Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση τέθηκε, μέχρι τις 20 Αυγούστου 2021, το νέο νομοσχέδιο περί ανταγωνισμού.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει σε ανάρτησή του στο twitter ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιάννης Λιανός, το σχέδιο νόμου έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο Open Gov μετά από ενάμιση χρόνο συζητήσεων, εντός της Επιτροπής Νομικών, αλλά και εκτενούς δημόσιας συζήτησης σχετικά με κρίσιμες πτυχές των μεταρρυθμίσεων που προτείνονται.
Το σχέδιο νόμου
Μεταξύ άλλων στο σχέδιο νόμου προβλέπονται τα εξής:
– Σχετικά με την κατάχρηση θέσης ισχύος σε οικοσύστημα δομικής σημασίας για τον ανταγωνισμό, ως «οικοσύστημα» ορίζεται: (α) ένα σύμπλεγμα αλληλένδετων και σε σημαντικό βαθμό αλληλοεξαρτώμενων οικονομικών δραστηριοτήτων διαφορετικών επιχειρήσεων με σκοπό την παροχή προϊόντων ή υπηρεσιών που επιδρούν στην ίδια ομάδα χρηστών ή (β) μία πλατφόρμα που συνδέει οικονομικές δραστηριότητες διαφορετικών επιχειρήσεων με σκοπό την παροχή ενός ή περισσότερων προϊόντων ή υπηρεσιών που επιδρά στους ίδιους χρήστες ή σε διαφορετικές ομάδες επιχειρηματικών ή τελικών χρηστών.
Ως «πλατφόρμα» ορίζεται η οντότητα που λειτουργεί είτε ως μεσολαβητής για συναλλαγές μεταξύ αλληλεξαρτώμενων ομάδων τελικών χρηστών και επιχειρηματικών χρηστών ή μεταξύ αλληλεξαρτώμενων ομάδων επιχειρηματικών χρηστών, είτε ως υποδομή για την ανάπτυξη και παροχή διαφορετικών αλλά αλληλένδετων προϊόντων και υπηρεσιών.
Σχετικά με την κατάχρηση θέσης ισχύος σε οικοσύστημα δομικής σημασίας για τον ανταγωνισμό, για τη διαπίστωση παραβάσεων η Επιτροπή Ανταγωνισμού διεξάγει έρευνα αυτεπαγγέλτως. Εάν διαπιστώσει παράβαση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εκδίδει απόφαση, η οποία κοινοποιείται στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση και με την οποία υποχρεώνεται η τελευταία να παύσει την παράβαση και να παραλείπει αυτή στο μέλλον. Με την ίδια απόφαση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται να καλεί την επιχείρηση εντός 60 ημερών από την κοινοποίηση αυτής, προκειμένου να προτείνει μέτρα που σκοπεύει να εφαρμόσει για να συμμορφωθεί με τρόπο αποτελεσματικό με την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Στη συνέχεια η επιτροπή εκδίδει απόφαση εντός 120 ημερών από την κοινοποίηση της προηγούμενης απόφασης για τη διαπίστωση παράβασης, με την οποία καθίστανται υποχρεωτικά τα προταθέντα μέτρα από την επιχείρηση. Σε περίπτωση που δεν κρίνει τα προταθέντα μέτρα ως κατάλληλα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται, κατόπιν ακρόασης της επιχείρησης, να επιβάλει μέτρα συμπεριφοράς πρόσφορα και αναγκαία για την παύση της παράβασης αναλόγως του είδους και της βαρύτητας αυτής και του επιχειρηματικού μοντέλου του συγκεκριμένου οικοσυστήματος και η Γενική Διεύθυνση της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπορεί να εκκινήσει διαδικασία ελέγχου συμμόρφωσης.
Γνωστοποίηση συγκεντρώσεων επιχειρήσεων
Κάθε συγκέντρωση επιχειρήσεων πρέπει να γνωστοποιείται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού μέσα σε 30 ημέρες από τη σύναψη της συμφωνίας ή τη δημοσίευση της προσφοράς ή ανταλλαγής ή την ανάληψη υποχρέωσης για την απόκτηση συμμετοχής, που εξασφαλίζει τον έλεγχο της επιχείρησης, όταν ο συνολικός κύκλος εργασιών όλων των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη συγκέντρωση ανέρχεται, στην παγκόσμια αγορά τουλάχιστον σε 150.000.000 ευρώ και δύο τουλάχιστον από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις πραγματοποιούν, η καθεμία χωριστά, συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 15.000.000 ευρώ στην ελληνική αγορά.
