κοινοπραξίες, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, για τα οποία ο χρόνος του δικαιώματος είσπραξής τους από τα μέλη των υπόψη νομικών οντοτήτων είναι μετά την 1.1.2019.
Όπως έχει διευκρινιστεί με την ΠΟΛ.1223/2015 εγκύκλιό μας, ως χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων), τα οποία αφορούν κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους, όπως αυτά προκύπτουν από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους.
Για τυχόν διανεμόμενα κέρδη παρελθόντων φορολογικών ετών, καθώς και για τις προσωρινές απολήψεις κερδών των πιο πάνω εταιρειών, δεδομένου ότι ως χρόνος κτήσης του υπόψη εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που λαμβάνει χώρα η διανομή ή απόληψη (πίστωση ή καταβολή), όπως προκύπτει από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, παρακρατείται φόρος με τον συντελεστή που ισχύει κατά τον χρόνο της διανομής ή απόληψης (ήτοι, για διανομές παρελθουσών χρήσεων ή απολήψεις κερδών εντός του φορολογικού έτους 2018 παρακρατείται φόρος με συντελεστή 15%, ενώ για διανομές παρελθουσών χρήσεων ή απολήψεις κερδών εντός του φορολογικού έτους 2019 παρακρατείται φόρος με συντελεστή 10%).
4. Για εισόδημα από μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης, ο μειωμένος συντελεστής 10% εφαρμόζεται όταν η απόκτηση του δικαιώματος είσπραξης αυτού (π.χ. απόφαση του αρμόδιου οργάνου) είναι μετά την 1.1.2019 και σε περίπτωση που δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου αυτού, όταν ο χρόνος καταβολής τους στον δικαιούχο, μέσω πίστωσης του τραπεζικού του λογαριασμού ή με άλλο τρόπο, πραγματοποιείται μετά την 1.1.2019 (σχετ. ΠΟΛ.1223/2015 εγκύκλιός μας).
5. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που μέχρι τη δημοσίευση του ν.4603/2019, ήτοι 14.3.2019, έχει παρακρατηθεί φόρος με συντελεστή 15% (αντί του μειωμένου συντελεστή 10%), ο τυχόν αποδοθείς επιπλέον φόρος 5% επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθείς, με βάση τη διαδικασία που προβλέπεται στις ΠΟΛ.1129/2011 και 1039/2015 εγκυκλίους μας.
