γράφει ο Δημήτρης Μαλλάς
Στο εξωτερικό ίσως να είναι συνηθισμένο φαινόμενο δύο ανεξάρτητες αρχές, τα μέλη των οποίων, βέβαια, ορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση, να έχουν αντιπαραθέσεις. Στην Ελλάδα, όμως, αυτό το φαινόμενο είναι μάλλον σπάνιο.
- Προσωπικά, δεν θυμάμαι κάποια άλλη τέτοια περίπτωση όπως αυτή που έχουμε τις τελευταίες ημέρες με την κόντρα μεταξύ της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) με πραγματικό αντικείμενο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τον ex post έλεγχο της αγοράς τηλεπικοινωνιών.
Το θέμα ξεκίνησε με τη δημοσίευση μίας μελέτης που παρήγγειλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην σχετικά άσημη Φινλανδική εταιρεία Rewheel με αντικείμενο την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγοράς δεδομένων μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας (mobile data). Η μελέτη δημοσιεύτηκε την Πέμπτη το απόγευμα και το γενικό συμπέρασμα της είναι πως το κόστος των υπηρεσιών δεδομένων μέσω δικτύων κινητής στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Επιπλέον, αναφέρει ότι παρά τις προσφορές που έχουν κάνει τους τελευταίους μήνες οι τρεις πάροχοι κινητής τηλεφωνίας (Cosmote, Vodafone Ελλάδος και Wind Ελλάς) μετά και τη σχετική προτροπή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη τον περασμένο Νοέμβριο, το κόστος παραμένει σχετικά υψηλό.
Επιπλέον, η μελέτη αφήνει πολλές αιχμές για την ΕΕΤΤ, η οποία είναι η ρυθμιστική αρχή της αγοράς τηλεπικοινωνιών και είναι και αυτή που ελέγχει το επίπεδο του ανταγωνισμού, ενώ τονίζει την ανάγκη για ύπαρξη και 4ου «παίκτη» στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας.
Η δημοσίευση της μελέτης προκάλεσε την Παρασκευή το μεσημέρι την έντονη αντίδραση της ΕΕΤΤ, η οποία σε μία «σκληρή» ανακοίνωση κάνει λόγο για «παράδοξα και εν πολλοίς αντιφατικά στοιχεία» και για μεθοδολογία «αμφιβόλου αξιοπιστίας». Αντιδράσεις υπήρξαν επισήμως και ανεπισήμως από τους τρεις παρόχους, ενώ όσον αφορά το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης παρέπεμψε το θέμα στην αρμόδια ρυθμιστική αρχή. Σημειωτέον πως υπήρξαν και σχετικές ερωτήσεις από βουλευτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Σε αυτό το σημείωμα, δεν θα ασχοληθώ με το θέμα της μελέτης και κατά πόσον τα mobile data είναι ακριβά στην Ελλάδα ή όχι.
- Υπάρχουν διάφορες απόψεις, οι πάροχοι έχουν χρηματοδοτήσει έρευνες που ουσιαστικά υποστηρίζουν ότι η υψηλή φορολογία είναι ο λόγος που είναι ακριβά τα mobile data και γενικώς είναι ένα θέμα που σηκώνει αρκετή συζήτηση και χρειάζεται να υπάρξει μία σωστή μεθοδολογία μέτρησης και σύγκρισης.
Εξίσου ενδιαφέρον είναι το γιατί η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε και δημοσιεύτηκε αυτή την περίοδο.
Παρεμπιπτόντως, η Επιτροπή Ανταγωνισμού διεξάγει δύο ακόμη έρευνες:
- για το ηλεκτρονικό εμπόριο
- για το fintech.
Η απάντηση για το χρονικό σημείο αλλά και τους λόγους δημοσίευσης μίας μελέτης με τόσες αιχμές κατά της ΕΕΤΤ μάλλον μπορεί να τη βρει κανείς μέσα στο ίδιο το κείμενο της μελέτης της Rewheel. Και συγκεκριμένα στο σημείο που γίνεται λόγος για την νομοπαρασκευαστική επιτροπή που έχει συγκαλέσει από τον Ιανουάριο του 2020, το υπουργείο Ανάπτυξης προκειμένου να ενσωματώσει τις πρόσφατες οδηγίες της ΕΕ σχετικά με τη ρύθμιση του ανταγωνισμού και να διατυπώσει σχετικές συστάσεις.