Σε περίπτωση υπαίτιας παράβασης της υποχρέωσης προς γνωστοποίηση η Επιτροπή Ανταγωνισμού επιβάλλει στον καθένα από τους υπόχρεους προς γνωστοποίηση, πρόστιμο ύψους τουλάχιστον 30.000 ευρώ, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών. Κατά την επιμέτρηση του προστίμου λαμβάνονται ιδίως υπόψη η οικονομική ισχύς των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη συγκέντρωση, το πλήθος των επηρεαζόμενων αγορών και το επίπεδο του ανταγωνισμού σε αυτές, καθώς και η εκτιμώμενη επίδραση της συγκέντρωσης στον ανταγωνισμό.
Οι υπόχρεοι σε γνωστοποίηση, αμέσως μετά τη γνωστοποίηση, υποχρεούνται να δημοσιεύσουν τη γνωστοποιούμενη συγκέντρωση σε μία ημερήσια οικονομική εφημερίδα, πανελλαδικής κυκλοφορίας, με έξοδά τους. Το κείμενο της δημοσίευσης κοινοποιείται αμέσως στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και δημοσιεύεται στο διαδικτυακό τόπο που διατηρεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλλει παρατηρήσεις ή να παρέχει στοιχεία επί της γνωστοποιούμενης συγκέντρωσης. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού λαμβάνει υπόψη το εύλογο έννομο συμφέρον των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη συγκέντρωση, για διατήρηση του επιχειρηματικού απορρήτου. Με απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού καθορίζεται το ειδικότερο περιεχόμενο της δημοσίευσης και ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό με αυτή θέμα.
Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία εκδίδεται κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης, μπορεί να τροποποιούνται τα κατώτατα όρια και τα κριτήρια που προαναφέρθηκαν ή και να ορίζονται διαφορετικά κατώτατα όρια και κριτήρια ανά κλάδους της οικονομίας. Η απόφαση αυτή βασίζεται σε στατιστικά στοιχεία τα οποία συγκεντρώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, μετά από χαρτογράφηση των αγορών, κάθε τριετία.
Διαδικασία προληπτικού ελέγχου συγκεντρώσεων
Μέσα σε ένα μήνα από τη γνωστοποίηση της συγκέντρωσης η Επιτροπή Ανταγωνισμού εκδίδει απόφαση και αναλόγως εκκινεί ή όχι, τη διαδικασία της πλήρους διερεύνησης της γνωστοποιηθείσας συγκέντρωσης και ενημερώνει αμελλητί τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις.
Οι επιχειρήσεις μπορούν μέσα σε 15 μέρες να προχωρήσουν σε τροποποιήσεις και η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να απειλήσει κατά των συμμετεχουσών επιχειρήσεων με πρόστιμο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους όρους ή προϋποθέσεις που τα τεθούν στο πλαίσιο των δεσμεύσεων.
Στη συνέχεια η υπόθεση εισάγεται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού μέσα σε προθεσμία 45 ημερών από την ημερομηνία κίνησης της διαδικασίας πλήρους διερεύνησης και με απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία εκδίδεται μέσα σε 90 ημέρες από την ημερομηνία κίνησης της διαδικασίας πλήρους διερεύνησης, απαγορεύεται η όχι, συγκέντρωση. Η πάροδος της προθεσμίας των 90 ημερών, χωρίς την έκδοση απορριπτικής απόφασης, θεωρείται ως έγκριση της συγκέντρωσης εκ μέρους της επιτροπής, η οποία εκδίδει υποχρεωτικώς τη σχετική διαπιστωτική πράξη.
Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις μπορούν να προτείνουν δεσμεύσεις οι οποίες υποβάλλονται το αργότερο μέσα σε προθεσμία 20 ημερών από την ημερομηνία εισαγωγής της υπόθεσης στην Επιτροπή Ανταγωνισμού ενώ η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να αποδεχθεί δεσμεύσεις και μετά την πάροδο της παραπάνω προθεσμίας που τάσσεται για την υποβολή τους. Σ` αυτήν την περίπτωση η προθεσμία των 90 ημερών μπορεί να αυξάνεται σε 105 ημέρες.
