της Σοφίας Τσιπσέ
Ο όρος ¨πρώτη κατοικία¨ ίσως στα χρόνια πριν την οικονομική κρίση να είχε συνδεθεί με την αριθμητική καταμέτρηση των κατοικιών ενός προσώπου, σήμερα όμως ο όρος αυτός είναι απόλυτα συνδεδεμένος με τα κόκκινα δάνεια.
Πόσο προστατευμένη είναι η πρώτη κατοικία και τι μέλλει γενέσθαι την 1-1-2019;
Από το έτος 2010 , όταν ξεκίνησε να ισχύει ο Νόμος 3869/2010, ο πασίγνωστος πια Νόμος Κατσέλη, η προστασία της κύριας κατοικίας γινόταν αυτομάτως και οριζόντια για όλα τα φυσικά πρόσωπα που κατέθεταν την αίτηση και υπάγονταν στην ¨ομπρέλα ¨ προστασίας του Νόμου.
Το Δεκέμβριο του 2014 έπαυσε η οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας, καθότι θεωρήθηκε σκόπιμο να τεθούν κριτήρια για την προστασία, από τους Θεσμούς (τότε ακόμα τρόικα) και την τότε Κυβέρνηση.
Το έτος 2015 ο νόμος Κατσέλη αναθεωρήθηκε και μετουσιώθηκε σε νόμος Κατσέλη – Σταθάκη, όπου για την προστασία της κύριας κατοικίας εισήχθησαν οι εξής προϋποθέσεις: να μην υπερβαίνει η αντικειμενική αξία του ακινήτου τις 180.000€ (για έναν ενήλικα) και το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης , έτσι όπως αυτές προκύπτουν από τον πίνακα της ΕΛΣΤΑΤ, προσαυξημένες κατά 70%.
ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 31-12-2018 (ημερομηνία λήξεως του Ν. Κατσέλη):
Καθώς η Κυβέρνηση ακόμα δεν έχει προβεί σε κάποια επίσημη ανακοίνωση για παράταση του Ν. Κατσέλη, λαμβάνουμε ως μαχητό τεκμήριο ότι 31-12 του τρέχοντος έτους λήγει ο Νόμος Κατσέλη. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως ο οφειλέτης – φυσικό πρόσωπο δεν θα δύναται να εισέλθει στην ομπρέλα προστασίας του νόμου και να διασώσει την πρώτη του κατοικία , ρυθμίζοντας τις οφειλές του. Δεν θα υπάρχει νομικό πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα.
Σύμφωνα με το άρθρο 9 του Συντάγματος, η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. […] Το δικαίωμα της κατοικίας είναι λοιπόν συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του ατόμου, το οποίο παρ’ όλα αυτά δείχνει να απειλείται. Μιλάμε λοιπόν για την συνταγματική εξασφάλιση ενός δικαιώματος που αντισυνταγματικά απειλείται. Δεν απειλείται μάλιστα από τις πρόσφατες εξελίξεις , και τη λήξη της ισχύος του Νόμου. Απειλούνταν από τον καιρό των αλόγιστων δανειακών χορηγήσεων , όταν προϋπόθεση για την εκταμίευση ενός δανείου ήταν η χορήγηση εξασφάλισης μέσω προσημείωσης υποθήκης της κύριας κατοικίας. Η χορήγηση της εν λόγω εξασφάλισης στην ουσία υποθήκευε το μέλλον της προστασίας της κύριας κατοικίας.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις της Κυβέρνησης η κύρια κατοικία θα συνεχίσει να προστατεύεται κάτω από άλλο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο δεν έχει διευκρινιστεί επίσημα πιο θα είναι και οι προϋποθέσεις ένταξης.
Σίγουρο είναι πως η προστασία της κύριας κατοικίας είναι αναγκαίο να συνεχίσει να υφίσταται. Επιδιωκόμενος στόχος , που αποτελεί και δέσμευση του Κράτους, είναι η μείωση των κόκκινων δανείων. Ο στόχος αυτός είναι αναγκαίο να επιτευχθεί μέσω μιας κοινωνικής πολιτικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, προκειμένου οι πολίτες που ζουν σε ένα κοινωνικό Κράτος Δικαίου, να μην καταντήσουν άστεγοι υπερχρεωμένοι οφειλέτες, θύματα ενός σαθρού συστήματος υπερ-χορήγησης δανείων.