Στη συνέχεια του κειμένου αναφέρονται τα εξής:
- «Εάν η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή προτείνει ότι η αρμοδιότητα εφαρμογής της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού στον τομέα των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα – η οποία ανήκει σήμερα στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ – θα πρέπει να μοιραστεί μεταξύ της Επιτροπής Ανταγωνισμού (εκ των υστέρων εφαρμογή του δικαίου ανταγωνισμού και έλεγχος συγκεντρώσεων) και της ΕΕΤΤ (εκ των προτέρων ρυθμιστικός ρόλος και υποστηρικτικός – συμβουλευτικός ρόλος στις συγκεντρώσεις επιχειρήσεων). Εάν η πρόταση αυτή εγκριθεί από την ελληνική κυβέρνηση και αποτυπωθεί στο νόμο, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα έχει την εντολή να διενεργεί έρευνες στον κλάδο και να επιβάλλει εκ των υστέρων διορθωτικά μέτρα εφόσον εντοπίσει προβλήματα στη λειτουργία του ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά παροχής δεδομένων κινητού δικτύου».
Όπως φαίνεται και από το παραπάνω κείμενο, ουσιαστικά η Rewheel εμφανίζεται ότι συστήνει να «σπάσει» ο έλεγχος της αγοράς τηλεπικοινωνιών με την Επιτροπή Ανταγωνισμού να αναλαμβάνει τον εκ των υστέρων έλεγχο της.
- Σημειωτέον πως η ΕΕΤΤ έχει εξ ολοκλήρου αναλάβει τον ρυθμιστικό έλεγχο της τηλεπικοινωνιακής αγοράς από το 2000, κάτι που συμβαίνει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα μπορούσαν να πουν ότι η ΕΕΤΤ δεν έχει κάνει όπως θα έπρεπε τη δουλειά της τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην εγχώρια τηλεπικοινωνιακή αγορά.
Από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος άλλος ότι η ΕΕΤΤ ήταν αυτή που πίεσε για να υπάρξει και 4ος «παίκτης» στην κινητή τηλεφωνία, καθώς η Forthnet ετοιμάζεται να λειτουργήσει ως MVNO. Δηλαδή, θα προσφέρει υπηρεσίες χρησιμοποιώντας την υποδομή υφιστάμενου παρόχου. Η Forthnet έχει συμφωνήσει με τη Vodafone με τιμές που καθόρισε η ΕΕΤΤ και για τις οποίες είχε υπάρξει έντονη αντίδραση καθώς χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά χαμηλές έως και κάτω του κόστους.
Στο σημείο αυτό χρήζει επισήμανσης ότι δεν είναι η πρώτη φορά που έχει υπάρξει προσπάθεια για ενεργοποίηση 4ου «παίκτη». Η πιο πρόσφατη ήταν αυτή από τη Cyta Ελλάδος -πριν την εξαγορά της από τη Vodafone– με την προσπάθεια, όμως, αυτή να μη στέφεται με ιδιαίτερη επιτυχία.
Ένα άλλο σημείο που έχει προκαλέσει εντύπωση είναι πως στη μελέτη της Rewheel υπάρχουν αρκετές αναφορές σε κινήσεις από άλλες χώρες της ΕΕ που προχώρησαν στη «δέσμευση» φάσματος συχνοτήτων στην επερχόμενη δημοπρασία για τα δίκτυα 5G για νέο «παίκτη».
Η ΕΕΤΤ βρίσκεται αυτή την περίοδο στη φάση διαμόρφωσης του πλάνου για τη διαδικασία εκχώρησης του φάσματος συχνοτήτων για τη λειτουργία των δικτύων 5G. Η σχετική διαδικασία αναμένεται να πραγματοποιηθεί το τελευταίο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Και εδώ το timing της δημοσίευσης δείχνει να έχει τη σημασία της.
