Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο ύψους 4.34 δισ. EUR στη Google για παράβαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ. Από το 2011, η Google έχει επιβάλει παράνομους περιορισμούς σε κατασκευαστές συσκευών Android και φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητών επικοινωνιών, με σκοπό να εδραιώσει τη δεσπόζουσα θέση της στη γενική διαδικτυακή αναζήτηση.
Η Google πρέπει πλέον να θέσει οριστικά τέλος σε αυτήν την πρακτική εντός 90 ημερών, ειδάλλως θα της επιβληθούν χρηματικές ποινές ύψους έως και 5 % του μέσου ημερήσιου παγκόσμιου κύκλου εργασιών της Alphabet, μητρικής εταιρείας της Google.
Η Επίτροπος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού,δήλωσε: «Πάνω από τη μισή παγκόσμια κίνηση στο διαδίκτυο πραγματοποιείται σήμερα μέσω κινητού διαδικτύου. Το κινητό διαδίκτυο έχει αλλάξει τις ζωές εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Η συγκεκριμένη υπόθεσή μας αφορά τρία είδη νομικών περιορισμών που έχει επιβάλει η Google σε κατασκευαστές συσκευών Android και φορείς εκμετάλλευσης δικτύων προκειμένου να διασφαλίζει ότι η κίνηση στις συσκευές Android κατευθύνεται προς τη μηχανή αναζήτησης της Google. Με τον τρόπο αυτό, η Google έχει χρησιμοποιήσει το Android ως όχημα για να εδραιώσει τη δεσπόζουσα θέση της μηχανής αναζήτησής της. Οι πρακτικές αυτές έχουν στερήσει από τους ανταγωνιστές την ευκαιρία να καινοτομούν και να ανταγωνίζονται σε αξιοκρατική βάση. Έχουν στερήσει από τους ευρωπαίους καταναλωτές τα οφέλη του αποτελεσματικού ανταγωνισμού στον σημαντικό τομέα των κινητών επικοινωνιών. Οι πρακτικές αυτές είναι παράνομες βάσει των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ.»
Ειδικότερα, η Google:
- έχει απαιτήσει από τους κατασκευαστές να προεγκαθιστούν την εφαρμογή GoogleSearch και την εφαρμογή φυλλομετρητή (Chrome), ως όρο για την παραχώρηση άδειας χρήσης του καταστήματος εφαρμογών της Google (του Play Store)·
- κατέβαλε ποσά σε ορισμένους μεγάλους κατασκευαστές και φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητών επικοινωνιών, υπό τον όρο να προεγκαθιστούν αποκλειστικά την εφαρμογή Google Search στις συσκευές τους· και
- απέτρεψε τους κατασκευαστές που επιθυμούσαν να προεγκαταστήσουν εφαρμογές της Google από το να πωλήσουν έστω και μία μόνο έξυπνη συσκευή κινητής επικοινωνίας που λειτουργεί με εναλλακτικές εκδόσεις του Android μη εγκεκριμένες από τη Google [τις λεγόμενες «fork εκδόσεις Android» (ανεξάρτητες παράλληλες εκδόσεις)].
Στρατηγική της Google και το πεδίο της έρευνας της Επιτροπής
Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της Google προέρχεται από το εμβληματικό προϊόν της, τη μηχανή αναζήτησης Google. Ήδη από νωρίς, η εταιρεία αντιλήφθηκε ότι η μετάβαση από τους υπολογιστές γραφείου στο κινητό διαδίκτυο, η οποία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 2000, θα σηματοδοτούσε μια θεμελιώδη αλλαγή για την εφαρμογή Google Search. Για αυτόν τον λόγο, η Google κατέστρωσε μια στρατηγική ώστε να προετοιμαστεί για αυτήν τη μετάβαση και να βεβαιωθεί ότι οι χρήστες θα εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή Google Search και στις κινητές συσκευές τους.
Το 2005, η Google εξαγόρασε τον αρχικό προγραμματιστή του λειτουργικού συστήματος Android για κινητές συσκευές και, έκτοτε, εξακολουθεί να αναπτύσσει το λογισμικό Android. Σήμερα, περίπου το 80 % των έξυπνων κινητών συσκευών στην Ευρώπη, και παγκοσμίως, λειτουργούν με Android.
Κάθε φορά που η Google αναπτύσσει νέα έκδοση του Android, δημοσιεύει τον πηγαίο κώδικα στο διαδίκτυο. Η πρακτική αυτή παρέχει, καταρχήν, σε τρίτους τη δυνατότητα να τηλεφορτώνουν αυτόν τον κώδικα και να τον τροποποιούν για να δημιουργήσουν forkεκδόσεις Android. Ο ανοικτά διαθέσιμος πηγαίος κώδικας του Android καλύπτει βασικά χαρακτηριστικά ενός λειτουργικού συστήματος για έξυπνες κινητές συσκευές, αλλά όχι εφαρμογές και υπηρεσίες ιδιοκτησίας της Google για συσκευές Android. Οι κατασκευαστές συσκευών που επιθυμούν να αποκτήσουν εφαρμογές και υπηρεσίες Android ιδιοκτησίας της Google πρέπει να συνάψουν συμβάσεις με τη Google, στο πλαίσιο των οποίων ηGoogle επιβάλλει ορισμένους περιορισμούς. Η Google έχει επίσης συνάψει συμβάσεις και έχει εφαρμόσει κάποιους από αυτούς τους περιορισμούς σε ορισμένους μεγάλους φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητών επικοινωνιών, οι οποίοι μπορούν επίσης να καθορίσουν ποιες εφαρμογές και υπηρεσίες εγκαθίστανται σε συσκευές που πωλούνται στους τελικούς χρήστες.
Η απόφαση της Επιτροπής αφορά τρία συγκεκριμένα είδη συμβατικών περιορισμών που έχει επιβάλει η Google σε κατασκευαστές συσκευών και φορείς εκμετάλλευσης δικτύων κινητών επικοινωνιών. Αυτοί οι περιορισμοί έδωσαν στη Google τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το Android ως όχημα για να εδραιώσει τη δεσπόζουσα θέση της μηχανής αναζήτησής της. Με άλλα λόγια, η απόφαση της Επιτροπής δεν ασχολείται με το μοντέλο ανοικτής πηγής ούτε με το λειτουργικό σύστημα Android καθαυτό.
Δεσπόζουσα θέση της Google
Με την απόφασή της, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η Google κατέχει δεσπόζουσα θέση στις αγορές των υπηρεσιών γενικής διαδικτυακής αναζήτησης, των λειτουργικών συστημάτων για έξυπνες κινητές συσκευές για τα οποία είναι δυνατό να παρέχεται άδεια χρήσης και των καταστημάτων εφαρμογών (app stores) για το λειτουργικό σύστημα Android για κινητές συσκευές.
