Τεχνάσματα και Στρατηγική στη διαχείριση του Χρέους

Στις  19 Ιανουαρίου 2021, ο Υπουργός Οικονομικών ενημέρωσε για τη μεθοδική και ιδιαίτερα αποτελεσματική δουλειά που κάνει διαχειριζόμενος το χρέος.

Από τις  9 Δεκεμβρίου 2020 μέχρι 19 Ιανουαρίου 2021 πραγματοποιήθηκε μια σειρά ανταλλαγών ομολόγων με τις 4 συστημικές τράπεζες – αλλά και το Κοινό Κεφάλαιο, το αμοιβαίο κεφάλαιο επενδύσεων των Ασφαλιστικών Ταμείων και άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Δηλαδή, το Ελληνικό Δημόσιο δανείστηκε κατά τον κύκλο αυτό €2.050 δισ ονομαστικής αξίας, με κουπόνι 3.25%.

Κατά τα άλλα, κατά τις ανταλλαγές ανακατανεμήθηκαν μεταξύ των τεσσάρων τραπεζών και αγόρασε το Κοινό Κεφάλαιο, με μηδενικό “καθαρό” αποτέλεσμα, τόσο στην ονομαστική αξία, όσο και στην εμπορική.

Είναι σαφές πως το τελικό αποτέλεσμα αυτής της άσκησης είναι ο δανεισμός του ελληνικού δημοσίου από τις τέσσερις τράπεζες.

Εδώ έρχεται ο ρόλος του Κοινού Κεφαλαίου (ΚΚ).

Το Κοινό Κεφάλαιο αγόρασε από τις τράπεζες, κατά τις ανταλλαγές αυτές, ομόλογα ονομαστικής αξίας €1.269 δισ και κατέβαλε €1.489 δισ.

Τα Ταμεία και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) είναι κομμάτι της Γενικής Κυβέρνησης, οπότε οι οφειλές συμψηφίζονται λογιστικά ως ενδοκυβερνητικό χρέος και το δημόσιο χρέος (της Γενικής Κυβέρνησης) μειώθηκε κατά €1.269 δισ.

Δηλαδή, το Ελληνικό Δημόσιο (ως Γενική Κυβέρνηση) αγόρασε χρέος, αναλώνοντας τα διαθέσιμα του.

Δανείστηκε όμως με το 30ετές ομόλογο, οπότε με τον κύκλο των ανταλλαγών το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 2.05-1.269=€781 εκατ.

Στα ταμεία του δημοσίου μπήκαν 3.044-1.489=€1.555 δισ.

Η κυβερνητική αφήγηση είναι εν μέρει αληθής.

Η δική μου εκτίμηση σχετικά με τις ανταλλαγές, αλλά και την αρχική έκδοση του 30ετούς ομολόγου τον Ιανουάριο 2020, είναι πως έγιναν για την υποστήριξη των τραπεζών και δευτερευόντως για να ανακτήσει η κυβέρνηση τη ρευστότητα από τη μετατροπή σε μετοχές του Μετατρέψιμου Ομολογιακού (CoCo) των €2.04 δισ της Τράπεζας Πειραιώς.

Αρχικά το 30ετές ομόλογο ήταν όλο (3.314 δισ) στα χέρια της Εθνικής και κατέληξε με την αύξηση κατανεμημένο ως εξής:

Σημαντική λεπτομέρεια:

Για το 30ετές ομόλογο είναι συμβατικώς (ήταν, τουλάχιστον, μέχρι και μετά την πρώτη ανταλλαγή) υποχρεωμένες οι τράπεζες σε διακράτηση.

Δηλαδή, δεν μπορούν να πουλήσουν – εκτός εάν αλλάξουν οι συμβατικές προβλέψεις.

Είναι όμως αποδεκτό ως ενέχυρο από την ΕΚΤ, οπότε οι τράπεζες ανακτούν ρευστότητα πάνω από το 80% της εμπορικής αξίας με αρνητικό επιτόκιο μάλιστα.

Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών βασίζεται σε εκτιμήσεις επιδόσεων σε βάθος χρόνου (το 60% των κεφαλαίων τους δεν υπάρχει, είναι ο αναβαλλόμενος φόρος). Το 30ετές τους προσφέρει (συνολικά) περίπου €170 εκατ το χρόνο σε τόκους, οπότε έχουμε βελτίωση των δεικτών επάρκειας.

Πριν ένα μήνα περίπου είχα γράψει πως πρέπει να βγει ο ΟΔΔΗΧ με επανέκδοση του 30ετούς, αφού αλλάξει τους όρους που δεσμεύουν τις τράπεζες να πουλήσουν.

Έγραφα πως για πρόσθετη έκδοση €3 δισ, λόγω της διαφοράς του κουπονιού και των αποδόσεων, θα μπουν στα ταμεία €1.5 δισ παραπάνω – όπως και έγινε εν προκειμένω, τα €2.05 δισ ονομαστικής αξίας έφεραν €3.044 δισ, μιάμισυ φορά.

Το ζήτημα όμως είναι πως ως μη διαπραγματεύσιμο το ομόλογο, δεν είναι επιλέξιμο για αγορά από την ΕΚΤ.

Όχι μόνον αυτό, αλλά η κυβέρνηση “απέσυρε” από τις αγορές €1.269 δισ ομολόγων παρκάροντάς τα στο Κοινό Κεφάλαιο.

Να πω και το δικό μου ποιηματάκι, που δεν θα ακούγεται καλά στα αυτιά του βέλτιστου διαχειριστή:

Είδαμε πως τα Ταμεία με €1.489 δισ αγόρασαν €1.269 δισ χρέους.

Εάν αγόραζαν δάνεια EFSF (πληρωτέα δόση 2023) με τα ίδια θα αγόραζαν πάνω από €1.6 δισ χρέους.

Ο ΟΔΔΗΧ κατάφερε να σπάσει την παράδοση των καταστροφικών swap. Τουλάχιστον δεν θα μπούμε μέσα, όπως με τη ….βέλτιστη …διαχείριση ….του 2018 (ήδη τρία δισ “χωμένοι”).

Όμως, οι συγκεκριμένες ανταλλαγές λίγα είχαν να κάνουν με τη διαχείριση του χρέους.

Εξυπηρέτησαν κυρίως άλλους στόχους.