Σημειώνεται ότι η Επιτροπή μπορεί να λαμβάνει προσωρινά μέτρα κατάλληλα για την αποκατάσταση ή τη διατήρηση συνθηκών αποτελεσματικού ανταγωνισμού.
Αν, με δικαστική απόφαση, ακυρώνεται εν όλω ή εν μέρει η απόφαση που εκδίδεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού επανεξετάζει τη συγκέντρωση υπό το πρίσμα των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά. Τα κοινοποιούντα μέρη υποβάλλουν για το σκοπό αυτόν νέα γνωστοποίηση ή συμπληρωματική της αρχικής, εφόσον η τελευταία έχει καταστεί ελλιπής λόγω αλλαγών που μεσολάβησαν στις συνθήκες της αγοράς ή στα στοιχεία που είχαν δοθεί. Εφόσον δεν υπάρχουν τέτοιου είδους αλλαγές, τα μέρη επιβεβαιώνουν το γεγονός αυτό στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Πρόστιμα
Το πρόστιμο πρέπει να είναι αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό, μπορεί δε να φθάνει μέχρι ποσοστού 10% του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης. Σε περίπτωση ομίλου εταιρειών, για τον υπολογισμό του προστίμου, λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός παγκόσμιος κύκλος εργασιών του ομίλου. Για τον καθορισμό του ύψους του προστίμου λαμβάνονται υπόψη η σοβαρότητα, η διάρκεια, η γεωγραφική έκταση της παράβασης, η διάρκεια και το είδος της συμμετοχής στην παράβαση της συγκεκριμένης επιχείρησης,
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί, με απόφασή της, να επιβάλει χρηματικές κυρώσεις ανά ημέρα μη συμμόρφωσης, η οποία καθορίζεται αναλογικά προς τον μέσο ημερήσιο συνολικό παγκόσμιο κύκλο εργασιών της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση με ανώτατο όριο το 3% αυτού του κύκλου εργασιών και υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζει η απόφαση της Επιτροπής.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού συνεκτιμά ως ελαφρυντική περίσταση, κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου, τυχόν αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί στους ζημιωθέντες από την εξετασθείσα αντιανταγωνιστική πρακτική, ή σε σημαντικό αριθμό αυτών, στο πλαίσιο συναινετικού διακανονισμού. Αν ο συναινετικός διακανονισμός εκκρεμεί, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται να αναστείλει την έκδοση της απόφασης περί επιβολής του προστίμου για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 3 μηνών.
Αν επιβάλλεται πρόστιμο σε ένωση επιχειρήσεων, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού κύκλου εργασιών των μελών της, και η ένωση δεν είναι αξιόχρεη, η ένωση είναι υποχρεωμένη να ζητήσει εισφορές από τα μέλη της, προκειμένου να καλύψει το ποσό του προστίμου. Εάν δεν δοθούν εισφορές μέσα στην προθεσμία που έχει ορισθεί, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να απαιτήσει την καταβολή του προστίμου απευθείας από καθεμία από τις επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων ανήκαν στα εμπλεκόμενα όργανα λήψης αποφάσεων της ένωσης. Όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει απαιτήσει πληρωμή σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, μπορεί, εφόσον είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της ολοσχερούς πληρωμής του προστίμου, να απαιτήσει πληρωμή του υπολοίπου από οποιοδήποτε μέλος της ένωσης που είχε ενεργή δράση στην αγορά στην οποία συνέβη η παράβαση.
Προγράμματα επιεικούς μεταχείρισης για μυστικές συμπράξεις
Με απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις απαλλαγής από την επιβολή προστίμων ή μείωσης των προστίμων που επιβάλλονται σε βάρος επιχειρήσεων, ενώσεων επιχειρήσεων που συμμετείχαν αυτοτελώς σε οριζόντια σύμπραξη (καρτέλ) και φυσικών προσώπων που συμβάλλουν στη διερεύνηση οριζόντιων συμπράξεων (καρτέλ).
