Ένα χρόνο κλείνει το πρόγραμμα που υλοποιεί ο TAP και αφορά τη διανομή δωρεάν λιπασμάτων και δενδρυλλίων αποκατάστασης σε καλλιεργητές μέσα από τη γη των οποίων διέρχεται ο αγωγός.. Το πρόγραμμα άρχισε από την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη τον Φεβρουάριο του 2019, ενώ οι πιο πρόσφατες διανομές πραγματοποιήθηκαν πριν από λίγες ημέρες σε Θεσσαλονίκη, Πέλλα και Σέρρες και πιο συγκεκριμένα στις περιοχές Νέα Πέλλα, Προβατάς, Καλόκαστρο και Πεντάλοφος.
Μέσα σε μόλις έναν χρόνο, ο ΤΑΡ έχει διαθέσει περισσότερα από 31.000 σαραντάκιλα σακιά λιπασμάτων (συνολικά 1.264,48 τόνοι) σε 4.162 επηρεαζόμενα πρόσωπα που είναι ιδιοκτήτες ή χρήστες 7.653 συνολικά γεωτεμαχίων. Η διανομή λιπασμάτων έχει διεξαχθεί σε 57 κοινότητες της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σε 56 κοινότητες της Κεντρικής Μακεδονίας και σε 28 κοινότητες της Δυτικής Μακεδονίας.
Έτσι, όπως αναφέρεται, ακόμη και μετά την πλήρη καταβολή αποζημιώσεων για απόκτηση δικαιωμάτων γης και πρόσβαση σε αυτήν, ο ΤΑΡ εξακολουθεί να υποστηρίζει τα επηρεαζόμενα νοικοκυριά.
Τι είναι το LATS;
Το πρόγραμμα LATS αποτελεί εθελοντική δέσμευση του ΤΑΡ και μέρος του ευρύτερου Πλάνου Αποκατάστασης Διαβίωσης (ΠΑΔ), που έχει σχεδιάσει για κάθε μία από τις τρεις φιλοξενούσες τον αγωγό χώρες (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία). Το πρόγραμμα εστιάζει στην αναγνώριση, παρακολούθηση και παροχή κατάλληλης στήριξης προς τα νοικοκυριά που επηρεάζονται από την κατασκευή του αγωγού. Απευθύνεται λοιπόν στους καλλιεργητές, ιδιοκτήτες και χρήστες γης, η γη των οποίων έχει επηρεαστεί από τον ΤΑΡ.
Στην Ελλάδα ο αγωγός TAP διασχίζει τρεις Περιφέρειες (Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη) σε συνολικό μήκος 550 χλμ και επηρεάζει πάνω από 11.000 γεωτεμάχια (ιδιωτική και δημόσια ή δημοτική γη) σε 13 Περιφερειακές Ενότητες, και περί τους 15.000 ιδιοκτήτες και χρήστες γης, οι οποίοι διαμένουν σε 148 κοινότητες (30 Δήμους).
Το πρόγραμμα LATS έχει στόχο να διασφαλίσει ότι τα γεωτεμάχια που επηρεάζονται από την κατασκευή αποκαθίστανται πλήρως – επιστρέφουν δηλαδή, τουλάχιστον, στην κατάσταση που βρίσκονταν πριν την κατασκευή του αγωγού. Στην πλειονότητά τους, κατά 90%, τα επηρεαζόμενα αγροτεμάχια περιλαμβάνουν ετήσιες καλλιέργειες, ενώ οι πιο κοινές πολυετείς καλλιέργειες είναι το τριφύλλι, το ροδάκινο, το κεράσι, η ελιά, το αμύγδαλο, το μήλο, το σύκο και το σταφύλι.
Μεγάλη μελέτη, επί 2,5 χρόνια
Για να επιτύχει την καλύτερη δυνατή αποκατάσταση της γης, ο ΤΑΡ χρηματοδότησε τη διενέργεια εδαφολογικών μελετών, τις οποίες ανέλαβε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μία τετραμελής επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή Εδαφολογίας Κωνσταντίνο Κοσμά, χαρτογράφησε εδαφολογικά την αγροτική γη κατά μήκος της διαδρομής του ΤΑΡ, ανέλυσε την ποιότητα του εδάφους για τις καλλιέργειες, και πρότεινε μεθόδους για τη βελτίωση της χημικής και φυσικής σύστασής του.
Τα αποτελέσματα των μελετών προσέφεραν στον ΤΑΡ χρήσιμες πληροφορίες που βοήθησαν στην παρακολούθηση της διαδικασίας αποκατάστασης της γης και στη δημιουργία προτάσεων στους καλλιεργητές για την ποιοτική βελτίωση των εδαφών. Τα πορίσματα αυτά κοινοποιήθηκαν στους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες και χρήστες γης, μαζί με συνοδευτικές προτάσεις για αύξηση της παραγωγικής και προστιθέμενης αξίας των καλλιεργειών τους και για εναλλακτικές, αλλά εξίσου αποδοτικές ή/και περισσότερο προσοδοφόρες, καλλιέργειες.
Επίσης, με βάση τις μελέτες αυτές και τις ποσότητες που αντιστοιχούν στο κομμάτι της γης τους το οποίο επηρεάζεται από το έργο, οι καλλιεργητές, ιδιοκτήτες και χρήστες γης, έλαβαν δωρεάν λιπάσματα κατάλληλου τύπου, ενώ ειδικότερα για τα γεωτεμάχια με πολυετείς ή δενδρώδεις καλλιέργειες ο TAP σχεδίασε μία σειρά πρωτοβουλιών τις οποίες υλοποιεί για να αποκαταστήσει και –όπου είναι δυνατόν– να ενισχύσει τα μέσα βιοπορισμού των καλλιεργητών. Μεταξύ αυτών, είναι η δωρεάν διάθεση δένδρων προς αντικατάσταση σε όσους καλλιεργητές πολυετών φυτών ή δένδρων (από ελιές, αμυγδαλιές, μηλιές, κερασιές, καρυδιές και ροδακινιές, μέχρι kiwi, αρώνια, λωτούς, ροδιές και κυδωνιές) επηρεάζονται από την κατασκευή, μαζί με συμβουλές των ειδικών για τη διαχείριση και φροντίδα τους.
